İyun ayında Azərbaycan elmi və ictimaiyyətinin görkəmli nümayəndələrindən biri – iqtisad elmləri doktoru, akademik, Milli Məclisin deputatı Ziyad Əliabbas oğlu Səmədzadə 85 illik yubileyini qeyd edir. O, yalnız elmi uğurları ilə deyil, həm də uzun illər ərzində dövlətçilik sahəsindəki xidmətləri, milli iqtisadi siyasətin formalaşmasında oynadığı rol, yüksək intellekti və vətənpərvərliyi ilə cəmiyyətin dərin hörmətini qazanıb.
Ziyad Səmədzadə 25 iyun 1940-cı ildə Bakı şəhərinin Buzovna qəsəbəsində anadan olub. 1961-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə başa vurduqdan sonra elmi fəaliyyətə başlayıb. SSRİ Elmlər Akademiyasının İqtisadiyyat İnstitutunda aspiranturanı uğurla bitirərək 1965-ci ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib.
Onun elmi potensialı tezliklə diqqət çəkib. Cəmi 31 yaşında – 1971-ci ildə iqtisad elmləri doktoru adını alıb və bu sahədəki ən gənc doktorlardan biri kimi elmi ictimaiyyət tərəfindən qəbul olunub. 1977-ci ildə ona professor elmi adı verilib.
Elmdən siyasətə: iqtisadi düşüncənin dövlətçiliyə tətbiqi
Akademik Səmədzadənin həyat və fəaliyyətinin önəmli mərhələlərindən biri də onun dövlət idarəçiliyindəki aktivliyidir. 1980-ci illərdən etibarən o, Azərbaycan SSR Dövlət Plan Komitəsinin sədri, Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini, iqtisadiyyat üzrə şöbə müdiri vəzifələrində çalışaraq respublikanın iqtisadi inkişafına yönəlmiş bir sıra strateji proqramların hazırlanmasında və icrasında birbaşa iştirak edib.
Xüsusilə qeyd olunmalıdır ki, 1991-ci ildə Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpasına dair Konstitusiya Aktının qəbul edildiyi sessiyaya məhz Ziyad Səmədzadə sədrlik etmişdir. Bu tarixi hadisə onun təkcə iqtisadçı deyil, həm də böyük dövlət xadimi olduğunu bir daha təsdiqlədi.
Elmi yaradıcılıq: zəngin və çoxşaxəli irs
Ziyad Səmədzadənin elmi irsi olduqca genişdir. O, 500-dən çox elmi əsərin, 40-dan artıq kitab və monoqrafiyanın müəllifidir. Onun əsərlərində iqtisadi inkişafın nəzəri və praktiki məsələləri, regional siyasət, iqtisadi təhlükəsizlik, əhali məşğulluğu, demoqrafik dəyişikliklər, dağlıq rayonların sosial-iqtisadi problemləri və digər aktual mövzular hərtərəfli araşdırılır.
Xüsusilə “Azərbaycan iqtisadiyyatı 100 ildə” adlı beşcildlik fundamental əsəri bu sahədə mühüm elmi mənbə kimi qiymətləndirilir. Bundan başqa, “Böyük yolun mərhələləri: Azərbaycan iqtisadiyyatı yarım əsrdə”, “Dağlıq Qarabağ: naməlum həqiqətlər” kimi əsərləri də həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq səviyyədə elmi ictimaiyyətin diqqətini cəlb edib.
Milli və beynəlxalq miqyasda ictimai fəallıq
Akademik Səmədzadə həm də ictimai xadimdir. O, uzun illərdir Azərbaycan İqtisadçılar İttifaqının sədri, Beynəlxalq İqtisadçılar İttifaqlar Assosiasiyasının vitse-prezidenti vəzifələrini icra edir. 1999-cu ildən etibarən nəşr olunan “İqtisadiyyat” qəzetinin təsisçisi və baş redaktorudur.
1995-ci ildən etibarən isə Milli Məclisin deputatıdır. Müxtəlif çağırışlarda parlamentin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinə rəhbərlik edib, bir çox vacib qanun layihələrinin hazırlanmasında və qəbulunda fəal iştirak edib. Hazırda Azərbaycan–Belarus parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupunun rəhbəridir.
Əmək və xidmətlərinə verilmiş yüksək qiymət
Ziyad Səmədzadənin həm Sovet dövründə, həm də müstəqillik illərində fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilib. O, “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni, “Lenin Komsomolu” mükafatı kimi SSRİ-nin ali təltifləri ilə, Azərbaycanın isə “Şöhrət” (2010), “Şərəf” (2015), “Vətənə xidmətə görə” I dərəcəli ordeni (2020) ilə təltif olunub. Beynəlxalq aləmdə də tanınıb – Belarus Respublikasının “Fransisk Skorina” ordeni və Beynəlxalq İqtisadçılar İttifaqının “Qızıl qələm” və “Gümüş medal” mükafatları ilə təltif edilib.
Elmə və dövlətə bağlı ömür
Ziyad Səmədzadənin fəaliyyəti bir prinsipə – elmə, dövlətə və millətə xidmət prinsipinə söykənir. Onun həyatı gənc iqtisadçılar və dövlət idarəçiliyi ilə maraqlananlar üçün örnək ola bilər. Bu ay onun 85 yaşı tamam olur. O, yenə də fəaliyyət meydanındadır – yazır, tədqiq edir, fikirlərini bölüşür və ölkənin iqtisadi sabahı naminə töhfələrini verməyə davam edir.
Biz də bu yubiley günündə akademik Ziyad Səmədzadəyə möhkəm can sağlığı, elmi və ictimai fəaliyyətində yeni nailiyyətlər arzulayırıq. Onun kimi şəxsiyyətlər ölkənin inkişaf yolunda mühüm dayaq, sabitlik və irəliləyişin rəmzidirlər.
