BlackRock şirkətinin baş direktoru Lerri Fink bildirib ki, prezident Donald Trampın genişmiqyaslı gömrük rüsumları tətbiq etməsi qərarı ABŞ fond bazarının hazırkı səviyyələrdən 20% geriləməsinə səbəb ola bilər. Bu barədə Reuters məlumat yayıb.
Fink, Nyu-York İqtisadi Klubunda çıxışı zamanı qeyd edib ki, bazarın çökməsi sadəcə maliyyə elitalarını deyil, ABŞ əhalisinin geniş təbəqələrini təsir edir. “Hazırda amerikalıların 62%-i səhm bazarına investisiya edir və bu cür enişlər əhalinin istehlak qabiliyyətinə ciddi təsir göstərir,” — deyə o bildirib.
Rekord göstəricilər və gözlənilməz dalğalanmalar
7 aprel tarixində S&P 500 indeksində qısa müddətli artım müşahidə olunub və bazar dəyəri 2,5 trilyon dollar artıb. Lakin qısa zaman sonra indeks 5062,25 bəndə düşüb (-0,2%), çünki Ağ Ev Trampın tarifləri 90 gün müddətinə dayandıracağına dair xəbərləri “saxta informasiya” adlandıraraq təkzib edib.
Qeyd edək ki, 2 aprel tarixində Tramp əksər ölkələrə qarşı 10–50% həcmində qarşılıqlı gömrük rüsumları tətbiq edib. Bunun nəticəsində S&P 500 indeksi 10%-dən çox geriləyib.
7 aprel bazar ertəsi günü isə indeks cəmi 7 dəqiqə ərzində 2%-lik enişdən 3,4%-lik artıma yüksəlib və 5246,57 bəndə çatıb. Bu yüksəliş, Ağ Evin milli iqtisadi şurasının rəhbəri Kevin Hassett-in tariflərin 90 günlük dayandırılmasını müzakirə etdiyinə dair yayılan məlumatlardan sonra baş verib. Lakin həmin xəbər etibarsız bir sosial media hesabına əsaslanıb və rəsmi şəkildə təkzib edilib. Bundan sonra S&P 500 yenidən enişə keçib.
İnflyasiya, istehlak və bazar riskləri
Fink əlavə edib ki, onun danışdığı bir çox şirkət rəhbərləri ABŞ iqtisadiyyatının artıq resessiyaya girdiyini düşünür. Onun fikrincə, Trampın tarifləri məhsul qiymətlərinin artmasına və nəticə etibarilə inflyasiyanın daha da dərinləşməsinə səbəb olacaq.
Bununla belə, o hesab edir ki, bazarın zəifləməsi uzunmüddətli dövrdə səhm almaq üçün yaxşı fürsət yaradır. “Hazırkı vəziyyət sistemli risk daşımır, lakin bu, o demək deyil ki, bazar indiki səviyyədən 20% daha da aşağı düşə bilməz,” — deyə Fink əlavə edib.
O, həmçinin ABŞ-ın dünya maliyyə bazarındakı lider mövqeyini itirə biləcəyindən narahat olduğunu bildirib. Finkə görə, yaranan qeyri-sabitlik istehlakın azalmasına və nəticələrin yaxın zamanda hiss olunmasına səbəb olacaq.
Analitik proqnozlar və tənqidlər
Wall Street analitikləri də bazarın gələcəyi ilə bağlı proqnozlarını aşağı salıblar.
- Goldman Sachs son bir ay ərzində S&P 500 üçün hədəfini 6500-dən 5700 bəndə endirib.
- UBS hədəfini 6400-dən 5800-ə endirib.
- JPMorgan isə indeksin 5200 bənd civarında qalacağını, hətta bədbin ssenaridə 4000 bəndə qədər düşəcəyini proqnozlaşdırıb.
Bir çox tanınmış investor, o cümlədən Trampı dəstəkləyənlər belə, bu tarif siyasətini sərt tənqid ediblər. Milyarder Bill Akman bu vəziyyəti “iqtisadi nüvə qışı” adlandırıb. Investor Daniel Leb isə Trampın qərarını həm konseptual, həm də praktiki baxımdan səhv adlandırıb.
