Neftin qiyməti dünən (çərşənbə günü) 4%-dən çox artaraq son iki ayın ən yüksək səviyyəsinə çatıb. Bu, mənbələrin ABŞ-ın Yaxın Şərqdə artan təhlükəsizlik narahatlıqları fonunda İraqdakı səfirliyini təxliyəyə hazırlaşdığını bildirməsindən sonra baş verib.
Banker.az xəbər verir ki, Brent markalı xam neftin fyuçersləri 2,90 dollar və ya 4,34% artaraq bir barel üçün 69,77 dollara yüksəlib. ABŞ-ın WTI markalı xam nefti isə 3,17 dollar və ya 4,88% bahalaşaraq 68,15 dollar olub. Həm Brent, həm də WTI aprel ayının əvvəlindən bəri ən yüksək səviyyəyə çatıb. Bununla belə, Bakı vaxtı ilə səhər saatlarında qiymətlər bir qədər geri qayıdıb.
Treyderlər ABŞ-ın İraqdakı səfirliyini – Səudiyyə Ərəbistanından sonra OPEC-in ikinci ən böyük neft istehsalçısı olan ölkədəki diplomatik nümayəndəliyini – təxliyə etməyə hazırlaşması xəbərləri fonunda təəccüblə fyuçersləri alıblar. ABŞ rəsmisi bildirib ki, Bəhreyndəki hərbi qulluqçuların ailə üzvləri də çıxarıla bilər.
Bəzi ekspertlər düşünür ki, bazar bu qədər böyük geosiyasi risk gözləmirdi. Bundan əvvəl İranın müdafiə naziri Əziz Nasirzadə bəyan edib ki, əgər nüvə danışıqları uğursuz olsa və Vaşinqtonla toqquşma baş verərsə, Tehran regiondakı ABŞ bazalarını vuracaq.
Çərşənbə günü dərc olunan müsahibədə sabiq prezident Donald Tramp İranın Vaşinqtonla nüvə razılaşmasında uranın zənginləşdirilməsini dayandırmağa razılaşacağına inamının azaldığını deyib.
İranla davam edən gərginlik səbəbilə bu ölkənin neft tədarükünün sanksiyalarla məhdudlaşacağı gözlənilir.
Buna baxmayaraq, OPEC+ iyul ayında hasilatı gündəlik 411 min barel artırmağı planlaşdırır, bu isə dördüncü ay ardıcıl olaraq hasilat məhdudiyyətlərinin yumşaldılması deməkdir.
“OPEC+ ölkələrinin daxilində – xüsusilə də Səudiyyə Ərəbistanında – neftə tələbatın artması yaxın aylarda əlavə təklifi kompensasiya edə və qiymətləri dəstəkləyə bilər,” – deyə “Capital Economics”in analitiki Həməd Hüseyn qeyd edib.
Neft qiymətlərini yüksək saxlayan digər bir amil ABŞ və Çin arasında ticarət sazişinə dair xəbərlər olub. Bu razılaşma dünyanın iki ən böyük iqtisadiyyatı arasında enerji tələbatını artıra bilər.
Tramp bildirib ki, Çin maqnitlər və nadir torpaq elementləri təchiz edəcək, ABŞ isə Çinli tələbələrin universitetlərinə qəbuluna icazə verəcək. O əlavə edib ki, razılaşma yalnız onun və Si Cinpin tərəfindən yekun təsdiq aldıqdan sonra qüvvəyə minəcək.
PVM-in analitiki Tamaş Varqa deyib ki, ticarətlə bağlı neft üçün mənfi risklər müvəqqəti aradan qalxsa da, razılaşmanın iqtisadi artım və qlobal neft tələbatına təsiri hələlik aydın olmadığından bazar reaksiyası zəif olub.
ABŞ-da Enerji İnformasiya İdarəsinin məlumatına görə, ötən həftə xam neft ehtiyatları 3,6 milyon barel azalaraq 432,4 milyon barelə enib. Sorğuya əsasən, analitiklər 2 milyon barel azalma gözləyirdilər.
Benzinə olan tələbatın göstəricisi təchizatı ötən həftə gündəlik 907 min barel artaraq 9,17 milyon barelə çatıb.
May ayında ABŞ-da istehlak qiymətləri cüzi artıb ki, bu da maliyyə bazarlarında Federal Ehtiyat Sisteminin sentyabr ayında faiz dərəcələrini endirəcəyinə dair inamı gücləndirib. Aşağı faiz dərəcələri isə iqtisadi artımı və neft tələbatını stimullaşdıra bilər.
