2020-ci ilədək Azərbaycanda aqrobiznes inkubatorları yaradıla bilər.
Banker.az Trend-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycan prezidentinin 2016-cı il 6 dekabr tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına və emalına dair Strateji Yol Xəritəsi”ndə deyilir.
Sənəddə qeyd edilir ki, aqrar sahədə startapların, kiçik və orta sahibkarların inkişafını təmin etmək üçün aqrobiznes inkubatorlarının yaradılması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu sahədə işlər mərhələli şəkildə aparılacaq və beş mərhələni özündə birləşdirəcək: aqrobiznes məsləhət xidmətinin institusional cəhətdən gücləndirilməsi, startapların, kiçik və orta sahibkarların biznes bacarıqlarının artırılması, startap kapitalının əldə edilməsinə və biznesin təşkilinə dəstək, maliyyəyə çıxışın təmin edilməsi və biznes inkubatorlarının davamlı fəaliyyətinin təmin edilməsi.
I mərhələ. Aqrobiznes məsləhət xidmətinin institusional cəhətdən gücləndirilməsi
İlk olaraq, aqrar sahədə biznes mühitinin ümumi təhlili aparılacaq və təhlilin nəticələrinə əsaslanaraq aqrobiznes inkubatorunun ölkə üçün ən uyğun modeli və dəyər zənciri müəyyənləşdiriləcək.
Ümumilikdə, sənədə əsasən, ölkənin hər bir iqtisadi rayonu üzrə bir biznes inkubatoru olmaqla, 10 biznes inkubatorunun yaradılması planlaşdırılır. Biznes inkubatorlarının yaradılması, ilkin olaraq, aqroparkların yaradılacağı zonalar üzrə, yəni Abşeron, Lənkəran, Quba-Xaçmaz və Gəncə-Qazax iqtisadi rayonlarından başlana bilər.
Eyni zamanda, institusionallaşma prosesinin öz-özlüyündə dörd mərhələni əhatə edəcəyi gözlənilir: iqtisadi rayonlar üzrə müqayisəli üstünlüyü olan məhsulların seçilməsi, aqrobiznes inkubatorunun fəaliyyətinin prioritet istiqamətlərini müəyyənləşdirən strateji planın hazırlanması, təlim materiallarının hazırlanması və təlimçilərə təlimlərin keçirilməsi.
II mərhələ. Startapların, kiçik və orta sahibkarların biznes bacarıqlarının artırılmasıYol xəritəsinə görə, aqrobiznes inkubatorları fəaliyyət üçün tam hazır vəziyyətə gətiriləndən sonra region üzrə elan veriləcək və əvvəlcədən hazırlanmış meyarlar əsasında regionun xüsusiyyətlərinə uyğun dəyər zəncirindən asılı olaraq 50 rezident seçiləcək.
Sənəddə qeyd olunur: “Məsələn, Quba-Xaçmaz regionu üçün rezidentlər alma və ya digər əsas meyvə və ya tərəvəz dəyər zənciri üzrə fəaliyyət göstərən istehsal vasitələri təchizatçıları, istehsalçılar, emalçılar, distribüterlər və treyderlərdən ibarət olacaq. Seçilmiş rezidentlərə təlimlərin keçilməsi və sonda hər bir rezidentin biznes plan hazırlaması nəzərdə tutulur. Daha sonra hazırlanmış biznes planlar əsasında ən uğurlu rezidentlərin (məsələn, 25 rezident) seçilməsi və onlar üçün biznesin təşkili və idarə edilməsi üzrə daha dərin təlimlərin keçilməsi nəzərdə tutulur”.
III mərhələ. Startap kapitalının əldə edilməsinə və biznesin təşkilinə dəstək
Sənədə əsasən, təlimləri uğurla tamamlamış və real biznes plan hazırlamış rezidentlərə sonradan qaytarılmaq şərtilə startap kapitalı təqdim ediləcək, daha sonra isə biznesin təşkili üzrə əməli dəstək davam etdiriləcək.
IV mərhələ. Maliyyəyə çıxışın təmin edilməsi
Biznes inkubatorunun dəstəyi ilə biznesə başlayan və biznesi uğurla davam etdirən şəxslərə sonradan biznesin genişləndirilməsi məqsədilə maliyyə vasitələrinə çıxışın təmin edilməsi üçün dəstəyin davam etdirilməsi planlaşdırılır. Bu dəstək həmin şəxslərin güzəştli şərtlərlə kredit resurslarına çıxışına kömək göstərməkdən ibarət olacaq. Bu məqsədlə xüsusi mexanizmlərin hazırlanması imkanları dəyərləndiriləcək. Xüsusilə də, biznes inkubatorunun rəyi və ya tövsiyəsi ilə bank və ya digər kredit təşkilatlarına müraciət edən şəxslərə kreditlərin verilməsi prosedurlarının sadələşdirilməsi və xüsusi güzəştli kreditlərin verilməsi kimi mexanizmlərin hazırlanması nəzərdə tutulur.
V mərhələ. Biznes inkubatorlarının davamlı fəaliyyətinin təmin edilməsi
Biznes inkubatorlarının fəaliyyətinin davamlılığını təmin etmək üçün tədricən rezidentlərə verilən startap kapitalının qaytarılması zamanı müəyyən əlavə komisyonların hesablanması nəzərdə tutulur ki, bu da inkubatorlara ayrılan vəsaitlə yanaşı, əlavə kapitalın formalaşdırılmasına da imkan verəcək.
Ümumilikdə 2017-ci ildə aqropark və biznes inkubatorları üçün idarəetmə strukturunun formalaşdırılması, 2018-ci ilin sonuna kimi yeni aqroparkın və biznes inkubatorunun yaradılması və fəaliyyətə başlaması üçün bütün zəruri tədbirlərin yekunlaşdırılması nəzərdə tutulur.
2020-ci ilə kimi Azərbaycanda bir aqroparkın real ÜDM-ə birbaşa təsirinin 135 milyon manat, dolayı təsirinin isə 220 milyon manat olmaqla, ümumilikdə 355 milyon manat olacağı proqnozlaşdırılır. Sənədə əsasən, aqroparkın 2018-ci ilə kimi fəaliyyətə başlaması əsas indikator hesab edilir. Bu müəssisələrdə 7725 nəfər üçün birbaşa və dolayı məşğulluq imkanının yaranacağı proqnozlaşdırılır. Eyni zamanda, 2020-ci ilə kimi hər region üzrə uyğun məhsulların dəyər zənciri üzrə ümumilikdə 25 kiçik və orta sahibkarlıq subyektinin yaradılması nəzərdə tutulur.
