Qlobal şirkətlər 2025-ci ilin üçüncü rübü üzrə hesabatlarında ABŞ-nin artırılmış idxal rüsumları ilə əlaqədar xərclərinin 35 milyard dollardan çox olacağını açıqlayıblar. “Reuters”in qeyd etdiyinə görə, bir çox şirkət yeni ticarət sazişləri ABŞ prezidenti Donald Trampın gömrük tariflərindən asılılığı azaltdığı üçün ilkin proqnozlarını aşağı salıb.
Şirkətlər Trampın tariflərindən 2025-ci ildə ümumi maliyyə itkilərini 21–22,9 milyard dollar, 2026-cı ildə isə təxminən 15 milyard dollar səviyyəsində gözləyirlər. Bu rəqəm may ayında proqnozlaşdırılan 34 milyard dollarlıq itkini demək olar ki, təkrarlayır. Tariflərlə bağlı ən böyük zərəri “Toyota” qiymətləndirib — 9,5 milyard dollar.
“Biz hesab edirik ki, tariflər artıq biznes tənliyimizin bir hissəsinə çevrilib və biz onlarla işləməyə hazır olmalıyıq”, — deyə “Stellantis” şirkətinin baş direktoru Antonio Filosa oktyabrın ortalarında “Reuters”ə müsahibəsində bildirib. O, ABŞ-də 13 milyard dollarlıq dördillik istehsal investisiyası barədə yeni məlumatlar təqdim edib. Xatırladaq ki, iyul ayında “Stellantis” 2025-ci ildə 1,5 milyard avro (təxminən 1,75 milyard dollar) zərər gözlədiyini açıqlayıb.
“Düşünürəm ki, bəzi ikitərəfli ticarət sazişlərində biz artıq dönüşü olmayan nöqtəyə çatmışıq”, — deyə Beynəlxalq Ticarət Palatasının baş katibinin müavini Endrü Uilson qeyd edib. “Amma mürəkkəblik və qeyri-müəyyənlik yalnız artacaq”, — deyə o əlavə edib. Oktyabrın əvvəlində Tramp Çindən gətirilən mallara əlavə 100% rüsum tətbiq edəcəyini desə də, 17 oktyabrda bu tariflərin “daimi olmayacağını” bildirib.
Ən çox ABŞ ilə ticarət sazişi olmayan ölkələrdən asılı şirkətlər zərər görəcək. Məsələn, “Nike” şirkətinin təchizatçıları əsasən Vyetnam və digər Asiya ölkələrində yerləşir, bu səbəbdən onun zərəri təxminən 1,5 milyard dollar dəyərində qiymətləndirilir. “H&M” şirkəti isə xəbərdarlıq edib ki, ABŞ-nin idxal tarifləri oktyabr–noyabr dövründə mənfəətə daha güclü təsir göstərəcək.
“Biz ABŞ bazarına dördüncü rübdə ehtiyatla baxırıq. Bu həm tariflərin xalis mənfəətə təsiri, həm də istehlakçıların əhval-ruhiyyəsi ilə bağlıdır. Qiymət artımını müşahidə edirik”, — deyə “H&M” şirkətinin baş direktoru Daniel Erver “Reuters”ə müsahibəsində bildirib. Agentliyin təhlilinə görə, qiymət artımı tariflərin tətbiqinin ən geniş yayılmış nəticəsidir. “Ford”, “Stellantis”, “Volkswagen” və “Toyota” da daxil olmaqla avtomobil istehsalçıları tariflərlə əlaqədar milyardlarla dollar xərclər barədə məlumat veriblər. “Ford” ümumi zərərin 3 milyard dollar olacağını gözləyir.
Bununla belə, avtomobil istehsalçıları və ehtiyat hissələri təchizatçıları son zamanlar daha optimist olublar — Tramp ABŞ daxilində avtomobil sənayesi üçün tariflərin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılmasını dəstəklədikdən sonra. Eyni zamanda, “Pfizer” və “AstraZeneca” kimi dərman istehsalçıları ABŞ-də gömrük rüsumlarından azadolma ilə əlaqələndirilən qiymət və istehsal sazişləri imzalamağa başlayıblar. Gözlənilir ki, digər şirkətlər də onların nümunəsini izləyəcək.
