Kanada Bankı (mərkəzi bank – BoC) çərşənbə günü uçot faiz dərəcəsini ardıcıl üçüncü dəfə aşağı salacağı gözlənilir. Buna səbəb olaraq, inflyasiyanın 40 aylıq minimuma enməsi, əmək bazarında yaranan problemlər və iqtisadi artımın tempinin aşağı olması göstərilir.
Keçən həftə “The Wall Street Journal” tərəfindən sorğulanan 13 iqtisadçıdan hamısı Kanada Bankının uçot faiz dərəcəsini iyun və iyul aylarında olduğu kimi, 0.25 faiz bəndi endirərək 4.25%-ə qədər aşağı salacağını proqnozlaşdırıb. İqtisadçılardan doqquzu əlavə edib ki, onlar oktyabr və dekabr aylarında da əlavə 0.25 faiz bəndi eniş gözləyirlər ki, bu da 2024-cü ilin sonuna qədər gecəlik faiz dərəcəsinin hədəfini 3.75%-ə endirə bilər. Dörd analitik isə bu həftədən sonra yalnız bir eniş proqnozlaşdırır və ilin sonuna qədər siyasət dərəcəsinin 4%-də qalacağını deyirlər.
Kanada Bankı, səkkiz ən iri mərkəzi bankları arasında faiz dərəcələrini azaltmağa başlayan ilk bankdır və resessiyaya uğramış iqtisadiyyatı canlandırmaq üçün borclanma xərclərini aşağı salmaqda ən aqressiv yolu seçənlərdən biri oldu. ABŞ-ın Federal Ehtiyat Sistemi də bu ayın sonlarında faiz dərəcələrini aşağı salmağa başlamağa hazır görünür.
“Kanada iqtisadiyyatında artıq təklifin artması, Kanada Bankı rəsmilərinin yumşaldıcı siyasətini davam etdirmək üçün əminliyini artıracaq,”- deyə “Laurentian Bank Securities”in baş iqtisadçısı Sebastien Lavoie bildirib.
Kanada ötən cümə günü ikinci rübdə illik 2.1% ÜDM artımı açıqladı ki, bu da Kanada Bankının özünün 1.5%-lik proqnozunu xeyli üstələdi. Lakin iqtisadçılar bu artımın əsasən dövlət xərcləmələri, əsasən də maaşlar tərəfindən dəstəkləndiyini qeyd etdilər. Kanada Royal Bankının iqtisadçıları hesablamalarına görə, ikinci rübdə artımın təxminən 80%-i dövlət xərcləmələri ilə təmin edilib və bu, ilk rübdə 3.6% artdıqdan sonra yalnız 0.6% artan istehlak xərclərindəki kəskin azalmaya kompensasiya verib. Ev təsərrüfatları daha yüksək borc ödənişləri, eləcə də daha yüksək yaşayış və qida xərcləri ilə mübarizə aparır..
İqtisadçılar son inflyasiya məlumatlarının da sentyabr ayı üçün faiz dərəcəsinin aşağı salınması proqnozlarını əsaslandırdığını söyləyirlər. İyul ayında inflyasiya əvvəlki ayda 2.7%-dən 2.5%-ə qədər yavaşladı və bu, 2021-ci ilin martından bəri ən aşağı 12 aylıq artım göstəricisidir. Kanada Bankı faiz siyasətini 2%-lik inflyasiyanı əldə etmək və saxlamaq üçün hədəf çərçivəsi seçib.
“Hansı perspektivə uyğun olursa olun, 2%-lik inflyasiya hədəfi göz qabağındadır və iqtisadiyyatda artıq təklif açıq-aşkar yığılıb, bu da Kanada Bankının daha yumşaq yanaşmasını dəstəkləyəcək,” deyə “National Bank Financial”dan strateqlər qeyd ediblər.
İyul ayında faiz dərəcələrini aşağı salarkən, Kanada Bankının rəhbəri Tiff Maklem, əsas hökümət rəsmilərinin iqtisadiyyata dair risklərdən getdikcə daha çox narahat olduqlarını vurğulamışdı. Bildirmişdi ki, inflyasiyanın çox düşməməsi üçün artıma ehtiyacımız var.
Mərkəzi bankın müzakirələrinin dəqiqələri göstərir ki, rəsmilər çox vaxtı soyuyan əmək bazarına fokuslanıblar və işə götürmədəki enişin, illərlə davam edə biləcək dərin bir resessiyanın istehlak xərclərinə səbəb ola biləcəyindən narahatdırlar.
Məlumatlar göstərir ki, Kanada iyun və iyul aylarında iş yerlərini itirib. Ölkənin işsizlik dərəcəsi 6.4%-dir, baxmayaraq ki, bəzi iqtisadçılar deyirlər ki, işdən məyus olan iş axtaranların əmək qüvvəsindən çıxmaları səbəbindən bu rəqəm daha yüksək ola bilərdi. İşləyən, ya da iş axtaran insanların payı – iyul ayında, Covid-19 pandemiyası dövrü istisna olmaqla, 26 illik minimuma düşüb. Kanadanın qeyri-kənd təsərrüfatı iş yerlərini ölçən məlumatlar iyun ayında 12 aylıq artımın 0.6% olduğunu, bu göstəricinin pandemiyadan başqa son on ildə ən zəifidir.
