ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin nümayəndəsi Ben Vertolet Bernanke bu vəzifəyə təyin olunmamışdan əvvəl bir neçə il Prinstonda professor olaraq işləyib.
1996-cı ildən 2002-ci ilə qədər hətta orada iqtisadiyyat kafedrasına rəhbərlik edib. Bu günlərdə Bernanke universitet məzunlarının qarşısında onları sərbəst həyata hazırlamaq üçün sərbəst mövzuda mühazirə oxumağa dəvət edilmişdi. Onun bu mühazirədə tələbələrə verdiyi bir neçə dahi məsləhət ilə tanış olaq.
- Demək olar ki, hər bir insan öz planlaşdırdığı kimi yaşamır. Siz 20, 30, 40 il bundan öncənin məzunlarından soruşa bilərsiniz ki, onların indiki həyatları əvvəl planlaşdırdıqları və düşündükləri kimidirmi? Onlardan hər biri indiki həyatlarının əvvəllər planlaşdırdıqları kimi olmadığını deyəcək. “bu pis deyil, hətta yaxşıdır. Kim roman oxuduqda ilk səhifədən sonu bilmək istər? Davam edən dramdan qorxmayın”.
- Yuxarıda deyilənlərə baxmayaraq, qarşınızda məqsədin olması və gələcəkdə yanınızda kimi görmək istəməyiniz barədə düşünmək müdriklikdir. Hər zaman özünüzə suallar verməkdə davam edin: təhsil almağa davam edəcəksinizmi və gələcəkdə emosional cəhətdən güclü şəxsiyyət, daha səxavətli, daha mehriban bir insan olacaqsınızmı? “Özünüzdən razı olmasanız, hətta ən görkəmli nailiyyətlər belə sizə böyük məmnuniyyətlər hiss etdirməyəcək”.
- Bernankenin sözlərinə görə, həyatda öz üstünlüklərindən ən yaxşı şəkildə istifadə edənlər və həmçinin öz uğursuzluqları ilə şücaətlə mübarizə edənlər təqdirə layiqdirlər. Sonunculara misal olaraq, aşağı səviyyəli təhsili olsa da vicdan və səylə uşaqlarını doyurmaq və oxutmaq üçün çalışan insanları göstərmək olar. Onlara hörmət etmək və yardım göstərmək lazımdır.
- Utanmazlıq – tənqidi düşüncə və konstruktiv fəaliyyət üçün pis əvəzedicidir. Politologiyadan bildiyimiz kimi politoloqlar ideologiya və pula aid maraqlara rəhbərlik edirlər. Lakin Bernankenin dediyinə görə, politoloqlar hər hansı bir şeyi təsəvvür etdikləri formaya əsaslanaraq düzgün hesab edirlər. Sadəcə heç də hər dəfə alınmır.
- İqtisadiyyat da elm kimi gələcəyi deyə bilmir. Lakin o bu cəhətdən yaxşıdır ki, məntiqə və mövcud məlumatlara uyğun gəlməyən ideyaları bütünlüklə ifşa edə bilər.
- Pulların əhəmiyyəti böyükdür, lakin məhz bütünlüklə pula əsaslanaraq vacib qərarlar vermək lazım deyil. Məzunlara müraciətlə Bernanke demişdi: “Siz şanslı azlıq olaraq, başa düşməlisiniz ki, pul məqsəd deyil, vasitədir.
- Heç kim uğursuzluqlara səbirlə yanaşmağı sevmir. Lakin bu həyatımızın və təhsilimizin vacib bir hissəsidir. Formanı kirlətməmisənsə, demək oyunda da iştirak etməmisən.
- Valideynlərinizə zəng edin. Vaxt gələcək sizdə hər zaman məşğul, böyük uğurlar qazanmış övladlarınızın sizə zəng etmələrini istəyəcəksiniz. Hələlik isə sadəcə təhsilinizə kimin pul ödədiyi haqqında xatırlamağınız kifayətdir.
