Hər bir işçi qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hüquq və vəzifələrə malikdir. Bu yazımızda övladı olan işçilər üçün nəzərdə tutulmuş təminatlar barədə bəhs etməyə çalışacağıq. Ailə işçilərin təminatlarından bəzilərini nəzərinizə çatdırırıq:
1) İxtisar halı. Öhdəsində 2 və daha çox 16 yaşınadək uşağı olan işçilərin eyni ixtisas və peşəkarlıq səviyyəsi olan digər işçilərə münasibətdə işdə saxlanmağa hüququ var.
2) Müqavilə ləğvi. Müəssisə ləğvi və müqavilə müddətinin bitməsi halından başqa 3 yaşınadək uşağı olan qadınlar, 3 yaşınadək uşağı təkbaşına böyüdən kişilərlə, yeganə qazanc yeri işlədiyi müəssisə olub məktəb yaşınadək (6 yaş) uşağı təkbaşına böyüdən və ya öhdəsində sağlamlıq imkanı məhdud 18 yaşınadək uşağı olan işçilərlə digər əsaslar üzrə əmək müqaviləsi ləğv edilə bilməz.
3) İş saatı. Yaş yarımadək uşağı olan qadınların və 3 yaşınadək uşağı təkbaşına böyüdən işçilərin həftəlik iş saatı 36 saatdan çox olmamalıdır. Bununla yanaşı xroniki xəstəliyi olan, 14 yaşınadək uşağı olan və ya sağlamlıq imkanları məhdud uşağı olan qadınlara öz ərizələri ilə natamam iş vaxtı müəyyən edilə bilər. Onu da qeyd edək ki, 3 yaşınadək uşağı olan qadınların gecə vaxtı, istirahət, bayram, iş vaxtından artıq vaxtda işə cəlb edilməsinə yol verilmir. 3-14 yaşınadək yaxud sağlamlıq imkanı məhdud uşağı olan qadınların isə iş vaxtından artıq, bayram, istirahət günlərində işə cəlb edilməsinə yalnız onların razılığı ilə yol verilir. Yaş yarıma çatmamış uşağı olan qadın işçilərə yedizdirmə üçün əlavə fasilələr də verilməlidir.
4) Məzuniyyət. 14 yaşınadək uşağı olan qadınlara əlavə 2, bu yaşda 2 və daha çox uşağı olan, həmçinin sağlamlıq imkanı məhdud uşağı olan qadınlara əlavə 5 gün məzuniyyət hüququ verilir. Uşağa bilavasitə qulluq edən valideyn 3 yaşınadək uşağa qulluğa görə qismən ödənişli məzuniyyətə çıxa bilər. Həmçinin 14 yaşınadək 2 və daha çox uşağı olan, yaxud sağlamlıq imkanı məhdud uşağı olan qadınlara məzuniyyət onların istəyi ilə əlverişli olan istənilən vaxt üçün verilə bilər.
5) Vergi. Daimi qulluq tələb edən sağlamlıq imkanı məhdud 18 yaşınadək uşağına baxan və onunla birlikdə yaşayan valideynlərdən birinin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 200 manat həcmində gəlir vergisindən azaddır. Həmçinin qohumluq dərəcəsindən asılı olmayaraq himayəsində azı üç nəfər, o cümlədən gündüz təhsil alan 23 yaşınadək şagirdlər və tələbələr olan ər və ya arvaddan birinin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 50 manat məbləğində gəlir vergisindən azaddır.
Müəllif: Şəhriyar Həbilov
