“Monocle” jurnalı dünyanın yaşamaq üçün ən rahat şəhərlərinin 18-ci illik reytinqinin (Quality of Life Survey) nəticələrini təqdim edib. Bildirilir ki, şəhərlər müxtəlif meyarlar üzrlə qiymətləndirilərək sıralanıb: səhiyyə, yaşıllaşdırılma, əlverişli mənzil tikintisi, nəqliyyat sisteminin genişliyi və digər. Beləliklə, dünyanın yaşamaq üçün ən komfort şəhərləri aşağıdakılardır:
Paris — ilin ən yaxşı şəhəri
“Monocle” jurnalına görə, Paris 2025-ci ildə yaşamaq üçün ən rahat şəhərdir. Nəşrin bildirdiyi kimi, ən diqqətçəkən dəyişikliklərdən biri velosiped yolu şəbəkəsinin əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirilməsi olub, bunun sayəsində şəhər sakinlərinin velosipedlə səyahətlərinin sayı 2023-cü ildən 2024-cü ilə qədər iki dəfə artıb.
Paris hakimiyyəti həmçinin 2026-cı ilə qədər şəhərdə 170 min ağacın əkilməsi proqramını həyata keçirməyə başlayıb. Burada həm də sosial və iqtisadi cəhətdən müxtəlif sahələrin dəstəklənməsi siyasəti həyata keçirilir. Bu yanaşma aşağı gəlirli insanlara şəhərin mərkəzində yaşamağa və bizneslərini ayaqda saxlamağa imkan verir.
Əhali: 2 048 472 insan (aqlomerasiya: 12 271 794 insan)
İş həftəsinin orta uzunluğu: 35 saat (Fransa qanunvericiliyinə əsasən)
Mişlen ulduzlu restoranların sayı: 123
Velosiped yollarının uzunluğu: 1000 km-dan çox
Muzeylərin sayı: 136
Madrid — sağlamlıq üçün ən yaxşı şəhər
Əhali: 3 460 491 insan (aqlomerasiya: 6 798 000 insan)
Orta ömür müddəti: 86.1 yaş
Tibb universitetlərinin sayı: 11
Orta pensiya yaşı: qadınlar üçün 65.5, kişilər üçün 64.7 yaş
Madrid bütün Avropa metropolisləri arasında ən yüksək ömür uzunluğuna malikdir – 86.1 il. “Monocle”yə görə, bu yüksək rəqəmlər meteoroloji, iqtisadi və sosial amillərin birləşməsindən qaynaqlanır.
İspaniyanın paytaxtı həmçinin yaxşı inkişaf etmiş ictimai səhiyyə sistemi və təcili yardım xidmətinə malikdir. Madriddə özəl tibbi sığortanın səviyyəsi ölkədə ən yüksəklərdən biridir və təxminən 37.5% təşkil edir.
Afina — ən yaxşı gecə şəhəri
Əhali: 643 452 insan (aqlomerasiya: 6 798 000 insan)
Aperol kokteylinin orta qiyməti: €7.50
Həftə sonları metronun iş saatları: 05:00-dən 02:00-dək
Afina metrosunda stansiyaların sayı: 66
“Monocle”nin yazdığı kimi, COVID-19 pandemiyasından sonra Afina turizm mərkəzinə çevrilib. Belə ki, təkcə 2024-cü ildə Yunanıstanın paytaxtını 7.9 milyon insan ziyarət edib ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 12% çoxdur.
Turist axını əmlak bazarında öz təsirini göstərsə də, Afina digər Avropa şəhərləri ilə müqayisədə əlçatan olaraq qalır. Burada bir qədəh şərabın qiyməti 6 avrodur.
Barselona — yaşıllaşdırma səviyyəsinə görə ən yaxşı şəhər
Əhali: 1 600 000 insan (aqlomerasiya: 5 300 000)
Şəhər yaşıllıqlarının ümumi sahəsi: 2784 ha
“Superilles” proqramı sayəsində azalan karbon emissiyalarının faizi: 22%
Metro stansiyalarının sayı: 165
Velosped yollarının uzunluğu: 268 km
2010-cu illərin ortalarından bəri Barselona “Superilles” adlı yaşıllaşdırma proqramını həyata keçirir. Proqram CO2 emissiyalarını 22% azaltmağa kömək edib. Kataloniyanın paytaxtında həyata keçirilən digər irimiqyaslı yaşıllaşdırma proqramı isə “Pla Natura”dır. Onun çərçivəsində şəhərdə 4.3 hektar ərazini əhatə edən “Parc de les Glòries” adlı yeni park salınıb.
Vyana — mənzil əlçatanlığı baxımından ən yaxşı şəhər
Əhali: 2 005 760 insan
İcarəyə xərclənən gəlirin orta payı (bir otaqlı mənzil): 21%
Sosial evlərdən istifadə edən əhalinin nisbəti: 60%
Orta icarə qiyməti: €3.87/kv.m (sosial mənzil), €10.40/kv.m (özəl sektor)
İl ərzində tikilmiş yeni sosial mənzillərin sayı: 6000–7000
Bir çox Avropa şəhərləri sosial mənzillərdən imtina etdiyi halda, Avstriya paytaxtında münasib qiymətə evlərin və mənzillərin sayı artmaqda davam edir. Hər il Vyanada “Gemeindebauten” formatında 6000-ə yaxın mənzil tikilir.
Bundan əlavə, şəhər əhalisinin təxminən üçdə biri kirayə mənzillərdə yaşayır, onların hər beşindən biri “Altbauten”də – 1945-ci ildən əvvəl tikilmiş binalarda yerləşir.
Sürix — mobillik üçün ən yaxşı şəhər
Əhali: 448 664 insan (aqlomerasiya: 1 450 000 insan)
İctimai nəqliyyatın illik sərnişin axını (2024-cü il üçün): 665 milyon
Smartfon vasitəsilə alınan biletlərin payı: 70%
Şəhər boyu hərəkəti izləyən sensorların sayı: 4500 cihaz
Planlaşdırılan və ya tikilməkdə olan yeni velosiped yollarının uzunluğu: 130 km
Sürixin fərqliliyi onun nəqliyyat şəbəkəsi, avtobusları və tramvaylarıdır. Bu gün şəhərin 327 qovşağı avtomobillərdən daha çox tramvay və avtobuslara üstünlük verərək yaxınlaşan avtomobilləri görən və işıqforu tənzimləyən sensorlarla təchiz edilib.
Bununla belə, şəhər rəhbərliyi dayanmağı planlaşdırmır və 2030-cu ilə qədər velosiped infrastrukturunu inkişaf etdirmək niyyətindədir.
Mexiko
Əhali: 9 209 944 nəfər (aqlomerasiya: 23 146 802 insan)
Mexiko metropolitenində stansiyaların sayı: 195
Evin orta qiyməti: 3.9 milyon Meksika dolları (təxminən 178 000 avro)
Dövlət muzeylərinin sayı: 180-dən çox
Mexiko – həyat keyfiyyətinə önəm verən bir şəhərdir. Rahat atmosfer daim şəhərə yeni sakinləri cəlb edir. Eyni zamanda, Mexiko Latın Amerikasının ən böyük və ən aktiv şəhərlərindən biridir, burada yaxşı inkişaf etmiş piyada və ictimai nəqliyyat sistemi mövcuddur.
Lissabon — ən təhlükəsiz şəhər
Əhali: 567 131 insan (aqlomerasiya: 3 049 222)
Bələdiyyə polis işçilərinin sayı: 6700 nəfər
Qətllərin sayı: ildə 100 min sakinə 1-2 cinayət
Bu il quraşdırılması nəzərdə tutulan əlavə videomüşahidə qurğularının sayı: 99
“Monocle” yazır ki, Lissabon son on ildə özünü “kifayət qədər yuxulu şəhərdən” dinamik Avropa paytaxtına çevirib. Və bu, sakinlərinin təhlükəsizliyinə xələl gətirmədən baş verib – burada cinayət nisbəti digər Avropa şəhərlərinə nisbətən davamlı olaraq aşağı olaraq qalır.
Polis işçiləri sakinlərlə tanış olur və yerli icma təşkilatları və sosial xidmətlərlə əməkdaşlıq edirlər. Birgə işləməklə, onlar narkotik ticarəti və evsizlər kimi problemləri daha effektiv və dəqiq şəkildə həll edə bilirlər.
Tokio — ən təmiz şəhər
Əhali: 14 000 000 insan (aqlomerasiya: 41 000 000 insan)
İctimai tualetlərin sayı: 100 min nəfərə 53
Bərk məişət tullantılarının istehsalının illik həcmi: 3 milyon ton
Təkrar emal göstəriciləri: 20% (ölkə üzrə)
Bələdiyyə yaşıllıqlarının sayı: 159
“Monocle”nin qeyd etdiyi kimi, Tokio olduqca təmiz şəhərdir. Bu da təəccüblü deyil, çünki Yaponiya paytaxtının hakimiyyət orqanları onun saxlanmasına külli miqdarda pul xərcləyirlər. Məsələn, şəhərin mərkəzi ərazilərində təmizlik və tullantıların utilizasiyası məsələləri ilə məşğul olan departamentlərdən birinin büdcəsi bu il 105 milyard yen (640 milyon avro) təşkil edib.
Şəhərdə könüllülər də var. Turistlərin sıx olduğu yerlərdə zibilləri sıxan “ağıllı” qutular quraşdırılıb. Şəhərin hər yerində təmiz, işıqlı və əlçatan tualetlər tapmaq mümkündür.
Tallin — startaplar üçün ideal şəhər
Əhali: 461 000 nəfər (aqlomerasiya: 550 000)
Hava limanının xidmət göstərdiyi beynəlxalq istiqamətlərin sayı: 44
Ofislər üçün orta icarə qiyməti: 1 kv.m üçün €22 (2023-cü il üçün)
Fiziki şəxslər üçün gəlir vergisi: 22%
Bir fincan kapuçinonun orta qiyməti: €3,60
Tallin dünyada aparıcı rəqəmsal infrastrukturu sayəsində populyarlıq qazanıb. Şəhərdə demək olar ki, hər kəs ingilis dilində danışır, Estoniya paytaxtında kirayə qiymətləri münasib olaraq qalır və Tallin şəhərinin mərkəzindən 60 beynəlxalq istiqamətə birbaşa uçuşlar təklif edən hava limanına qədər yol cəmi on dəqiqə çəkir.
“Monocle”nin müsahibə götürdüyü biznes nümayəndələri həmçinin qeyd ediblər ki, Tallin həm sadə insanları ilə, həm də hakimiyyətin əlçatanlıq və açıqlıq mədəniyyəti ilə cəlbedicidir.
