BANKER.AZ — Bazarlar bir həftəlik fasilədən sonra yenidən işə başladıqdan sonra “isinib”, lakin investorların gözlədiyi məlumatların verilməməsi səbəbindən artım yavaşlayır. Honkonq səhmləri son 16 ilin ən pis performansını göstərdi.
Çin səhmləri çərşənbə axşamı işə başladıqdan sonra kəskin şəkildə artdı, lakin rəsmilər əlavə fiskal stimullaşdırma tədbirləri elan etmədilər, bu da bazarın kəskin yüksəlməsindən sonra daha da artımın qarşısını aldı.
İnvestorlar çərşənbə axşamı Çin sədri Si Cinpinin iqtisadi planlayıcılarının monetar stimullara əlavə olaraq büdcə xərclərini artırmaq planları haqqında ətraflı məlumat verəcəyini gözləyirdilər, bu da Çin səhmlərinin 2008-ci ildən bəri ən yaxşı həftəlik göstəriciyə sahib olmasına səbəb olub.
Banker.az bunu Financial Times-ə istinadən xəbər verir ki, Çinin dövlət iqtisadi planlayıcısı olan Milli İnkişaf və İslahat Komissiyasının (NDRC) sədri Çjen Şantsze Pekində keçirilən mətbuat konfransında jurnalistlərə bildirib ki, o, ilin tam nəticəsinə görə iqtisadi artımın 5%-ə yaxın rəsmi hədəfə çatacağına “tam əmindir”.
Lakin analitiklərin fikrincə, bazarlar Komissiyanın yeni büdcə xərcləri ilə bağlı əhəmiyyətli açıqlamalar verməməsi səbəbindən məyus olublar.
Şanxay və Şençjendə ticarət olunan səhmləri əhatə edən “mavi fişka” CSI 300 indeksi çərşənbə axşamı 10.8% artımla açılıb, lakin günortaya qədər 4% azalıb.
Honqkonqun “Hang Seng” indeksi əvvəlki beş gündə 11% artdıqdan sonra 9% azalıb və bu da 2008-ci ildən bu tərəfə ən pis performansdır.
Çərşənbə axşamı bazarın hərəkətləri “Goldman Sachs”, “Citi” və “HSBC” kimi iri kredit təşkilatlarının Çin səhmlərinə dair proqnozlarını artırmasından sonra baş verib. Son ay ərzində CSI 300 indeksi 33%-dən çox artıb.
Çjen bildirib ki, Çin hakimiyyəti 2025-ci ildə çox uzunmüddətli dövlət istiqrazlarının buraxılışını davam etdirəcək, bu da iqtisadi dəstəyin artdığını göstərir. O, həmçinin hökumətin iqtisadi artıma dəstək üçün istiqrazların buraxılmasını sürətləndirəcəyini, gələn ilki büdcədən təxminən 200 milyard rubl (28 milyard dollar) xərclərə və investisiya layihələrinə ayıracağını qeyd edib.
O, istehlakı prioritet elan edəcəyinə və gözləntilərin gerisində qalan daxili tələbatı artıracağına, eləcə də Çinin yoxsul və tələbələrinə dəstəyin artırılacağını söz verib.
“BNP Paribas Asset Management”in Asiya-Sakit okean regionu üzrə baş strateqi Çi Lo qeyd edib ki, müşahidəçilərin gözlədiyi “əsas” fiskal stimullaşdırma tədbirləri “bu gün əslində açıqlanmayıb”.
Bazar Çin hakimiyyətinin monetar siyasətin yumşaldılması ilə müşayiət olunacaq aktiv fiskal tədbirlərə əl atacağına əmin deyil, iqtisadiyyatı böhrandan çıxarmaq üçün.
NDRC-nin sədr müavini Liu Suşe bildirib ki, 2024-cü ilin son iki ayında fiskal dəstəyi artırmaq üçün yerli hakimiyyət orqanları tərəfindən xüsusi istiqrazların buraxılması planlaşdırılmır.
“Nomura”nın Çin üzrə iqtisadçısı Tinq Lu proqnozlaşdırır ki, yaxın aylarda fiskal tədbirlər və digər iqtisadi dəstək tədbirləri həyata keçiriləcək.
Onun sözlərinə görə, fiskal paketlərin yekun miqyası və məzmunu böyüyən fond bazarı balonu və Pekinin nəyə diqqət yetirməli olması ilə bağlı davam edən mübahisələr səbəbindən qeyri-müəyyən ola bilər.
Çinin son onilliklərin ən aşağı səviyyəsinə çatan illik ÜDM artım hədəfinə çatma perspektivləri sual altına düşüb. Si administrasiyası dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatına olan istehlakçı və biznes etimadını bərpa etməyə çalışır.
Dünya Bankı çərşənbə axşamı bildirib ki, o, Çinin iqtisadi artım proqnozunu 2024-cü il üçün 4.8% səviyyəsində saxlayır. Bununla belə, çoxtərəfli kreditorun proqnozlarına görə, gələn il Çinin ÜDM artımı 4.3%-ə qədər yavaşlayacaq.
Çərşənbə axşamı Çin tikinti sektoru ilə bağlı gözləntilərə təsir edən sənaye metalları qiymətləri aşağı düşüb. Çikaqo Ticarət Birjasında (CME) mis fyuçersləri təxminən 2%, dəmir filizi fyuçersləri isə 1% azalıb.
DB-nin Şərqi Asiya və Sakit okean regionu üzrə baş iqtisadçısı Aaditya Mattu bildirib ki, son həftələrdə həyata keçirilən stimullaşdırma tədbirləri uzunmüddətli artımı sürətləndirmək üçün lazım olan daha dərin struktur islahatlarını əvəz etməyəcək.
“Fiskal siyasətin həyata keçirilməsi üçün tələb olunan vaxtı nəzərə alsaq, tədbirlərin və istiqraz gəlirlərinin çoxu gələn ilə keçəcək”, – deyə o bildirib. “Hətta o zaman da istehlakçılar xərcləmək istəməyə bilərlər, çünki birdəfəlik transfert uzunmüddətli gəlirləri artırmayacaq və yaşlanma, xəstəlik və işsizlik problemlərini həll etməyəcək”.
“Morgan Stanley” analitikləri Çinin Maliyyə Nazirliyinin yeni tədbirlər barədə ətraflı məlumat vermək üçün “növbəti mətbuat konfransı” keçirə biləcəyini ehtimal ediblər.
Bununla belə, onlar əlavə ediblər ki, yaxın perspektivdə istehlakçılara yönəlmiş tələbə əhəmiyyətli stimullaşdırma tədbirlərinin görülməsi şansı məhduddur. “Dayanıqlı reflasiya” üçün istehlak, borcun yenidən qurulması və daşınmaz əmlaka yönəlmiş təxminən 10 trilyon yuanlıq fiskal paket hələ də tələb olunur.
