2020-ci ildə Bill Qeyts 1975-ci ildə uşaqlıq dostu ilə birlikdə qurduğu kompüter nəhəngi “Microsoft”un direktorlar şurasından istefa verdi. Bununla belə, milyarderin sözlərinə görə, o, hələ də vaxtının 10%-ni Vaşinqtonun Redmond şəhərindəki qərargahında inkişaf qrupları ilə görüşməyə sərf edir. Görüşlərdə milyarder süni intellekt, eləcə də onun “Microsoft”da tətbiq edilməsi kimi məsələləri qaldırır.
2022-ci ilin yayında Qeyts brendin süni intellekt əsasında məhsullarını yaratmaq haqqında öyrənmək üçün “OpenAI” şirkətinin həmtəsisçisi və prezidenti Qreq Brokman ilə görüşdü. Görüş ərəfəsində startap “Microsoft” ilə çoxillik və çox milyard dollarlıq tərəfdaşlıq elan etdi.
– Görünür, “OpenAI” haqqında ilk dəfə 2018-ci ildə maraqlanmağa başladınız. Bu doğrudur?
– Mənim süni intellektə marağın proqram dünyası ilə tanış olduğum ilk gündən başladı. Kompüterin görə, eşidə və yaza bilməsi bütün sənayemizin çoxdankı məqsədidir. Bu həmişə marağımı çəkib. Buna görə də, maşın öyrənmə üsulları, xüsusən nitq və təsvirin tanınması həlləri çox yaxşı işləməyə başlayanda, süni intellektin həqiqətən ağıllı olması üçün nə qədər yeni ixtiralara ehtiyacımız olduğuna heyran qalıram.
Mən Sem Altmanı (“OpenAI”nin baş direktoru) yaxşı tanıyıram. Eyni zamanda, “OpenAI”də Qreq Brokman və İlya Sutskever kimi digər işçilərlə də tanış olmuşam. Mən onlara dedim: “Bilirsiniz, biz biliyin daha açıq şəkildə təmsil olunmasını, eləcə də simvolik məntiqin açıq formalarını təqdim etmədikcə, inkişafın tam potensialına çatacağımızı düşünmürəm”. Bu cür suallar təkcə mən tərəfindən deyil, bir çoxları tərəfindən qaldırılır. Lakin onlar məni inandıra bildilər ki, bu nəhəng dil modelləri böyüdükcə maşının davranışı özünü daha çox göstərəcək. Onlar öz işini çox gözəl nümayiş etdirirlər. İndi, bir müddət sonra, müxtəlif vəzifələri həll etmək üçün lazım olan peşəkar “back-end” tərtibatçıları ilə komanda işi görürlər. Hər şey “Microsoft” ilə əməkdaşlıq sayəsində başladı.
– Yəqin ki, şəxsi irsinizin onlara necə kömək etdiyini görmək xoşdur?
– Bəli, çox xoşdur. Riyaziyyat müəlliminin şəhərin hər yerində tələbələrə dərs deyə bilməsi və ya həkimin həyatları boyu heç vaxt həkimə müraciət edə bilməyəcək afrikalılara konsultasiya keçməsi ideyası sadəcə fantastikdir. Bilirsiniz, bir çox sahələrdə ofis işlərində olduğu qədər mütəxəssis yoxdur. Deməliyəm ki, son bir ildə süni intellekt sahəsindəki irəliləyiş məni çox sevindirir.
– Sizin qədər yaxın məsafədən bu qədər çox texnoloji və kütləvi dəyişiklikləri az adam görür. Süni intellekti texnologiya tarixindəki bu əlamətdar hadisələrlə necə müqayisə edərdiniz?
– Deyərdim ki, hər şey səthdə yerləşir. Bizim qrafik interfeysi olmayan masaüstü kompüterlərimiz var idi. Daha sonra Windows və Mac cihazları kimi qrafik interfeysli cihazlar meydana çıxdı. Mənim üçün bu dövr “Xerox PARC” şirkətində çalışan Çarlz Simoni ilə tanış olduğum vaxtlarda başladı. Bu təcrübə mənə görə son dərəcədə mənalı idi və o vaxtdan bəri “Microsoft”da və sənayedəki digər şirkətlərdə görülən işlərin çoxunun tonunu təyin etdi.
Eyni zamanda, əlbəttə ki, internetlə hər şey tamam başqa səviyyəyə keçdi. Təəccüblüdür ki, amma son 12 ayda süni intellekti daha əvvəl yaradılan masaüstü kompüter və ya internet qədər vacib saymaq olar. Süni intellekt rəqəmsal texnologiya tarixində dörd ən mühüm mərhələ arasında öz yerini tutur.
Üstəlik, mən “OpenAI”in necə işlədiyini hamıdan yaxşı bilirəm. Təbii ki, onlar tək deyillər. Əslində, bu daha gözəldir. Lakin “OpenAI”in etdiyi təsiredicidir və o, sənayenin ön sıralarından birindədir.
– Sizcə, bu, işimizi və biznes sahəsini necə dəyişəcək? Səmərəliliyin artmasına sevinmək üçün hələ tez deyilmi? İşi itirməkdən narahat olmağa dəyərmi? İnsanların bundan sonra necə işləyəcəyi haqqında nə bilməliyik?
Süni intellektin inkişafını müşahidə edən əksər futuroloqlar deyirlər ki, ilk növbədə süni intellekt ixtisaslara fiziki əməyə təsir edəcək. İndi məhz bu baş verir, buna görə də hər şey gözlədiyimdən bir qədər yavaş getsə də, ayıq-sayıq olmaq lazımdır. Avtonom sürücülük texnologiyaları bir sıra çətinliklərlə üzləşir, lakin zavod istehsalının robotlaşdırılması yaxın 5-10 ildə mütləq olacaq. Ancaq ən təəccüblüsü odur ki, mətnlərin oxunması və yazılması ilə bağlı tapşırıqlar, məsələn, mürəkkəb sənədlər toplusunu ümumiləşdirmək və ya müəyyən bir müəllifin üslubunda əsər yaratmaq, nəhəng dil modelləri sayəsində bütün bunlar mümkün olur və bu, heyrətamizdir.
Yayın əvvəlində mən Qreq Brokmana iş istiqaməti verdim: “OpenAI biologiyadan profil imtahanını verməyi bacarırmı? Əgər bunu mənə göstərsən, onda etiraf edəcəyəm ki, o, hadisələri mücərrəd formada təqdim edə bilir və təkcə statistik məlumatlara əsaslanmır”.
Satya Nadella həmişə texnologiya haqqında fikirlərimi dinləyir. Yəqin ki, vaxtımın 10%-ni şirkətin məhsul menecerləri ilə görüşməyə və inkişaf layihəsinin cədvəllərini müzakirə etməyə sərf edirəm. Bu fəaliyyətdən zövq alıram və həm də səhiyyə, təhsil və kənd təsərrüfatı sahələrində ixtisaslaşmış fondumuzun işindən xəbərdar oluram.
– Əgər Qreq Brokmanı və Sem Altmanı tanıyırsınızsa, niyə onların süni intellekt yaratmaqda məsul olduqlarına və texnologiyanın layiqli mühafizəçiləri ola biləcəklərinə əminsiniz? Xüsusilə də güclü süni intellektə gedən yolda?
– Onlar texnologiyanın inkişafı üçün resursların olmasını təmin etməyə çalışsalar da, sırf kommersiya təşkilatı deyillər. Zaman keçdikcə aparat və alqoritm təliminin dəyəri on milyardlarla dollar olacaq. Amma əsas problem məhsuldarlıq məsələsidir. Yeni texnologiya ilə səmərəlilik artacaq və bu, əmək bazarına təsir edəcək. Texnologiyaya nəzarət edən insanlar onu yanlış istiqamətdə yönəltsələr, nə olar? İnsanlar nəzarəti tamamilə itirsələr, nə baş verəcək? Məncə, bu, müzakirə üçün çox uyğun bir mövzudur.
Bu uşaqlar süni intellektin təhlükəsizliyi haqqında düşünürlər. Məsələni hələ həll etmədiklərini birinci onlar deyiblər. İş ortağı olaraq “Microsoft” da bu məsələdə çox həssasdır. Və təbii ki, süni intellekt uzun müddət müzakirə olunacaq. Bu, 2023-cü ilin ən isti mövzusu olacaq. Alqoritm əmək bazarına dəyişikliklər gətirəcək və buna görə də özümüzə sual veririk: sərhədlər haradadır? İndi gördüklərimizi nəzərə alsaq, bütün bunlar yaxın 5-10 ildə mümkün olacaq.
– Texnologiyaların tətbiqində ən çox nəyi bəyəndiniz və ya ən maraqlı hesab etdiyiniz şey nədir?
– Alqoritmlə oynamaq mənə zövq verir. Dostlarla görüşərkən nə qədər əyləncəli zaman keçirdiyiniz barədə şeir yaza bilərsiniz. Bunun üçün uyğun sorğu yaratmağınız kifayətdir: “Şekspir kimi yaz” deyirsiniz və sistem yazır. Məni həmişə təəccübləndirən şey odur ki, ciddi tapşırıqlar üçün alətə çıxışım olsa da, onu çox vaxt əylənmək üçün işlədirəm. Və süni intellektin yazdığı şeiri oxuyandan sonra etiraf etməliyəm ki, mən özüm belə bir şey yaza bilməzdim.
