“Biz yalnız regional sabitliyə sadiqliyimizi deyil, həm də münaqişələrin həllinin daha geniş iqtisadi perspektivlərə transformativ təsirini dərk etmək üçün işğaldan azad edilmiş ərazilərimizin reabilitasiyası, yenidən qurulması və reinteqrasiyasını strateji olaraq milli inkişaf strategiyamıza inteqrasiya edirik”.
Bunu iqtisadiyyat nazirinin müavini Sahib Məmmədov ABŞ-nin Nyu-York şəhərində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) baş qərargah binasında BMT-nin Yüksək Səviyyəli Siyasi Forumu çərçivəsində Azərbaycanın Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinin (DİM) icrası üzrə IV Könüllü Milli Hesabatı təqdim edərkən deyib.
S. Məmmədov hesabatda əhatə olunan milli strategiyalar barədə üzv dövlətlərin nümayəndələrini ətraflı məlumatlandırıb: “Bizim hesabatlardan əldə edilən fikirlər təkcə bizim davam edən milli strategiyalarımızı məlumatlandırmır, həm də davamlı inkişafın daim inkişaf edən mənzərəsini idarə etməkdə qlobal ictimaiyyət üçün dəyərli dərslər təklif edir.
Hesabat 2021-ci ildən 2024-cü ilə qədər milli öhdəliyin icra vəziyyətini əhatə edir, 2030-cu il gündəliyində qeyd olunan davamlı inkişaf məqsədlərinin həyata keçirilməsinə qlobal və yerli problemlərin təsirini azaltmaq üçün həyata keçirilən əhəmiyyətli fəaliyyət planlarını vurğulayır. Biz heç kimi geridə qoymamaq prinsiplərinə sadiq qalaraq davamlı maraqlı tərəflərin cəlb edilməsini və DİM-lərə nail olmaq üçün tərəfdaşlığın gücləndirilməsi üçün hərtərəfli səyləri vurğulayırıq.
Bundan əlavə, biz davamlı inkişaf üçün siyasətin ahəngdarlığının təmin edilməsinin vacib olduğunu nümayiş etdirdik. Biz səyləri uyğunlaşdırmaq və dayanıqlı inkişafa təsiri maksimuma çatdırmaq üçün Azərbaycanın sektorlar üzrə müxtəlif siyasətlərin əlaqələndirilməsinin mürəkkəbliklərini necə idarə etdiyini araşdırırıq.
Hesabatımızda biz Azərbaycanın DİM-lərin həyata keçirilməsi üçün tərəfdaşlığın gücləndirilməsində strateji alyansın memarı kimi necə həlledici rol oynadığını göstəririk. Biz davamlı inkişaf təşəbbüslərinin effektivliyini artırmaq üçün beynəlxalq təşkilatlar, maraqlı tərəflər və digər ölkələrlə birgə səyləri araşdırırıq. Biz qəti şəkildə inanırıq ki, DİM-lərə həsr olunmuş yüksək səviyyəli dialoq vacibdir. Bu istiqamətlərdə biz DİM-lər üzrə 4 yüksək səviyyəli dialoq və DİM-lərə yönəlmiş yüksək səviyyəli beynəlxalq konfrans təşkil etdik”.
Nazir müavini DİM-lər üçün maliyyə mexanizmlərinin kritik olduğunu burğulayın və hesabatda Azərbaycanın davamlı inkişaf təşəbbüslərini dəstəkləyən maliyyə mənbələrini, investisiya çərçivələrini və maliyyə alətlərini araşdırdığını qeyd edib: ” Azərbaycanın davamlı inkişaf məqsədlərinə möhkəm sadiqliyi milli inkişaf gündəliyimizdə, xüsusilə Azərbaycanda sosial-iqtisadi inkişafın 20 strateji milli prioritetində əksini tapıb. Bu transformativ uzunmüddətli strategiyamız və ya ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişafı sahəsində əldə etdiyimiz nailiyyətlər, işğaldan azad edilmiş ərazilərin yenidən qurulması və bərpasını da əhatə edir. İqtisadi potensialın gücləndirilməsi və sosial rifahın əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırılması 2030-cu il gündəliyinin prinsiplərini rəhbər tutur.
Son on ildə biz əsaslı artımın şahidi olmuşuq, ölkədə minimum əmək haqqı təxminən üç dəfə artmışdır. Orta aylıq əmək haqqı 2 dəfə, minimum pensiyalar isə 2.4 dəfə artıb. Strateji sənədlərimizdə ifadə olunduğu kimi, inklüziv inkişafın vurğulanması sosial ədalət prinsipləri əsasında qurulmuş dinamik, inklüziv cəmiyyətin təşviqinə sadiqliyimizi vurğulayır”.
S. Məmmədov Azərbaycanın qarşı-qarşıya qaldığı mina böhranından da söz açıb: “Minaların ölkəmizə vurduğu ziyan çox böyükdür. Mina partlayışlarımdan zərər çəkmiş 3 400 azərbaycanlı qurban var, onlardan 300-ə yaxını həlak olub. Onların 358-i uşaq, 30-u qadındır.
Təəssüf ki, Azərbaycan ərazilərilərinin 12%-nə səpələnmiş 1.5 milyondan çox mina ilə qlobal miqyasda ən çox minalanmış beş ölkə arasında yer alır. Azərbaycan bu humanitar böhranı həll etmək öhdəliyimizdə qətiyyətli olaraq qalır. Biz azad edilmiş ərazilərimizdə həyati vacib infrastrukturun qurulması və təhlükəsiz və davamlı icmaların yaradılması üçün geniş inkişaf səylərinə başlamışıq. Digər mina təsirə məruz qalmış ölkələri bizim təşəbbüsümüzü dəstəkləməyə çağırırıq. Azərbaycan DİM-lərin icrasını sürətləndirmək üçün maliyyələşməni genişləndirmək üçün inteqrasiya olunmuş milli maliyyələşdirmə çərçivəsinin və DİM investisiya xəritəsinin həyata keçirilməsində mühüm addımlar atmışdır. Ətraf Mühitin Dayanıqlılığı Azərbaycanın inkişaf strategiyasının hazırkı təməl daşı kimi dayanır və təmiz ətraf mühitin təşviqinə və yaşıl enerjinin əldə edilməsinə olan bağlılığımızı vurğulayır. Enerji keçidi, yaşıl transformasiya gündəliyimizdə mərkəzi yer tutur və bərpa olunan enerjinin payını 2026-cı ilə qədər elektrik enerjisi istehsalı üçün quraşdırılmış gücün 24%-nə və 2030-cu ilə qədər 30%-ə çatdırmağı hədəfləyir.
Milli müəyyən edilmiş töhfələrimizə uyğun olaraq, 1990-cı il səviyyələri ilə müqayisədə 2050-ci ilə qədər istixana qazı emissiyalarının 40% azalmasına nail olmaq öhdəliyi götürmüşük. Bundan əlavə, biz könüllü olaraq Azərbaycanın Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgəsində xalis sıfır emissiya zonası yaratmağı öhdəmizə götürmüşük. Davamlı inkişafa sadiqliyimizə uyğun olaraq, Azərbaycan 2024-cü ildə COP20-a ev sahibliyi etməyə hazırlaşır. Bu məqamda uğurlu nəticələrə nail olmaq üçün qlobal dialoqun və əməkdaşlığın asanlaşdırılmasında əsas rolumuzu nəzərdə tutduğumuzu düşünürük”.
