Dünya gümüş bazarı yeni çətinliklərlə üzləşib — Çində bu metalın ehtiyatları son on ilin minimum həddinə düşüb. Qiymətlərə təzyiqi azaltmaq və onların daha da artmasının qarşısını almaq üçün böyük həcmdə gümüş Londona göndərilib. Nəticədə gümüşün qiyməti tarixi rekorda çatıb.
Şanxay Fyüçers Birjasının və broker şirkətlərinin məlumatlarına görə, bu birja ilə əlaqəli anbarlarda saxlanılan gümüş ehtiyatları 2015-ci ildən bəri ən aşağı səviyyəyə düşüb. Şanxay Qızıl Birjasındakı ticarət həcmi də son doqquz ilin minimumuna enib. Çin isə oktyabr ayında rekord həcmdə — 660 ton — gümüş ixrac edib.
“Jinrui Futures Co.” analitiki Tsiztsze U bildirib ki, gümüş defisiti Londona ixracın artması və sənaye tələbinin yüksəlməsi ilə bağlıdır. Onun sözlərinə görə, defisitin təxminən iki aya aradan qalxması mümkündür.
Gümüşün qiymətləri bir il ərzində 80% artıb və ardıcıl tarixi maksimumlara yüksəlib. Bu artım həm də qızılın qiymətindəki kəskin sıçrayış fonunda baş verib. Treyderlər Tramp administrasiyasının ucuz gümüşə gömrük rüsumları tətbiq edə biləcəyini gözlədiyi üçün metal ABŞ-yə axın edib və Londonda tələbi artırıb. Eyni zamanda Hindistanda tələbin kəskin yüksəlməsi bazarı tarixi səviyyəyə endirib.
“TD Securities” şirkətinin əmtəə strategiyası üzrə mütəxəssisi Daniel Qalinin sözlərinə görə, ABŞ-nin gümüşə rüsum tətbiq etməsi artıq ölkəyə daxil olmuş metalın bloklanmasına səbəb ola bilər. Bu isə Şanxay bazarları üçün ciddi nəticələr yarada bilər.
Çindəki gərginlik Şanxayda qısamüddətli gümüş qiymətlərinə təsir edib — yaxın fyüçerslərin qiyməti uzaq kontraktların qiymətini keçib. Bu, “bekvordasiya” adlanır. U qeyd edib ki, aşağı ehtiyatlar və qeyri-elastik təklif narahatlıq yaradır.
Son vergi islahatı da gümüşə tələbin yüksəlməsinə təsir edib. Yeni qaydalar birjadan kənar satılan bəzi qızıl növlərinə tətbiq olunan ƏDV güzəştlərini ləğv edib ki, bu da bəzi pərakəndə satıcıların gümüşə keçməsinə səbəb olub.
Bu təsiri Şençjenin Şuibey bazarında da görmək mümkündür — burada ənənəvi olaraq birjadan kənar qızıl ticarəti geniş yayılıb. “Shenzhen Guoxing Precious Metal Co.” şirkətinin risk idarəetmə şöbəsinin rəhbəri Lü Şunmin bildirib ki, yeni qaydalardan sonra bir çox tacirlər məhsullarının qiymətini necə müəyyən edəcəklərinə əmin deyillər. Bu səbəbdən bəziləri artıq gümüşə yönəlib, xüsusən də bu metal ilə bağlı biznesləri varsa.
Çərşənbə günü spot gümüşün qiyməti unsiya üçün 52 dolları keçib, gündəlik artım 1%-dən çox olub.
Çin xaricində gümüş bazarının likvidliyi hələ də sual altındadır: Londonda borclanma dəyəri rekord investisiya axınına baxmayaraq yüksək olaraq qalır. Treyderlər həmçinin ABŞ-nin gümüşə mümkün gömrük rüsumlarını diqqətlə izləyirlər — metal ABŞ Geoloji Xidməti tərəfindən kritik minerallar siyahısına daxil edilib.
Mütəxəssislər əlavə edirlər ki, Londonda fiziki gümüşün böyük hissəsi spekulyativ tələblə bağlıdır. ETF-lərin həcmi (borca verilməyən fondlar) sabit qalıb, hətta qiymətlər son rekordlardan düşəndən sonra belə.
Treyderlər Çinin birja xaricindəki ehtiyatlarına ümid edə bilər. Bildirilir ki, bekvordasiya bu ehtiyatların birjaya qayıtmasına səbəb ola bilər. Lakin bu “görünməyən” ehtiyatların həcmi dəqiq məlum deyil — bəzi qiymətləndirmələrə görə, onlar kifayət qədər böyük ola bilər.
