Pen­si­ya­çı­lar ara­sın­da bank kre­di­ti gö­tü­rən­lə­rin sa­yı ar­tır

Mə­lu­ma­ta gö­rə, 2014-cü ilin əv­və­lin­dən bu gü­nə ki­mi 2000-dən ar­tıq tə­qa­üd­çü kre­dit gö­tü­rüb. Döv­lət So­si­al Mü­da­fiə Fon­du­nun (DSMF) 2014-cü ilin əv­vəl­lə­rin­dən baş­la­ya­raq öz plas­tik kart­la­rın­dan nağd­sız ödə­niş va­si­tə­si ki­mi is­ti­fa­də edən əmək pen­si­ya­çı­la­rı üçün tət­biq et­di­yi “Pen­si­ya+” la­yi­hə­si­nə ma­raq art­maq­da­dır.

İn­di­yə­dək 2000 nə­fər­dən ar­tıq pen­si­ya­çı hə­min kre­dit­lər­dən ya­rar­la­nıb. Qeyd edək ki, hə­min la­yi­hə çər­çi­və­sin­də Bey­nəl­xalq Ban­ka məx­sus bü­tün pen­si­ya kart­la­rı­nın sa­hib­lə­ri öz mü­ra­ci­ət­lə­ri­nə əsa­sən, fa­iz­siz kre­dit əl­də edir­lər. “Pen­si­ya+” la­yi­hə­si­nə əsa­sən, əmək pen­si­ya­çı­la­rı­nı nağd­sız ödə­niş­lər­dən is­ti­fa­də­yə cəlb et­mək üçün on­la­rın kart­da­kı ba­lans­la­rı­na ay­lıq pen­si­ya məb­lə­ğin­dən əla­və kre­dit şək­lin­də ən azı 100 ma­nat pul “yük­lə­nir”.

DSMF-in əmək pen­si­ya­la­rı şö­bə­si­nin mü­di­ri El­şən Məm­mə­də­li­yev bil­di­rib ki, da­ha çox iri su­per­mar­ket­lər­dən plas­tik kart­la alış-ve­riş edən pen­si­ya­çı­lar bu kre­dit­lə­ri əl­də et­mək­də ma­raq­lı­dır. Be­lə ki, pen­si­ya­çı kart­da­kı pen­si­ya məb­lə­ği bit­dik­dən son­ra, eh­ti­ya­cı ol­du­ğu hal­da, hə­min kre­dit­lər­dən is­ti­fa­də edir. Son­ra­kı ay­lar­da isə kre­dit mü­əy­yən his­sə­lər­lə pen­si­ya məb­lə­ğin­dən çı­xı­lır. Bu xid­mə­tə gö­rə pen­si­ya­çı­lar­dan hər han­sı xid­mət haq­qı tu­tul­mur. Pen­si­ya­çı özü­nü in­ti­zam­lı apar­dıq­da, yə­ni kre­di­ti vax­tın­da ge­ri qay­tar­dıq­da ona tək­rar bir ne­çə də­fə bu kre­di­ti əl­də et­mək im­ka­nı ve­ri­lir. İlin so­nu­na ki­mi di­gər bank­lar­dan pen­si­ya alan tə­qa­üd­çü­lər də be­lə kre­dit­lə­ri ala bi­lə­cək.

El­şən Məm­mə­də­li­ye­vin söz­lə­ri­nə gö­rə, bu la­yi­hə­nin re­al­laş­ma­sı nə­ti­cə­sin­də ümu­mi pen­si­ya ödə­niş­lə­ri ba­za­rın­da nağd­sız ödə­niş­lə­rin döv­riy­yə­si 2 də­fə ço­xa­lıb. Ar­tıq pen­si­ya­çı­la­ra kart­lar­dan tək­cə alış-ve­riş məq­sə­di­lə de­yil, di­gər sa­hə­lər üz­rə, mə­sə­lən, işıq, qaz, su, te­le­fon haq­la­rı­nı da nağd­sız qay­da­da ödə­mək üçün is­ti­fa­də et­mə­lə­ri ba­rə­də la­zı­mi mə­lu­mat­lar ve­ri­lir, bu is­ti­qa­mət­də təb­li­ğat işi güc­lən­di­ri­lir. Ar­tıq “Pen­si­ya+” la­yi­hə­si çər­çi­və­sin­də tə­qa­üd­çü­lə­rə alış-ve­riş­dən baş­qa kom­mu­nal xərc­lə­ri­ni ödə­mək im­ka­nı da ya­ra­dı­lıb. Bu­nun­la ya­na­şı, pen­si­ya­çı­la­rın POS-ter­mi­nal­lar­dan is­ti­fa­də ilə bağ­lı maa­rif­lən­di­ril­mə­si, on­la­ra plas­tik kart­la­rın çox­funk­si­ya­lı ol­du­ğu­nu ge­niş şə­kil­də izah et­mə­yə hə­lə də eh­ti­yac var. Pen­si­ya­çı­la­ra kart­lar­dan kom­mu­nal ödə­niş­lər, ti­ca­rət, xid­mət və di­gər sa­hə­lər­də is­ti­fa­də­ni təş­viq et­mək­lə, bu sa­hə­də sti­mul­laş­dı­rı­cı ad­dım­lar at­maq­la qar­şı­ya qo­yu­lan hə­dəf­lə­rə çat­maq müm­kün­dür.

Tə­qa­üd­çü­lə­rə kre­dit ve­ril­mə­si ilə bağ­lı iq­ti­sad­çı-eks­pertlər bil­dir­di ki, bu gün öl­kə­də 1,3 mil­yon tə­qa­üd­çü var: “Əha­li­nin 7.1 his­sə­si­ni tə­qa­üd­çü­lər təş­kil edir. Di­gər öl­kə­lər­də ol­du­ğu ki­mi, Azər­bay­can bank­la­rı da tə­qa­üd­çü­lə­rə kre­dit ver­mək­də çə­tin­lik çə­kir. Çün­ki bank­lar tə­rə­fin­dən tə­qa­üd­çü­lə­rə kre­di­tin ve­ril­mə­si bö­yük risq de­mək­dir. Ha­zır­da öl­kə­də fəa­liy­yət gös­tə­rən bank­lar­dan cə­mi bir ne­çə­si yaş­lı nəs­lin nü­ma­yən­də­lə­ri­nə kre­dit ve­rir. Ve­ri­lən kre­di­tin fai­zi də yük­sək olur. Bu sə­bəb­dən tə­qa­üd­çü­lər hə­min fai­zi ödə­mək­də çə­tin­lik çə­kə­cə­yi­ni əv­vəl­cə­dən bil­di­yi üçün kre­dit gö­tür­mək­dən çə­ki­nir. Tə­qa­üd­çü­lər üçün ve­ri­lən kre­di­tin fai­zi aşa­ğı olar­sa, əmi­nəm ki, yaş­lı nəs­lin ək­sə­riy­yə­ti bank­la­ra mü­ra­ci­ət edər. Am­ma, tə­əs­süf­lər ol­sun ki, kre­dit fai­zi yük­sək­dir”.

Ekspertlər onu da əla­və edir ki, 2000-dən ar­tıq tə­qa­üd­çü­nün kre­dit gö­tür­mə­si se­vin­di­ri­ci­dir. Çün­ki bu qə­dər tə­qa­üd­çü kre­dit fai­zi­ni ödə­yə­cə­yi­nə əmin ol­du­ğu üçün ban­ka mü­ra­ci­ət edib.

Bakı Xəbər