Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi (ƏMDK) tərəfindən 2016-cı ilin yanvar-mart ayları ərzində görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş müşavirə keçirilib.
ƏMDK-dən bildirilib ki, komitə sədri Kərəm Həsənov bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin uğurlu iqtisadi siyasəti nəticəsində 2016-cı ilin birinci rübündə də dünyadakı mövcud iqtisadi böhranın təsirlərinə baxmayaraq, ölkə iqtisadiyyatının davamlı inkişafı təmin edilib. Dövlət başçısının rəhbərliyi ilə reallaşdırılan sosial-iqtisadi islahatlar çərçivəsində daşınmaz əmlak idarəçiliyi və mülkiyyət münasibətlərinin təkmilləşdirilməsi sahəsində mütərəqqi tədbirlər davam etdirilib.
Qeyd olunub ki, dövlət başçısı tərəfindən sosial-iqtisadi inkişafın yeni mərhələsində ölkədə özəlləşdirmə prosesinin sürətlənməsi və yeni özəlləşdirmə proqramının hazırlanması ilə bağlı tapşırıqlar verilib. Bununla bağlı, artıq komitə tərəfindən “Azərbaycan Respublikasında dövlət əmlakının özəlləşdirilməsinin III Dövlət Proqramı”nın layihəsi hazırlanıb. Layihə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasına və Hökumətə təqdim edilib. Yeni Özəlləşdirmə Proqramının hazırlanması ilə bağlı dünyada “Böyük Dördlük” kimi tanınan (KPMG, PwC, “Ernst & Young” və “Deloitte & Touche”) beynəlxalq məsləhətçi şirkətləri ilə birgə işlər aparılıb. Yeni Özəlləşdirmə Proqramının başlıca məqsədi iqtisadi aktivliyin artırılması, büdcə yükünün azaldılması və bu prosesdə şəffaflığın daha da artırılmasıdır.
Ölkə başçısının “Azərbaycan Respublikasında torpaq münasibətlərinin tənzimlənməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 7 mart tarixli Fərmanının məqsədi torpaqların elektron uçotunu yaratmaq, müasir coğrafi informasiya sistemlərinin tətbiqi ilə torpaqların faktiki və sənəd uyğunsuzluqlarını aradan qaldırmaq və ondan daha səmərəli istifadəni təmin etməkdir. Bu Fərmanla respublikada torpaqların elektron kadastr uçotu sisteminin yaradılması və rəqəmsal kadastr xəritəsinin tərtibi Qaydaları da təsdiq olunub.
Verilən Fərman və tapşırıqlara əsasən komitə tərəfindən ölkə üzrə torpaqların elmi əsaslarla səmərəli idarə olunması istiqamətində tədbirlər həyata keçirilib. Azərbaycanda Torpaqların Elektron Kadastr Uçotu Sisteminin yaradılması işinə başlanılmış və bu proses bu il də davam etdirilib.
Bakı və Sumqayıt şəhərləri üzrə böyük kadastr layihələrindən sonra hazırda komitə Gəncə və Şəki şəhərlərində “Kadastr və daşınmaz əmlakın qeydiyyatı” layihəsini davam etdirir. Artıq Gəncədə bu layihə yekunlaşmış, bu ilin yarısında isə Şəkidə layihənin yekunlaşması nəzərdə tutulur. Komitənin kadastr fəaliyyəti ilə bağlı hədəfi 2020-ci ilədək ölkə ərazisindəki bütün torpaqların elektron kadastr uçotu sistemini yaradılmasına nail olmaqdan ibarətdir.
Eyni zamanda, torpaqların kəmiyyət göstəricilərinə görə uçotu ilə yanaşı, həm də keyfiyyət göstəricilərinə görə uçotunun aparılması işləri davam etdirilir. Bu məqsədlə, müasir tələblərə uyğun, modern cihaz və avadanlıqla təchiz olunmuş Torpaq və Bitki Laboratoriyası istismara verilib.
Komitə sədri bildirib ki, mülkiyyət hüquqlarının səmərəli təmin olunması məqsədilə “bir pəncərə” prinsipinin tətbiqi ilə daşınmaz əmlakın qeydiyyat prosesi həyata keçirilir. Qeydiyyat sahəsində komitənin hər ay paralel olaraq paytaxt və regionlarda, birbaşa ünvanlarda keçirilən “Kütləvi çıxarış” kampaniyaları davam etdirilir. 2016-cı ilin müvafiq dövründə kampaniya Bakının 3 rayonunda və respublikanın 4 şəhər və ya rayonunda keçirilib.
Müşavirədə qeyd olunub ki, bu ildən respublikada mülkiyyət hüquqlarının yüksək səviyyədə təmin olunması məqsədilə əhaliyə geniş hüquqi məsləhət xidmətlərinə start verilib. Komitə, həmçinin bu il vətəndaşlara, fiziki və hüquqi şəxslərə ölkə ərazisində mülkiyyət növündən asılı olmayaraq daşınmaz əmlakın ödənişli əsaslarla qiymətləndirilməsi xidmətinə start verib. Azərbaycan, ilk dəfə olaraq, bu il əmlak hüquqlarının qorunması indeksinə görə “Mülkiyyət hüquqları Alyansı”nın illik beynəlxalq reytinq cədvəlində yer alıb. Yüz iyirmi doqquz ölkəni əhatə edən reytinq cədvəlində Azərbaycan “daşınmaz əmlakın qeydiyyatı” kateqoriyasında mümkün 10 baldan, demək olar ki, maksimum balı (9,7 bal) toplayaraq dünya üzrə 20-ci yerdə qərarlaşıb.
Daşınmaz əmlak idarəçiliyi ilə bağlı Azərbaycan təcrübəsi xarici dövlətlərin də diqqətini cəlb etməkdədir. Belə ki, Tacikistanın daşınmaz əmlakın qeydiyyatı və kadastrı üzrə nümayəndə heyəti mart ayında Azərbaycanda təlim səfərində olub. Dövlət başçısının tapşırıqlarına uyğun olaraq, komitə sədri tərəfindən Hacıqabul və Cəlilabadda rayon ictimaiyyəti və sahibkarlarla görüşlər keçirilib. Görüşlərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən keçirilən son müşavirələrdə, o cümlədən regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı müşavirədə verilən tapşırıqlar, hər iki rayonun inkişafı və bu il həyata keçiriləcək sosial-iqtisadi tədbirlər barədə məlumat verilib.
Bildirilib ki, Prezidenti İlham Əliyevin “Azərbaycan Respublikasının mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarında Apellyasiya Şuralarının yaradılması haqqında” 3 fevral 2016-cı il tarixli Fərmanına əsasən ƏMDK-də Apellyasiya Şurası yaradılıb. Şura sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki və hüquqi şəxslərin şikayətlərinə baxılmasını həyata keçirir, bu sahədə şəffaflığın və obyektivliyin təmin edilməsini, onların hüquqlarının müdafiəsini təmin edir.
İctimai təbliğat və hüquqi maarifləndirmə məqsədilə aidiyyəti qurumlar, bələdiyyələr, fiziki və hüquqi şəxslər, həmçinin mətbuat nümayəndələrinin iştirakı ilə ictimai təqdimatlar, təlim-seminarları keçirilib. Eyni zamanda, ictimai məlumatlandırma və maarifləndirmə komitənin çağrı mərkəzləri, həmçinin mətbu orqanları olan “Mülkiyyət” qəzeti, “Daşınmaz Əmlak” jurnalı və komitənin rəsmi internet səhifəsi vasitəsilə də aparılıb.
Müşavirədə hesabat dövründə fəaliyyət sahələri üzrə qeydə alınan bəzi statistik göstəricilər barədə məlumat verilib. Qeyd olunub ki, dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi ilə bağlı 70 kiçik dövlət müəssisə və obyekti, qeyri-yaşayış sahəsi və yarımçıq tikililər, 125 müəssisə və obyektin yerləşdiyi torpaq sahəsi özəlləşdirilib. Qırxdan çox qeyri-yaşayış sahəsi və 15 torpaq sahəsi icarəyə verilib. Keçirilmiş 12 pul hərracında 3 səhmdar cəmiyyətin səhmləri özəlləşdirilib.
Dövlət mülkiyyətində olan torpaq sahələrinin səmərəli istifadəsinə nəzarət, torpaqlardan əsassız və qeyri-qanuni istifadə hallarının, torpaq qanunvericiliyinə zidd özbaşına tikintilərin qarşısının alınması məqsədilə mütəmadi olaraq monitorinqlər aparılıb, 481 torpaq qanunvericiliyinin tələblərinin pozulması halı aşkar edilib və bununla bağlı qanunauyğun tədbirlər görülüb.
Ötən dövrdə 37 mindən çox daşınmaz əmlak obyekti üzərində mülkiyyət hüquqları qeydiyyata alınıb. Bunlardan 11 mini ilkin, 26 mini isə təkrar qeydiyyata aid olub.
Hesabat dövründə 10 minə yaxın ipoteka müqaviləsi qeydə alınıb. Hüquqi və fiziki şəxslərə dövlət reyestrindən 27 mindən çox yüklülük (məhdudiyyət) arayışı verilib ki, bunun da 17 minə yaxını onlayn üsulla həyata keçirilib. Həmçinin əhaliyə xidmətlə bağlı 20 mindən çox digər müxtəlif məzmunlu arayışlar verilib, 32 minə yaxın daşınmaz əmlaka dair texniki inventarlaşdırılma və çöl-ölçmə işləri aparılıb, texniki sənədlər tərtib edilib.
Ünvan məlumatlarının Ünvan Reyestrinin İnformasiya Sisteminə inteqrasiya edilməsi istiqamətində işlərin icrası davam etdirilib.
Altmışa yaxın normativ hüquqi aktın layihəsi hazırlanıb və layihələrdən 21-i təsdiq edilib.
Ötən dövrdə regionlarda keçirilmiş 3 vətəndaş qəbulunda 185 vətəndaşın müraciətinə baxılıb.
Müşavirədə görülən işlər barədə müxtəlif çıxışlar dinlənilib və verilən suallar cavablandırılıb.
Sonda komitə sədri struktur bölmə və tabeli qurum rəhbərlərinə tapşırıqlarını verib. Komitə sədri bildirib ki, fəaliyyət sahələri üzrə ardıcıl və kompleks tədbirlər daha intensiv və mükəmməl şəkildə davam etdirilməlidir. Dövlət əmlakının özəlləşdirilməsi və icarəsi, daşınmaz əmlakın qeydiyyatı sahəsində daxilolmalara nəzarət və vəsaitlərin qənaətli istifadəsi məsələləri diqqətdə saxlanılmalıdır. Özəlləşdirmə və qeydiyyat sahəsində vətəndaş məmnunluğunun və şəffaflığın artırılması məqsədilə tədbirlər gücləndirilməlidir. Rahatlıq və əlçatanlığın təmin olunması istiqamətində görülən tədbirlər daha sürətli və effektiv şəkildə həyata keçirilməlidir. Torpaqların elektron uçotu sisteminin yaradılması üzrə aparılan işlər sürətləndirilməlidir. Bütün kateqoriyalı torpaqların xəritələşməsi və məlumat bankının yaradılması işi daha aktiv şəkildə aparılmalıdır. Daşınmaz əmlakların kadastr məlumat bazasının təkmilləşdirilməsi, ünvan reyestri informasiya sisteminin bütün ölkə üzrə tezliklə istifadəyə verilməsi ilə əlaqədar tədbirlər daha da sürətləndirilməlidir. Torpaq sahələrindən əsassız və qeyri-qanuni istifadə hallarının qarşısının alınması, torpaq qanunvericiliyinin qorunmasına nəzarət tam təmin edilməlidir.
