2006-cı ildə Rusiya Şimali Osetiya ərazisində Gürcüstanı Ermənistanla birləşdirən qaz kəmərini partladaraq bunu mövcud olmayan terrorçuların adına yazanda Azərbaycan Gürcüstanın strateji obyektlərini donmaqdan xilas etdi.
Elə həmin günlərdə Rusiya Gürcüstanda yüksək gərginlikli elektrik dirəklərini partladıb. “Ölkə zülmət içində idi və donurdu”.
Gürcüstan Milli Bankının o vaxtkı prezidenti, deputat Roman Qotsiridze apsny.ge-yə açıqlamasında həmin günün istirahət günü olduğunu, Azərbaycandan az miqdarda qaz almaq üçün pul küçörmək məqsədilə Milli Bankın əməkdaşlarını çağırmalı olduqlarını deyib.
Texniki cəhətdən, demək olar ki, mümkün deyildi, amma alındı.
“… əsas vəzifə dayandırılması mümkün olmayan (o cümlədən texnoloji baxımdan) obyektlərin fəaliyyətini təmin etmək üçün ən azı bir qədər qaz almaq idi. Bu, sovet dövründən Azərbaycandan çəkilmiş və uzun illər dayanmış köhnə boru kəmərinin köməyi ilə həyata keçirildi”, – deyə Qotsiridze xatırladıb.
O, Kremlin niyyətini belə izah edib: o vaxt Rusiya Ermənistan və Gürcüstana qaz kəmərini tez bir zamanda bərpa edəcəklərinə söz vermişdi. O, gözəl maskalanmışdı – əgər Gürcüstana qarşı belə təxribat törədə bilərdisə, o zaman müttəfiq müttəfiq Ermənistanın qışda donmasına imkan verə bilərdimi??
Əslində Ermənistanın yeraltı qaz anbarı var idi, Gürcüstanda isə yox idi. Ermənistan iki ay ərzində özünü ehtiyatlarından təmin edə bilərdi.
Buna əsaslanaraq gözləyirdik ki, iki ay ərzində Ermənistanın ehtiyatları ona bəs edənə qədər Rusiya qazı bu kəmərə buraxmayacaq. Belə də oldu.
Müəllif daha sonra Bakıdan başlayaraq Gürcüstan vasitəsilə karbohidrogen kommunikasiyalarının vacibliyini qeyd edir. “Ətraf mühitə tikilən və ya tikilməkdə olan bütün su elektrik stansiyalarından ölçüyəgəlməz dərəcədə böyük ziyan vuran Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Bakı-Tbilisi-Ərzurum olmasaydı, bu gün harada olacağımızı təsəvvür etmək çətin deyil. Onlar maddi gəlir mənbəyi ilə yanaşı, siyasi çətir rolunu da öz üzərinə götürdülər və Rusiyadan enerji asılılığının pəncəsindən qurtulmağa kömək etdilər. Bunun üçün təəssüf ki, Borjomi və digər bölgələrin meşələri və 600 min hektar dövlət ərazisi torpaqlar qurban verildi”, – deyə Qutsiridze yazır.
Onun məqaləsinin məqsədi Gürcüstanın enerji müstəqilliyinə Rusiya təhlükəsini göstərməkdir. Elektrik enerjisi kommunikasiyalarında partlayışlar yenidən baş verə bilər, bunun üçün Gürcüstanın qonşusu Rusiyanın çoxlu alətləri var. Amma Rusiya Gürcüstanın qaz təchizatını poza bilməz, çünki “biz onu tamamilə Azərbaycandan alırıq”.
Qutsiridze hesab edir ki, Rusiya Gürcüstana elektrik enerjisi gətirən elektrik qüllələrini partlatmır, çünki Gürcüstanın öz elektrik enerjisi var. Qonşu ölkələrdə – Türkiyə, Azərbaycanda, Ermənistanda əlavə elektrik enerjisi yaranıb ki, bu da kritik hallarda Gürcüstanın idxal imkanlarını artırıb. Lakin ölkə enerji cəhətdən müstəqil ola bilmədi. baza, tənzimləyici stansiya kimi Enquri su elektrik stansiyası bir-iki ilə deyil, digəri ilə əvəzlənənə qədər birbaşa Rusiyadan asılılığını davam etdirəcək.
“Qalidə, Qali dənizi adlanan böyük su anbarının yaxınlığındakı Saberio kəndində bir rus əsgərinin düyməni basması kifayətdir və bütün Gürcüstan qaranlığa qərq olacaq. İndi bunu etmək ruslar üçün sərfəli deyil”.
Bu gün Gürcüstan ərazisindən keçən qaz Cənubi Avropaya gedir. Ola bilsin ki, deputat yazır ki, təkcə riskləri sığortalamaq üçün deyil, həm də mövsümi izafi qaz ehtiyatı hasil etmək üçün kiçik qaz anbarı tikiləcək. “Vaxt gələcək ki, ərazimizdən keçən qazın həcmi artacaq”. – Gürcüstan Milli Bankının keçmiş rəhbəri R.Qotsiridze yekunlaşdırır.
