İnvestorlar ötən ay ölkədə baş verən güclü zəlzələlərin iqtisadi təsirlərini götür-qoy etdiyi vaxta Türkiyə lirəsi cümə axşamı dollar qarşısında yeni rekord minimuma – 18.9620-yə qədər zəifləyib.
Ölkədə mayın 14-nə təyin edilmiş prezident və parlament seçkiləri qeyri-müəyyənliyi artırır. İnvestorlar indi Ərdoğanın, yoxsa rəqibinin seçkilərdə qalib olacağını da anlaiz etməkdədirlər.
Ayrıca, Türkiyə dövlətinin xəzinədarlığı cümə axşamı günü 2029-cu ildə vaxtı çatan avrobond emissiyası üçün 2.25 milyard dollar borc götürdüyünü və bu il beynəlxalq bazarlardan borc götürdüyü məbləği 5 milyard dollara çatdırdığını bildirib.
Xəzinədarlığın bildirdiyinə görə, son buraxılışda investorun gəlirliyi yanvar ayında buraxılmış istiqrazlar 9,75%-dən 9,50% azalıb və tələb buraxılan məbləğin üç qatından çox olub.
Verilən məbləğin üçdə birindən çoxu Böyük Britaniyadakı investorlara, 20 faizdən çoxu isə ABŞ-dakı investorlara satılıb.
Fevralın əvvəlində baş verən ilk zəlzələdən sonra ehtiyatların təxminən 9.4 milyard dollar azalması da daxil olmaqla, səlahiyyətlilərin foreks bazarındakı müdaxilələri sayəsində lirə avqust ayından etibarən sabit qalıb.
Ehtiyatlara dalmaq son illərdə, xüsusən də 2021-ci ilin sonunda tarixi valyutanın çökməsindən sonra hökumətin qeyri-adi iqtisadi siyasətinin müntəzəm xüsusiyyəti olmuşdur.
TCMB öz ehtiyatlarını bir neçə yolla doldurur, o cümlədən ixracatçılardan gəlirlərin bir hissəsini ona satmağı tələb edir. Səlahiyyətlilər zəlzələdən sonra FX-ə olan tələbatı soyutmaq üçün bir sıra addımlar ataraq, valyuta və qızıl ticarətində yayılmasını genişləndirdi.
Beynəlxalq yardım axını təzyiqi azaltmağa kömək edəcək, bir çox bankir dövlət siyasətini müzakirə edərkən həssaslıq səbəbindən anonimlik tələb etdiyini söyləyir.
Ən son belə dəstəkdə Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) cümə axşamı bildirib ki, növbəti iki il ərzində 1.5 milyard avroya (1.6 milyard dollar) qədər sərmayə yatıracaq.
2022-ci ildə lirə dollar qarşısında 30%, ondan öncəki il isə 44% dəyər itirib.
“Wells Fargo” şirkəti bildirir ki, böyük ehtimalla, valyuta müdaxilələri sayəsində seçki dövrünün sonuna qədər 1 dollar 19 lirə civarında qalacaq, lakin Ərdoğan seçkidə qalib gələrsə, uzunmüddətli perspektivdə daha da aşağı düşəcək.
Bank, müxalifətin qalib gəldiyi bir ssenariyə əsasən, lirənin daha ənənəvi siyasət sayəsində kəskin şəkildə yüksələcəyini və potensial olaraq ikinci rübün sonunda 20%-ə qədər möhkəmlənəcəyini bildirib.
