ABŞ-nin mərkəzi bank funksiyasında olan Federal Ehtiyat Sistemi (FED və ya FRS) çərşənbə günü dünyanın diqqətlə izlədiyi qərarında uçot faiz dərəcələrini sabit saxladı, lakin ilin sonuna doğru azalmaların mümkün olduğunu qeyd etdi.
Banker.az xəbər verir ki, yavaşlayan iqtisadiyyata təsir edəcək tariflərlə bağlı narahatlıqlar fonunda, pul siyasətini müəyyən edən Federal Açıq Bazar Komitəsi (FOMC) əsas borclanma faizini 4.25%-4.5% diapazonunda saxladı. Bu səviyyə dekabrdan bəri dəyişməz qalır. Bazarlar isə bu həftə keçirilən iki günlük iclasda hər hansı bir dəyişikliyin baş vermə ehtimalını demək olar ki, sıfır olaraq qiymətləndirirdi.
Qərarla yanaşı, rəsmilər cari il və 2027-ci ilə qədər faiz dərəcələri və iqtisadi proqnozlarını yenilədi, həmçinin istiqraz ehtiyatlarının azaldılması tempini dəyişdirdi.
Prezident Donald Trampın tariflərinin qeyri-müəyyən təsiri və vergi güzəştləri ilə tənzimlənməyən siyasətinə baxmayaraq, FED rəsmiləri 2025-ci ilə qədər ümumilikdə 0.5 faiz bəndi həcmində faiz endirimi görürlər. FED adətən faiz dərəcələrini 0.25 faiz bəndi ilə dəyişir, bu isə cari il ərzində iki dəfə azalma deməkdir.
İclasdan sonra yayımlanan bəyanatda FOMC hazırkı vəziyyətin qeyri-müəyyənliyinin yüksək olduğunu vurğuladı.
“İqtisadi perspektiv ətrafında qeyri-müəyyənlik artıb,” – bəyanatda qeyd olunub. “Komitə ikili mandatına dair risklərə diqqət yetirir.”
FED-in əsas məqsədi tam məşğulluğu qorumaq və inflyasiyanı aşağı səviyyədə saxlamaqdır.
Komitə iqtisadi artımla bağlı proqnozlarını aşağı salıb, inflyasiya proqnozunu isə bir qədər yüksəldib. İndi rəsmilər iqtisadi artımın 2024-cü ildə 1.7% olacağını gözləyirlər, bu isə dekabr proqnozuna nisbətən 0.4 faiz bəndi az kimi revizə edilib. İnflyasiya ilə bağlı proqnoz isə 2.8%-ə qaldırılıb ki, bu da əvvəlki proqnozdan 0.3 faiz bəndi yüksəkdir.
FED-in üzvlərinin faiz gözləntilərini əks etdirən “dot plot” göstərir ki, 2025-ci il üçün faiz dərəcələri ilə bağlı mövqe dekabr ayına nisbətən bir qədər sərtləşib. Ötən iclasda yalnız bir üzv gələn il faizlərin dəyişməyəcəyini düşünürdüsə, indi bu rəqəm dördə yüksəlib.
Faiz gözləntiləri 2026 və 2027-ci illər üçün dəyişməz qalıb. 2026-cı ildə iki faiz endirimi, 2027-ci ildə isə bir endirim gözlənilir. Uzunmüddətli perspektivdə isə federal fondların faiz dərəcəsi təxminən 3% səviyyəsində qərarlaşacaq.
Bundan əlavə, FED balansında saxladığı istiqrazları tədricən azaltmaq üçün həyata keçirdiyi “kəmiyyət sərtləşdirilməsi” proqramını bir qədər yumşaldacağını açıqladı. Bu çox mühüm bir təsiri ola biləcək açıqlamadır.
Mərkəzi Bank hər ay xəzinə istiqrazlarının 5 milyard dollar dəyərində yetişmiş gəlirlərinin balansdan çıxarılmasına icazə verəcək. Bu, əvvəlki 25 milyard dollarlıq limitə nisbətən əhəmiyyətli azalmadır. Lakin 35 milyard dollarlıq ipoteka istiqrazları üçün məhdudiyyət dəyişdirilməyib, çünki bu proses başladıqdan bəri nadir hallarda həmin həddə çatıb.
