Mühasibat uçotu elektron formada aparılmalı olan mühasibat uçotu subyektləri müəyyənləşir.
Bu, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin bu gün keçirilən iclasında müzakirəyə çıxarılan “Mühasibat uçotu haqqında” qanuna təklif edilən dəyişiklikdə əksini tapıb.
Layihəyə əsasən, aşağıdakı mühasibat uçotu subyektlərində mühasibat uçotu elektron formada aparılmalıdır:
– iri sahibkarlıq subyektlərində və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) müəyyən etdiyi mərhələlərə uyğun olaraq orta sahibkarlıq subyektlərində;
– qanunla təsdiq edilmiş hasilatın pay bölgüsü, əsas ixrac boru kəməri haqqında və digər belə sazişlər və ya qanunlar, o cümlədən neft və qaz haqqında, ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti haqqında qanunlar çərçivəsində fəaliyyət göstərən vergi ödəyicilərində;
– illik maliyyə hesabatlarını və ya birləşdirilmiş (konsolidə edilmiş) maliyyə hesabatlarını bu Qanuna uyğun olaraq dərc etməli olan publik hüquqi şəxslərdə.
Mühasibat uçotunun elektron formada aparılması ilə bağlı tələb Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankına şamil edilməyəcək.
Qeyd edilib ki, qanun layihəsi mühasibat uçotunu məcburi qaydada elektron formada aparacaq mühasibat uçotu subyektlərinin (hüquqi və fiziki şəxslərin) dairəsinin müəyyən edilməsi məqsədilə hazırlanmışdır. Bu müddəa Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində təsbit olunan elektron auditin aparılmasına dəstək verəcək, həmçinin layihədə qeyd olunan vergi ödəyiciləri tərəfindən müvafiq məlumatların aidiyyəti üzrə təqdim edilməsi sahəsində operativliyi artıracaq.
Bu Qanunun qüvvəyə minməsi ilə Vergi Məcəlləsinin 16.1.3-1-ci maddəsinin də tətbiqi təmin ediləcəkdir. Belə ki həmin maddəyə əsasən vergi ödəyicisi mühasibat uçotunu məcburi qaydada elektron formada aparmalı şəxslər tərəfindən siyahısı və forması Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilən məlumatları aidiyyəti üzrə təqdim etməlidir (həmin maddədə qeyd edilmişdir ki, bu maddə “Mühasibat uçotu haqqında” qanuna mühasibat uçotunu məcburi qaydada elektron formada aparmalı şəxslərlə bağlı ediləcək dəyişikliklərlə eyni gündə qüvvəyə minir).
Dəyişikliyə əsasən vergi daxilolmalarında xüsusi çəkisi yüksək olan, məşğul olduqları fəaliyyət sahələri dövlət üçün strateji əhəmiyyət kəsb edən iri və orta (mərhələlərlə) sahibkarlıq subyektlərinin, qanunla təsdiq edilmiş hasilatın pay bölgüsü, əsas ixrac boru kəməri haqqında və digər belə sazişlər və ya qanunlar, o cümlədən neft və qaz haqqında, ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti haqqında qanunlar çərçivəsində fəaliyyət göstərən vergi ödəyicilərinin mühasibat uçotunun elektron qaydada aparılması təklif olunur. Göstərilən vergi ödəyiciləri tərəfindən həyata keçirilən əməliyyatların sayının, habelə dövriyyələrinin çox olması vergi orqanları tərəfindən onların fəaliyyəti üzrə vergi nəzarəti tədbirlərinin daha sürətli və əhatəli, daha az resurslar cəlb edilməklə həyata keçirilməsi üçün həmin vergi ödəyiciləri tərəfindən mühasibat uçotunun yalnız elektron formada aparılmasını zəruri edir.
Mühasibat uçotunun elektron formada aparılması həmçinin həmin subyektlərdə uçotun şəffaflaşdırılmasına, vergi nəzarət tədbirlərinin optimallaşdırılmasına şərait yaradacaq.
