Xəzərin Azərbaycan sektorunda yerləşən “Azəri-Çiraq-Günəşli” (AÇG) neft-qaz yataqlar blokunun işlənilməsi layihəsindən Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) əldə etdiyi gəlirlərin azalması iki amillə əlaqəlidir.
Bu barədə ARDNF-dən bildirilib.
Məlumata görə, ARDNF-nin sözügedən layihədən gəlirlərinin bu ilin yanvar-fevral aylarında 42,8% azalmasının birinci səbəbi – ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə neftə olan qiymətlərin aşağı olmasıdır.
“AÇG yataqlar blokundan dövlət payının satılması fyuçers müqavilələri əsasında həyata keçirildiyindən, Neft Fonduna satışdan əldə olunan vəsaitlər faktiki olaraq bir ay sonra köçürülür”, – Fonddan bildirilib.
Neft Fondunda həmçinin izah ediblər ki, AÇG layihəsi çərçivəsində ARDNF-ə yanvar-fevral aylarında daxil olan vəsaitlər ötən ilin dekabr və bu ilin yanvar aylarında həyata keçirilən satınalmalarına aiddir. Belə ki, ötən ilin sözügedən aylarında neftin bir barelinin orta qiyməti 47,6 ABŞ dolları olduğu halda, bu ilin müvafiq dövründə 62,6 dollar təşkil edib.
Neft Fondunun AÇG layihəsindən gəlirlərinin azalmasının ikinci səbəbi isə Azərbaycanın “OPEC+” (OPEC və təşkilata daxil olmayan ölkələri əhatə edən neft istehsalının azaltması üzrə təşəbbüs) razılaşması çərçivəsində AÇG-də neft hasilatının planlı şəkildə azaldılmasıdır.
Xatırladaq ki, bu ilin yanvar-fevral aylarında (01.01.2021 – 01.03.2021 tarixinə) ARDNF-nin AÇG-dən əldə etdiyi gəlirləri 574,543 mln. dollar təşkil edib. Ötən ilin müvafiq dövründə sözügedən göstərici 1,005 mlrd. dollar səviyyəsində idi.
Xatırladaq ki, AÇG-də pay bölgüsü bu nisbətdədir: BP – 30,37% (operator), AzACG (SOCAR) – 25,00%, MOL – 9,57%, “Inpex” – 9,31%, “Equinor” (keçmiş “Statoil”) – 7,27%, “ExxonMobil” – 6,79%, TPAO – 5,73%, “Itochu” – 3,65% və “ONGC Videsh Ltd.” (OVL) – 2,31%. Tərəflər arasında razılaşma 30 il müddətinə etibarlı idi (2024-ci ildə başa çatmalı idi). Buna baxmayaraq, 2017-ci il sentyabr ayının 14-də Azərbaycan hökuməti və SOCAR, beynəlxalq tərəfdaşlar şirkətlərlə birlikdə AÇG-nin birgə işlənməsi və Hasilatın Pay Bölgüsü haqqında dəyişdirilmiş və yenidən işlənmiş sazişi imzaladılar. AÇG-nin 2050-ci ilə qədər inkişafını əhatə edən yeni müqavilə əsrin ortalarınadək blokun inkişaf potensialını əhəmiyyətli dərəcədə artırmağa imkan yaradacaq
