ETİBARLI SIĞORTAÇINI NECƏ SEÇMƏLİ?
Sığortaçını seçərkən və ya sığorta müqaviləsini bağlayarkən diqqət yetirilməli məqamlar
Müştərilər üçün qısa və səmərəli seçim yolu
İnsan övladı ömür boyu hər şeyin yaxşısını, keyfiyyətlisini və etibarlısını əldə etmək üçün çalışır. Bu normaldır və insanın təbiətindən irəli gələn bir haldır. Bazarda satılan məhsullar / əşyalar maddi məhsullar olduqda, seçim etmək o qədər də çətin olmur. Məsələn, siz kartof seçəndə Gədəbəyn yamaclarında dəmyə şəraitində yetişdirilmiş sorta üstünlük verir, mandarin alanda dadına baxıb şirinliyini yoxlayır, ət almaq istədikdə onun halal kəsimindən əmin olur, yaxud damazlıq qoyun almaq fikrində olduqda, onun dişlərini yoxlayır, cavan və ya qoca olmasını dəqiqləşdirirsiniz. Bundan başqa, avtomobil alanda onu kompüter müayinəsinə aparır və ya dəvət etdiyiniz avtoçilingərin, yaxud motoristin yoxlamasından keçirirsiniz. Ev, mülk almaq istədikdə onun sənədlərinə və rahatlığına baxırsınız və s. və ilaxır. Lakin sığorta bazarında təklif edilən məhsullara münasibətdə bu cür seçimlər etmək əsla mümkün olmur və siz, burada sadə praktik yoxlamaları tətbiq edə bilmirsiniz. Çünki sığortada satılan məhsul qeyri-maddi məhsuldur və ona dərhal qiymət vermək, onun keyfiyyətindən əmin olmaq, vəd edilən təminata inanmaq o qədər də asan məsələ deyildir. Bu məqsədlə siz, bu sahənin peşəkar mütəxəssisi olmasanız belə, ən azı, kifayət qədər məlumatlı olmalı, bəzi qabiliyyət və bilgilərə də yiyələnməlisiniz. Belə ki, sığorta bazarında satılan məhsulun nə dadı, nə ətri, nə də həcmi olur. Sığortaçılar, necə deyərlər, bir parça kağızda “vəd” satırlar. Bu, sığortaçı tərəfindən bazara, satışa çıxarılan məhsulun, sığorta məhsulunun bütün təfərrüatlarının (xüsusi şərtlərinin, istisnalarının və s.) ifadə olunduğu rəsmi sənəddir.
İstənilən halda, burada sizin əsas məsələniz, sizi hər cəhətdən qane edə bilən etibarlı sığortaçının keyfiyyətli məhsulunu almaq üçün düzgün seçim etməkdən ibarətdir. Daha etibarlı sığortaçını seçərək, onunla normal sığorta müqaviləsi bağlamaq nə qədər çətin olsa da, heç mümkünsüz də deyildir. Burada onun ən qısa və ən səmərəli yolunu sizlərə açıqlayacağam.
Bildiyiniz kimi, bazarda sığorta şirkətlərinin sayı çoxdur. Onlardan hər hansı biri ilə müqavilə bağlamaq hələ heç də o demək deyildir ki, sığorta hadisəsi baş verdikdə, siz mütləq qaydada kompensasiya alacaqsınız. Burada bir çox səbəblər ödəniş almağınıza mane ola bilər. Məsələn, sığortaçı iflasa uğraya bilər, yaxud onun lisenziyası dayandırılmış ola bilər, eyni zamanda, təkrarsığortaçıdan ödənişin alınmasında çətinliklər yarana, ödəniş istisnalara düşə və ya müqaviləyə daxil edilmiş şərtlərə uyğun gəlməyə bilər, yaxud siz, sadəcə, sığortaçının və ya sığorta vasitəçilərinin dələduzluğu ilə qarşılaşa bilərsiniz və s. Odur ki, yuxarıda qeyd olunanları nəzərə alaraq, stabil və ödəniş qabiliyyətli sığortaçını seçmək və mükəmməl sığorta müqaviləsi bağlamaq üçün aşağıdakı kriteriyaları həmişə diqqətdə saxlamağınız tövsiyə olunur:
- Lisenziya
Müqaviləni rəsmiləşdirməzdən öncə müvafiq sığortaçının Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən verilmiş qüvvədə olan lisenziyasının olmasından əmin olun. Lisenziya ilkin olaraq, beş il müddətinə verilir. Lakin sığortaçının fəaliyyətində qanun pozuntusu və ya hər hansı ciddi nöqsanlar aşkar olunmuşsa, onun lisenziyası Mərkəzi Bank tərəfindən məhdudlaşdırılmış, dayandırılmış və ya ləğv edilmiş ola bilər.
Yuxarıda qeyd olunan sanksiyalar sığortaçıya aşağıdakı hallarda tətbiq edilir:
- sığortaçı maliyyə dayanıqlılığı və ödəniş qabiliyyətliliyi ilə bağlı tələbləri yerinə yetirmədikdə;
- sığortaçı sığortalıların, sığorta olunanların və ya faydalanan şəxslərin hüquqlarına və qanuni mənafelərinə təhlükə yaradan qanun pozuntusuna yol verdikdə;
- sığortaçının fəaliyyəti sığorta bazarının sabitliyinə təhlükə yaratdığı hallarda;
Bir sözlə, gələcəkdə xoşagəlməz şəraitlə üzləşmək istəmirsinizsə, sığortaçının lisenziyasının cari durumunu yoxlamağı unutmayın.
- Maliyyə sabitliyinin qiymətləndirilməsi
Sığortaçı seçimində əsas meyar onun etibarlılığıdır. Bütün digər göstəricilər ikinci dərəcəlidir. Sığortalı üçün əsas olun zərərə məruz qaldıqda, vaxtında və onu qane edəcək həcmdə kompensasiya almaqdır. Buna əmin olmaq üçün isə həmin sığortaçının maliyyə dayanıqlılığını qiymətləndirmək lazımdır. Sığortaçının ödənilmiş nizamnamə kapitalı, məcmu kapitalı, sığorta ehtiyatları, illik mənfəəti, habelə rüb və ya il ərzində həyata keçirdiyi sığorta ödənişləri barədə məlumat almaq çətin deyildir. Rəsmi mənbələrdə, sığortaçının saytında, internet resursları üzərindən bu məlumatları əldə etmək asandır. Əgər sığortaçının nizamnamə kapitalı minimal həcmdədirsə, bu, düşünməyə əsas verir. Belə ki, sığortaçının uğursuz ilində kütləvi ödənişlər olduqda sığortaçı sadəcə bu cür xoşagəlməz durumdan çıxa bilməz və ya müflis olar. Lakin sığortaçının nizamnamə kapitalı minimum tələb olunan kapitaldan bir neçə dəfə yuxarı olduqda, onun müflis olmaq ehtimalı aşağı olur və təbiidir ki, onunla əməkdaşlığa başlamaq olar. Burada qeyd etmək yerinə düşər ki, hazırda sığortaçılar üçün tələb olunan minimum nizamnamə kapitalı 5 milyon manat təşkil edir.
Sığortaçının aktivləri də onun maliyyə sabitliyinə təsir edir. Belə ki, çətin durumda aktivləri satmaq və müştərilərin sığorta üzrə borclarını ödəmək mümkündür. Aktivlər nə qədər çox olarsa, şirkət də o qədər möhkəm, sarsılmaz və maliyyə baxımından dayanıqlı olar.
Unutmayın, sığortaçının sərbəst vəsaitləri, likvidli resursları nə qədər çox olarsa, onun ödəniş qabiliyyətliliyi də bir o qədər yüksək olar. Bundan başqa, səhmdarların tərkibi, maliyyə-sənaye qruplarının, habelə xarici maliyyə institutlarının şirkətin maliyyələşməsində iştirak etməsinin də böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini diqqətdə saxlayın.
Bir sözlə, həyatınızı, sağlamlığınızı və əmlakınızı maliyyə sabitliyindən tam əmin olduğunuz sığortaçılara etibar edin və ruhi sakitliyinizi təmin edin.
- Təkrarsığortanın səviyyəsi və keyfiyyəti
Təkrarsığortaya, əslində, bundan əvvəlki bölmənin davamı kimi də baxmaq olar. Axı, təkrarsığorta da sığortaçının bazarda uğurlu, stabil və dinamik inkişafının əsası, onun maliyyə sabitliyinin təmin edilməsində tətbiq edilən ən mükəmməl mexanizmlərdən və ya alətlərdən biridir. Təkrarsığortaçılar haqqında məlumat sığortalılar üçün açıq olmalıdır. Xarici təkrarsığortaçılarda yerləşdirmə imkanı öyrənilməlidir. Təkrarsığorta ilkin sığortaçının özünün sığortasıdır. İlkin sığortaçı öz risklərini zəruri hallarda daxili və ya xarici sığorta bazarının ən öndə gedən və etibarlı təkrarsığortaçılarında sığortalayır. Bu isə o deməkdir ki, sığortaçı gələcəkdə insanların qarşısındakı öhdəliklərini layiqincə yerinə yetirmək üçün daha bir mükəmməl vasitədən istifadə etmiş olur. Belə ki, təkrarsığorta müqaviləsi bağlamış sığortaçılar bu cür müqaviləsi olmayan sığortaçılarla müqayisədə daha etibarlı olurlar və öncədən görünməyən hadisələr baş verdikdə, kəskin maliyyə problemləri ilə üzləşmirlər.
- Qiymət
Sığorta bazarında satılan və ya təklif edilən sığorta məhsullarının qiyməti bir-birindən xeyli dərəcədə fərqli olur. Sığortaçılar daha çox satmaq və daha çox qazanmaq üçün hər zaman yollar axtarırlar. Digər tərəfdən, sığortaçının tarif siyasətini həyata keçirən anderrayterlər vaxtaşırı tariflərə “əl gəzdirə” bilərlər. Belə ki, sığorta tarifləri yenidən işlənərkən (qiymətlər artırılarkən) bu, sığortaçının qeyri-kafi maliyyə durumu və ya optimallaşdırılma ilə əlaqələndirilə və sizi qane etməyə bilər. Ona görə də sığortaçıdan, onu təmsil edən agentdən, yaxud internet resurslarından minimum üç qiymət əldə edin. Son seçim etməzdən öncə tarifləri və təminat verilən riskləri dəqiqləşdirin. Bundan başqa, sığortaçının motivasiya sisteminin olub-olmamasını, yaxud onun sizin üçün nə qədər əlverişli olmasını öyrənin. Yaxşı sığortalılar (amigo müştərilər) üçün bonus sisteminin tətbiq edilib-edilməməsi ilə maraqlanın. Sığorta tariflərinin sabitliyi və məsuliyyət həcminin genişləndirilməsi prinsiplərinə ardıcıl surətdə əməl edən sığortaçı ilə işləmək sizin üçün gözəl bir seçim olardı.
- Xidmətin səviyyəsi və satıcıların davranışı
Rəqabət mühitində fəaliyyət göstərən sığortaçı fasiləsiz olaraq müştəri xidmətlərini təkmilləşdirir. Başqa sözlə, sığortaçı öz fəaliyyətində, Kayzen yapon sistemində olduğu kimi, məhsulun, xidmətin keyfiyyətini, aktiv və passiv satışın təşkilini, bütün şəxsi heyətin satışa dəstəyini, lüzumsuz xərclərin azaldılmasını və müştəri məmnuniyyətinin və zövqünün təmin edilməsini və onlara mənfi təsir edən səbəblərin aradan qaldırılmasını əsas tutur. Bunlar hamısı vacib şərtlərdir. Belə ki, keyfiyyətli sığorta məhsulunun hazırlanması və mövcudluğu hələ işin hamısı demək deyildir. Əsas məsələ, sığorta işi barəsində tam məlumatlı olmayan müştəri kütləsinə həmin məhsulun mötəbərliyini və digər rəqiblərin məhsullarından üstünlüyünü izah və sübut etməkdən ibarətdir. Bu işi isə sığortaçının müştəri xidmətləri əməkdaşları, satıcıları, sığorta agentləri və sığorta brokerləri həyata keçirirlər. Bir sözlə, satıcının geyimindən tutmuş, danışıq qabiliyyətinə, təqdimatına və sığortalının suallarının cavablandırılmasınadək hər şeyə önəm vermək lazımdır. İlk təəssürat çox güclü olur. Satıcının geyimi (dress code) vacib elementdir. Onun paltarı çirklidirsə, düşünün ki, onun gördüyü iş də təmiz olmaya bilər. Hətta satıcı qadındırsa, onun vurduğu ətirdən tutmuş, taxdığı bəzək əşyalarınadək hər xırdalığa fikir verin. Şübhə yoxdur ki, “iri sırğa taxan” qadın obrazı ilə qarşınızda dayanan satıcını heç vaxt professional mütəxəssis kimi qəbul etməyəcəksiniz.
Digər amillərin nəzərə alınması
- Siz eyni ünvana gələrək, bir neçə sığorta ehtiyaclarınızı həll edə bilərsiniz. Odur ki, elə sığortaçını seçin ki, o, sizin həm avtomobilinizi, həm evinizi, sağlamlığınızı və s. sığortalamaq üçün müvafiq lisenziya və icazəyə malik olsun. Başqa sözlə, multiməhsul xidməti göstərən və ya mükəmməl diversifikasiya edilmiş sığorta portfelinə malik olan sığortaçını seçin ki, gələcəkdə müxtəlif məhsulları əldə etmək üçün “qapı-qapı” düşməysiniz;
- Eyni zamanda müvafiq sığorta müqaviləsinin mətninə diqqət yetirmək lazımdır. Müqavilənin mürəkkəb və aydın olmayan məqamlarını satıcının və ya ekspertin köməyi ilə dəqiqləşdirmək lazımdır;
- Şirkətin bazarda olma tarixi və tanınma səviyyəsi
Şirkətin ölkənin sığorta bazarında fəaliyyətinin tarixi ilə maraqlanmaq lazımdır. Şirkət haqqında formalaşmış rəy, kütlənin rəyi, əhali arasında populyarlığı nəzərə alınmalıdır;
- Sığortaçının sertifikasiyası, reytinqi və mükafatları
İxtisaslaşmış qiymətləndiricilərin müxtəlif parametrlər üzrə açıqladığı nəticələrlə tanış olmaq lazımdır. Sığortaçı İSO-nun keyfiyyəti idarəetmə sistemi üzrə sertifikatlaşdırılmış, yaxud onun etibarlılığı və maliyyə dayanıqlılığı beynəlxalq reytinq agentlikləri tərəfindən qimtələndirilmişdirsə, bunu həmin sığortaçının üstünlüyü kimi qəbul etməlisiniz.
Yadda saxlayın, elit müştərilər sığortaçı seçimində bütün yuxarıda qeyd olunan amillərə böyük əhəmiyyət verirlər.
Siz də seçilmiş müştərilərdən olun!
