FED “birinci instansiya kreditoru” na çevrilib.
Banker.az xəbər verir ki, FED-in “sonuncu instansiya kreditoru” ləqəbi öz aktuallığını itirib. Federal fondlardakı faiz dərəcələri inkişaf etmiş ölkələrdə müşahidə olunan səviyyələrdən yüksəkdir və bu, FED-i “birinci instansiya kreditoru” na çevirir. Problem də məhz budur.
FED heç vaxt “birinci instansiya kreditoru” olmayıb. Bu, böyük tənəzzüldən və onun pul-kredit siyasətinin əsasını təşkil edən mexanizmlər dəyişəndən sonra baş verib. Bəli, federal fondlar üzrə faizlər bazarı olduğu kimi qalıblar. FED xarici mərkəzi banklara, habelə digər rəsmi təşkilatlara kredit vermək üçün ödəniş etməyə başladı. Bunu etdikdən sonra FED birinci instansiya kreditoruna çevrildi.
Son vaxtlara qədər hər şey qaydasında idi.
Lakin FED-in birinci instansiya kreditoruna çevrilməsi sistemdə gərginliyin yaranmasına səbəb olur. ABŞ pul-kredit siyasəti müsbət olar yeganə ölkədir.
FED-in problemini daha da mürəkkəb edən amillərdən biri gəlir əyrisidir. Bazara görə, kreditlər FED-in müəyyən etdiyi faiz dərəcəsindən az gəlir gətirməlidir. Başqa sözlər, FED-in kreditləşdirməsi – ABŞ əyrisində ən yaxşı anlaşmadır. Bu halda risklər və stimulların invertasiya edildiyini nəzərə alsaq, inversiya terminologiyasından istifadə etmək olar. “Risk yoxdur, gəlirlilik isə daha yüksəkdir” – bu, həqiqətən də yaxşı razılaşmadır. Buna görə də hamı bunu edir.
Buna baxmayaraq, ABŞ-ın büdcə kəsirini maliyyələşdirmək də problemdir. Dilerlər – ABŞ-ın Maliyyə Nazirliyindən borc almış şirkətlərdir. Yaxın gələcəkdə ABŞ-ın büdcə kəsirinin qalacağını nəzərə alsaq, istənilən qərarla bu dinamika artacaqdır.
Gəlir əyrisinin inversiyasının olmaması bu problemi həll edəcəkdir. Bu, FED-ə olan marağı azaldacaq. FED həmçinin xarici mərkəzi banklara borc verməyi dayandıra bilər və ya məbləği məhdudlaşdıra bilər. Bu halda xəzinədarlıq borcuna tələbin artmasına kömək edəcəkdir.
FED qəbul etməlidir ki, hal-hazırda tarixi transformasiya dövrünün ortasındadır. O sonuncu instansiya kreditoru deyil, birinci instansiya kreditorudur. FED bunu başa düşməyənə qədər problem qalmaqda davam edəcək.
