2025-ci ilin ilk iki ayında Azərbaycana idxal olunan yumşaq buğda və digər oxşar məhsulların həcmi və dəyəri ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə artıb.
Banker.az-ın əldə etdiyi məlumata görə, ölkənin ənənəvi buğda təchizatçısı Rusiya mövqe itirib və onu Qazaxıstan əvəzləyib. Belə ki, bu dövrdə ölkəyə ümumilikdə 186 814 ton buğda idxal edilib və bunun dəyəri 40.25 milyon dollar təşkil edib. Halbuki 2024-cü ilin ilk iki ayında bu göstəricilər 134,870.03 ton və 30.89 milyon dollar idi.
Həcm baxımından idxalda 51 944 ton artım olub ki, bu da təxminən 38.5% çoxalma deməkdir. Dəyər baxımından isə 9.36 milyon dollarlıq artım müşahidə olunur – bu da 30.3%-lik yüksəliş deməkdir.
Ən diqqətçəkən məqam isə idxal strukturundakı ciddi dəyişikliyə aiddir. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ilin ilk iki ayında Azərbaycana buğda əsasən yalnız Rusiyadan gətirilmişdi – 134,863.72 ton həcmində və 30.88 milyon dollar dəyərində. Amma 2025-ci ilin eyni dövründə vəziyyət dəyişib. Rusiya yalnız 43,484.09 ton buğda ixrac edib və bu, 10.3 milyon dollar dəyərində olub. Bu, həm həcmdə 91 38 ton azalma (təxminən 67.8% geriləmə), həm də dəyərdə 20.58 milyon dollar azalma (66.6%) deməkdir.
Bunun əvəzində isə Qazaxıstan Azərbaycan bazarında əsas təchizatçı mövqeyinə yüksəlib. 2025-ci ilin ilk iki ayında bu ölkədən 143 330 ton buğda idxal olunub – dəyəri isə 29.95 milyon dollardır. Bu, Azərbaycanın ümumi buğda idxalının təxminən 76.7%-ni təşkil edir. Rusiya isə 2025-ci ildə yalnız 23.3%-lik bazar payına malik olub.
2025-ci ilin əvvəlində qlobal buğda bazarında qiymətlər aşağı meyillidir. Bunun əsas səbəbləri arasında iri idxalçı ölkələrdə yerli istehsalın artması, iqtisadi durğunluq və ABŞ dollarının güclənməsi göstərilir. Məsələn, Çin 2025-ci ilin birinci yarısında ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə buğda idxalını 37% azaldacaq; bu, ölkənin rekord səviyyəyə yaxın məhsul yığımı ilə əlaqədardır .
Qazaxıstan isə 2024-cü ildə buğda ixracatını əhəmiyyətli dərəcədə artıraraq 8,1 milyon ton buğda ixrac edib. Ən böyük alıcı 3.3 milyon tonla Özbəkistan olub . Digər əsas alıcılar arasında Çin (1.7 milyon ton), Tacikistan (1.2 milyon ton), İran və İtaliya da yer alır .
Qazaxıstan hökuməti, həmçinin, Azərbaycanın da daxil olduğu yeni bazarlara buğda ixracını artırmağı planlaşdırır. Bu məqsədlə Qara dəniz və Baltik dənizi limanları vasitəsilə ildə 2 milyon tona qədər buğda tədarükü nəzərdə tutulur.
