“S&P Global Ratings” (“S&P”) reytinq agentliyi Azərbaycanın bank sektorunun yeni qiymətəndirməsini aparıb və “Banking Industry Country Risk Assessment” (BICRA) sisteminə görə ölkənin bank sistemini “9” qrupunda qərarlaşdırıb.
“9” qrupunda olan digər ölkələr Qazaxıstan, Türkiyə, Keniya, Vyetnam, Monqolustan, Misir və Argentinadır. Sözügedən BICRA sistemi bankın lövbərini müəyyən etmək üçün istifadə olunur və daha sonra emitentin kredit reytinqini təyin edilməsində başlıca amillərdən sayılır. Hazırda yalnız Azərbaycanda fəaliyyət göstərən banklar üçün lövbər “b+” səviyyəsindədir. “S&P”yə görə, lövbərin bu səviyyədə olması yüksək kredit riski, dövri iqtisadiyyat və bankların keçmişdə nisbətən aqressiv kreditləşmədən istifadə etməsi kimi özünəməxsus riskləri özündə birləşdirir.
Reytinq agentliyinə görə, Azərbaycan bank sisteminin güclü tərəfləri ölkənin böyük xarici aktivlərə malik olması və aşağı borclanmanın iqtisadi tənəzzüllə əlaqəli riskləri qismətən azaltmasıdır. Bundan əlavə, qlobal müqayisədə orta səviyyədə ölçülən özəl sektorun borcu və yerli maliyyə sisteminin xarici maliyyələşdirmədən asılılığının olmaması yerli bank sisteminin güclü amillərinə aiddir.
Ölkənin bank sisteminin zəif nöqtələrinə töxunan “S&P”nin analitikləri bildirir ki, COVID-19 pandemiyasından qaynaqlanan yüksək iqtisadi risklər, əmanətlərin yüksək dollarlaşmasının bank sektorunda pul və kredit risklərini artırması və qlobal müqayisədə zəif idarəçilik və şəffaflıq bank sektorunun zəif tərəfləridir.
Qeyd edək ki, iqtisadiyyatın və bank sektorunun güclü və zəif tərəfləri bir ölkənin maliyyə qurumlarının kredit qabiliyyətini dəstəkləyən kritik faktorlardır. “S&P” bu təhlili “qlobal bank sistemlərini qiymətləndirmək və müqayisə etmək üçün hazırlanmış” tək bir BICRA qiymətləndirmə sistemində təhlil edir.
“S&P”nin BICRA qiymətləndirmə sisteminə əsasən, ən aşağı riskli bank sistemləri qrup “1”də, ən yüksək riskli bank sistemləri isə qrup “10”da qərarlaşır. Qrup “1” də heç bir ölkənin olmadığı halda, qrup “2”də əsasən inkişaf etmiş ölkələr qərarlaşıb. Bunlar Avstriya, Belçika, Kanada, Finlandiya, Almaniya, Honkonq, Lixtenşteyn, Lüksemburq, Norveç, Sinqapur, İsveç və İsveçrədir. Riskə ən çox məruz və hazırda “10” qrupda qərarlaşan ölkələr isə Belarus, Nigeriya, Şri-Lanka, Tunis və Ukraynadır.
