17 fevral 1972-ci ildə 15 007 034-cü “Volkswagen Beetle” (“Böcək”) konveyerdən çıxdı və avtomobil istehsalı üzrə dunya rekordunu qırdı.
“Böcək” avtomobilinin tarixi 1930-cu illərdə Almaniyada başlayıb. 1933-cü ildə Adolf Hitler kansler oldu və Henri Fordun nümunəsindən ilhamlanaraq alman xalqı üçün yeni yollar salmaq və sərfəli avtomobillər istehsal etmək istədiyini bildirdi.
Hitlerin planı ondan ibarət idi ki, hər bir alman fəhlənin amerikalı həmkarı kimi öz avtomobili olmalıdır. Bundan əvvəl Almaniyada hər 50 nəfərə bir avtomobil düşürdü. İnsanlar hərəkət etmək üçün əsasən velosiped və ya ictimai nəqliyyatdan istifadə edirdilər.
Eyni vaxtda Avstriya əsilli mühəndis Ferdinand Porşe (1875-1951) kütləvi istehlak üçün kiçik avtomobilin yaradılması üzərində işləyirdi. Bir müddətdən sonra Hitler və Porşe görüşdülər və mühəndisə ucuz “Volkswagen” (almanca “xalq avtomobili”) hazırlamaq tapşırıldı.
22 iyun 1934-cü ildə Ferdinand Porşe “RDA- Reichsverband der Deutschen Automobilindustrie” (Reyx Avtomobil Sənayesi Assosiasiyası) ilə “Böcək” avtomobilini hazırlamaq üçün müqavilə imzaladı.
Rəsmi olaraq “Volkwagen Beetle” kimi tanınan avtomobilin dizaynı Ferdinand Porşeyə məxsus olsa da, onu qabaqlayan dizaynerlər də var:
– 1925-ci ildə macar mühəndis Bela Bareni “Beetle”ə heyrətamiz dərəcədə bənzəyən sərfəli avtomobilin ətraflı təsvirlərini işləyib hazırlamışdı;
– mexanik mühəndis Josef Hans da həmçinin 1923-cü ildə “Beetle”nin dizaynına təsir edən prototip avtomobilin yaradılmasında iştirak etmişdi;
1938-ci ildə indiki Almaniyanın Volfsburq şəhərinə yerləşən “Volkswagen” zavodunda işlərə başlanıldı, lakin avtomobillərin tam miqyaslı istehsalı yalnız İkinci Dünya Müharibəsindən sonra baş verdi.
1950-ci illərdə “Böcək” ABŞ-a gətirilsə də, istehlakçılar avtomobilə soyuq münasibət göstərdilər. Buna bir neçə səbəb var idi: nasistlərlə tarixi əlaqə və maşının qeyri-adi yuvarlaq formada kiçik ölçülü olması (məhz bu fakt sonradan onun “Böcək” adlandırılmasına gətirib çıxardı).
Bir müddətdən sonra ABŞ “Volkswagen”in ən mühüm xarici bazarına çevrildi, belə ki, istehsalın təxminən 40%-i bu ölkənin payına düşürdü. Artım əsasən “Doyle Dane Bernbach”ın qeyri-ənənəvi, bəzən yumoristik reklamı sayəsində baş verdi. Bu reklam “Böcək” avtomobilinin alıcılarını “Think Small” deyə çağırırdı.
“Volkswagen” və “DDB” agentliyinin birgə işi o dövr üçün çox məhsuldar idi: “Böcək” üçün reklam kampaniyası haqqında “the ad that changed Advertising” deyirdilər. Nəticədə, “Volkswagen” və “DDB” arasındakı əməkdaşlıq daha 50 il davam etdi.
1968-ci ildə Din Cons və Mişel Linin rol aldığı “The Love Bug” (“Volkswagen Bug”) filmi nümayiş olundu. Süjetə görə, yarışçı ruhu və inanılmaz qabiliyyətləri olan idman avtomobili ilə dostdur. O vaxtdan bəri, xoşxasiyyətli “Böcək” rolunu oynayan Herbi haqqında bir neçə hekayə nümayiş olundu.
1998-ci ildə “Volkswagen” orijinal modelin istehsalını davam etdirərək, “New Beetle”nin satışına başladı. 60 ildən çox müddət ərzində 21 milyon avtomobil satdıqdan sonra 30 iyun 2003-cü ildə sonuncu “Böcək” Meksikadakı konveyerdən çıxdı. 2018-ci ildə isə “Volkswagen” əfsanəvi avtomobilin istehsalına son qoyduğunu elan etdi.
Beləliklə, Henri Fordun dünyada ən çox satılan avtomobili – “Model T” – ilk dəfə 1908-ci ildə Miçiqan ştatının Detroyt şəhərindəki zavodda istehsala buraxıldı. “Model T”ni həm də “dünyanı təkər üstünə qoyan” avtomobil adlandırırlar. O, adi insan üçün əlverişli və etibarlı olmaqla bütövlükdə Amerika cəmiyyətində inqilab etdi. “Model T”nin ilkin qiyməti 850 dollar idi və bu, primitiv olmayan avtomobil üçün normal qiymət sayılırdı.
1913-cü ildə “Ford Motor” inqilabi istehsal üsulunu – Miçiqan ştatının Haylend-Park zavodundakı montaj xəttini təqdim edir. Dünyada ilk hərəkət edən konveyer lentinin quraşdırılması avtomobillərin yığılmasına sərf olunan vaxtı əhəmiyyətli dərəcədə azaltmağa kömək edib. Belə ki, şirkət şassinin yığılma sürətini 12 saat 8 dəqiqədən 1 saat 33 dəqiqəyə endirməyi bacarıb. 1924-cü ilə qədər 10 milyonuncu “Model T” konveyerdən çıxır. 19 ildən sonra, 1927-ci ilin mayında “Model T”nin istehsalı dayandırılır, bu modeldən cəmi 15 milyon ədəd istehsal olunmuşdu.
1964-cü ildə “Volkswagen Beetle”nin məşhur reklamı.
