Azərbaycan banklarının yaranma tarixi

24/10/2014

Bəlkədə bir çoxlarının bankların tarixi haqqında geniş məlumatları yoxdu. Çünki, bu tarix daha çox uzun illər bundan əvvələ dayanıb. Belə ki, müasir bankların ilk sələfləri 1587 ci ildə Florensiya və Venesiyada yaradılmışdır.

Əslində bank sözü tərcümədə stol demədir. İtalyan dilindən tərcümədə banco- stol və ya dükan deməkdir. Bir zamanlar tacirlər və pul sərrafları dəyişdikləri pulları, metal sikkələri məhz dükanda stolun üzərinə yığırdılar.

⚡️📲Təcili xəbərlər üçün bizi WhatsApp kanalından izlə

Hazırda Respublikada inkişaf etmiş, bazar prinsiplərinə əsaslanan iki pilləli bank sistemi birinci pillədə Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı, ikinci pillədə kommersiya bankları və bank olmayan kredit təşkilatları fəaliyyət göstərir.

Ümumiyyətlə Bank sistemi – Azərbaycan maliyyə sisteminin mühüm elementi sayılır. Bu gün banklar aktivlərinin və kapitalının həcminə, regional əhatəsinə görə digər maliyyə vasitəçilərini dəfələrlə üstələyir.

Ölkəmizdə fəaliyyət göstərən 42 özəl bankların isə ayrıca tarixləri mövcüddür. Bu bankların bəziləri öncələr digər ad ilə fəaliyyət göstərən, bəziləri isə bir neçə bankın birləşməsində yaranan banklardır.

Fəaliyyətinə başqa ad ilə başlayan banklar: Bank Standard – Most Bankın törəməsi, DəmirBank – Azərdəmiryolbank, AG Bank –Azəriqaz Bank, NBC Bank – Ruzu Bank,Unibank – MBANK, Bank of Baku – Tuqay, Bank Technique -Rəşadbank -Texnika Bank, Kredo Bank- Anar Bank, ASB Bank – Capital Investment Bank, Access Bank-Azərbaycan Mikromaliyyələşdirmə Bankı (AMMB).

Bəzi banklar isə törəmə banklar hesab olunur. Yəni digər ölkələrdə fəaliyyət göstərən bankların ölkəmizdə olan filialları hesab olunur.

Törəmə banklara daxildir: Bank VTB, Nikoil Bank, YapıKredi Bank, İran Melli.

Bankların yaranma tarixləri ilə isə aşağıdakı cədvəldə daha ətraflı tanış ola bilərsiniz.

N	Bankın adı	Yaranma tarixi	Bankın səhmdarları
1	Kapital Bank	1874	Paşa Holdinq – 99.76%
2	Expressbank	1989	Bankın səhmdarları yerli hüquqi şəxslərdir.
3	Deka Bank	1989	Fiziki şəxslər – 100%
4	DəmirBank	1989	Avropa Yenidənqurma vəİnkişaf Bankı(AYİB) – 25.00%, Rəhman Hacıyev – 19.61% Hollandiya İnkişaf MaliyyəŞirkəti (FMO) – 10.00 %, Əsabəli Hacıyev – 9.65 % Roman Əmircanov – 5.45%, Səkinə Hacıyeva – 5.30%, Könül Hacıyeva – 5.30% Digər fiziki şəxslər(854) – 19.44%, Digər hüquqi şəxslər – 0.25%
5	Para Bank	1991	Quliyev 17,39%, Hacıyeva T.F. 17,30% ,Quliyeva A.V. 17,39%, Quliyev V.E. 15,40%, Quliyev E.E. 13,01%
6	AG Bank	1992	Bankın səhmdarları sırasında iki böyük təşkilat mövcuddur: Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası və “Kazimir İnvestment LTD” Amerika Sərmayə Fondu
7	Atra- Bank	1992	Nəbiyeva Xuraman Qurban qızı – 49.6%, Nəbiyev Elmixan Nəbi oğlu – 19,7%; Nəbiyev Pərvin Elmixan oğlu – 19,9%.Bankın minoritar səhmdarların sayı 22 nəfər təşkil edir. Onların bankın kapitalında ümumi payı 10.9%-dir.
8	Beynəlxalq Bank	1992	Dövlətin iştirak payı 50,2% təşkil edir, özəl fiziki və hüquqi şəxslər- 49,8%
9	Bank Respublika	1992	DEG – 16.67%, Quliyev Natiq Saday oğlu – 16.66%,Quliyev Elçin Saday oğlu – 15.18 %, Quliyeva Sevda Saday qızı – 14.53%, Quliyev Saday Əsəd oğlu – 14.36%, Quliyeva Mariya Heydər qızı – 14.07%, SIDT – 8.33%, Digərləri – 0.20%
10	Günay Bank	1992	–
11	Muğan Bank	1992	Elmir mehdiyev 63,5% , Maqbet Mehdiyev 13,10%, Vəfa Vəliyeva 12,05%, Fəridə Mehdiyeva, 11,35%
12	NBC Bank	1992	“Nurgün Qrup” MMM
13	Turan Bank	1992	fiziki şəxslər – 22, hüquqi şəxslər- 5 nəfər
14	Unibank	1992	Qəribov Eldar Mahmud oğlu – 50.8083%, Yakovenko İqor İvanoviç – 17.5301% Cəfərova Zemfira Mirzə qızı – 5.5000%, Minoritar səhmdarlar – 2.6767%
15	Zamin Bank	1992	İsmayılov Nadir Əmir oğu, İsmayılov Mahir Əmir oğlu Mileşkina Yelizaveta Viktorovna
16	Amrahbank	1993	İldırımzadə Yunis Əli oğlu – 50.01%,IIB Kaspian İnvestment Kompani – 49.00% Xanım İldırımzadə Elza Abbas qızı – 0.33%,Cənab İldırımzadə Əmrah Yunisoğlu – 0.33% Cənab İldırımzadəXalid Yunisoğlu – 0.33 %
17	Ata Bank	1993	“AtaHolding” ASC -76%, Fiziki şəxslər – 24%
18	Bank of Azerbaijan	1993	Məmmədov Kənan Hafiz oğlu -43.63%,Məmmədov Sənan Hafiz oğlu – 43.63% Məmmədov Mübariz Məcid oğlu-12.07% ,NEM Holdinq -0.67%
19	Rabitəbank	1993	Zakir Nuriyev – 37.21%, Dilarə Nuriyeva- 23.90%, Aslan Qasıyev- 21.32%, Seyran Nuriyev- 15.81%, Kamal Mədətov – 0.02%
20	Bank of Baku	1994	NAB Holding- 40,00%,Azpetrol Neft Şirkəti LLC- 28,89% R. Əliyev- 11,22%,E. İsayev – 10,00%, Azinvest LLC – 9,89%
21	Bank Technique	1994	“World Wines” şirkəti – 75% Fiziki şəxslər – 15% “Kazimir Caspian Fund Limited” şirkəti – 10%
22	Gəncə Bank	1994	Fiziki şəxslər – 100%
23	Kredo Bank	1994	Hüquqi şəxslər- 7 , fiziki şəxslər- 7
24	Bank Silk Way	1994	–
25	Nikoil Bank	1994	MMC “Topaz İnvestments” – 56,3834 %,QSC “NİKOIL” – 28,7449%, MMC “Uralsib-İnvest” – 13,8717%,MMC “ISR Holding” – 1.00 %
26	Azər-Türk Bank	1995	AR Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi (50%), Türkiyə Respublikası Ziraat Bank (46,00 %) və Ziraat Bank Beynəlxalq Almaniya (4.00%)
27	Bank Standard	1995	“AB Standard” QSC
28	ASB Bank	1996	“Anadolu İnvestment Kompani” MMC – 90%,“Azərbaycan Sənaye Sığorta” ASC – 9% “Azərbaycan Sənaye Lizinq” MMC – 1%
29	United Credit Bank	1996	Marayev A.A- 8.24%, Hüseynov A.F- 2.97%,Yunayted Biznes Co” MMC -88.79%
30	Access Bank	2002	Qara Dəniz Ticarət Bankı -20%, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı -20% Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası -20%, KfW -20%, Azərbaycan Mikromaliyyələşdirmə Bankı -16.53%, LFS Financial Systems GmbH – 3.47%
31	Xalq Bank	2004	“EuroStandard” MMC- 33,85 %, “İdeal Business Ko”MMC – 50,00 %, “Avanqard-1” MMC- 16,15 %
32	Azərbaycan Kredit Bankı	2005	Abbasov Ş.M.-36,64%, Abbasov N.H. – 35,56% , Abbasova C.H.- 27,80%
33	Bank Avrasiya	2007	“Evro Standad” MMC 37,5%. Tayning Global İnk 37,5%, “Azbiznescom” MMC 25%
34	Paşa Bank	2007	Bankın səhmdarları iki hüquqi şəxs: PASHA Holding Ltd. (60%), Ador Ltd. (30%) bir fiziki şəxs: Arif Pashayevdir (10%).
35	AFB Bank	2008	Gilan MMC – 99.4762%,Muradov Cəmil Tahir oğlu – 0.2619% Abdullayev Əkbər Həsən oğlu – 0.2619%
36	NaxçıvanBank	2008	Bankın Səhmdarları 3 nəfər fiziki şəxsdir.
37	Bank BTB	2010	Bank “BTB” ASC-nin əvvəlki emissiya prospektində qeyd olunub ki, onun səhmləri Mehdiyeva Nigar İsmayıl qızı (75%), Əliyev Elməddin Nurəddin oğlu (15%) və Əliyev Cəfər Tofiq oğluna (10%) məxsusdur.