Bəzi ölkələrdə rusların axını ilə əlaqədar kirayə evlərin qiyməti xeyli artıb. Türkiyə, Gürcüstan, Ermənistan və Özbəkistan kimi ölkələrdə mənzillərin və evlərin kirayə qiymətinin artmasına ən çox ruslar təsir edib.
Bu barədə Banker.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir.
İndi Türkiyədə ev kirayəsi 2022-ci ilin fevral ayının sonu ilə müqayisədə 3-4 dəfə bahadır. Məsələn, Antalya və Alanyada Rusiyadan gələn sorğuların sayı demək olar ki, dörd dəfə artıb. Əgər 2021-ci ildə rusdilli əhali arasında məşhur olan Konyaaltı və ya Muratpaşa rayonlarında 2.5-4.5 lirəyə mənzil kirayə götürmək mümkün idisə, indi eyni təkliflər 10-20 min lirəyə başa gəlir.
Oxşar vəziyyət İstanbul, İzmir, Fethiye və Bodrumda da müşahidə olunur. Əgər əvvəllər bu şəhərlərdə mənzil kirayəsinin orta qiyməti 2 min lirə ilə 4.5 min lirə arasında dəyişirdisə, indi 10-22 min lirəyə çatır.
Artan tələb təkcə kirayə qiymətlərinin deyil, həm də qıtlığa və bir çox digər problemlərə səbəb olur. Rusiyada qiymətlərin sürətlə artması ilə bir çox insan iş və maliyyə yastığı olmadan Türkiyəyə köçərək burada işə düzəlməyə ümid edir. Kəskin tələb kirayəçiləri müflis olmaqdan qorxaraq ödənişi bir neçə ay öncədən tələb etməyə məcbur edir.
Gürcüstan
Gürcüstanda son bir ay yarım ərzində kirayə evlərə tələbat təxminən 1.5 dəfə artıb və bu, qiymətlərin əhəmiyyətli dərəcədə artmasına gətirib çıxarıb. Əgər bu ilin fevral ayının sonunda Tbilisidə orta aylıq kirayə haqqı təxminən 300 dollar idisə, indi qiymətlər 450-500 dollar arasında dəyişir.
Təxminən eyni artım tempi Batumi, Kutaisi və Rustavidə müşahidə olunur, lakin orada göstərici daha aşağıdır və 350 dollar təşkil edir.
Ümumilikdə, yerli hakimiyyət orqanlarının məlumatına görə, Gürcüstana Rusiyadan azı 25 min insan gəlib. Yerli investisiya şirkəti “TBC Capital” qeyd edir ki, həm tələbatda, həm də kirayə qiymətlərində əsas artım 2022-ci ilin martında olub və Tbilisidə kirayə bazarının ümumi gəliri ilk dəfə pandemiyadan öncəki səviyyəni üstələyib.
Ermənistan
Son bir ay yarım ərzində Ermənistanın kirayə bazarı azı 15 min rusiyalı ilə dolub. Rusiyadan olan kirayəçilər üçün bu ölkənin üstünlüyü ondan ibarətdir ki, burada “Mir” bank kartları işləyir və Rusiyanın daxili pasportu ilə giriş mümkündür.
Paytaxtın kənarında bir otaqlı mənzilin qiyməti 100 min dramdan başlayır. Məsələn, İrəvanın ən prestijli rayonu olmayan Malatiya-Sebastiyada üç otaqlı mənzil 650 min dram qiymətinə kirayə verilir, baxmayaraq ki, fevralın sonunda qiymət təxminən 400 min dram olub. Qeyd edək ki, çox bahalı təkliflər də var. Məsələn, İrəvanın mərkəzində əşyalı mənzillərin kirayə haqqı ayda 2.3 milyon dram təşkil edir.
Günlük kirayə verilən mənzillərin qiyməti 25 min dramdan başlayır, bəzilərinin qiyməti 50 min drama çatır.
Ümumilikdə, 2022-ci ilin fevralı ayının sonundan indiyədək Rusiyadan Ermənistana 75 minə yaxın insan gəlib, onların təxminən yarısı yerli vətəndaşlığa malikdir. Vəziyyəti normallaşdırmaq üçün səlahiyyətlilər sahibsiz mənzilləri kirayə bazarına gətirmək və qiymətləri bir qədər aşağı salmaq üçün inşaatçılar və maklerlərlə işləyirlər.
Özbəkistan
Özbəkistan gözlənilmədən ruslar arasında populyarlaşdı – son bir ay yarım ərzində bu ölkədə ən azı 5 min insan özünü tapıb. Bu, Daşkənddə kirayə qiymətlərinə təsir edib. Yerli maklerlərin məlumatına görə, təkcə 2022-ci il fevralın sonu-martın ortalarında Özbəkistanın paytaxtında kirayə qiymətləri orta hesabla 15% artıb.
Nümunə olaraq Daşkəndin ən ucuz rayonlarını – Sırqalinksi, Almazorski və Yunusabadı götürsək, burada əvvəllər bir otaqlı mənzillərin qiyməti ayda 3 milyon sum idi, indi isə 3.39 milyon sum olub. Özbəkistanın paytaxtının Yakkasaray və Mirabad rayonlarında hazırda qiymətlər ayda 5.65-11.3 milyon sum arasında dəyişir.
Yerli maklerlərin sözlərinə görə, hələki kirayə bazarında təklif qıtlığı yoxdur. Amma rusların axını davam etsə, qiymətlər mütləq qalxacaq.
Xatırladaq ki, 2022-ci il martın əvvəlində Avropa İttifaqı (Aİ) Rusiya vətəndaşları üçün daşınmaz əmlaka investisiyalar müqabilində vətəndaşlıq və yaşayış icazəsi əldə etməyə imkan verən proqramları dondurub. Bu qərarı Yunanıstan, Çexiya, Malta, Portuqaliya, Almaniya, ABŞ, Kanada və Böyük Britaniya da dəstəkləyib.
