Rumıniyanın paytaxtı Buxarest şəhərində Gürcüstan, Azərbaycan, Rumıniya və Macarıstanın ötürmə sistemləri operatorlarının iştirakı ilə Qara Dəniz Enerji sualtı kabeli layihəsinin idarə edilməsini həyata keçirəcək “Green Energy Corridor Power Company”nin (“GECO Power Company”) qurulması prosesi uğurla tamamlanıb.
Bu barədə məlumatı Gürcüstanın İqtisadiyyat və Davamlı İnkişaf Nazirliyi yayıb.
Nazirliyin məlumatına görə, bu birgə müəssisə hazırda yaşıl enerji dəhlizinin tədqiqat və layihələndirmə fəaliyyətləri ilə məşğul olacaq. Müəssisənin yaradılmasının məqsədi, o cümlədən, Qara dəniz altında yüksək gərginlikli ötürmə kabelinin tikintisini nəzərdə tutan yaşıl enerji dəhlizinin layihəsini həyata keçirməkdir.
Strategiya tərəfdaşlığı ilə bağlı razılaşma və “Yaşıl Energetika sahəsində əməkdaşlıq haqqında” memoranduma əsasən, Azərbaycan, Gürcüstan, Rumıniya və Macarıstan hökumətləri arasında 2023-cü ilin 25 iyulunda birgə müəssisənin yaradılması haqqında qarşılıqlı anlaşma memorandumu imzalanıb.
Qara dəniz sualtı kabeli layihəsi, Gürcüstan və Rumıniyanı birbaşa birləşdirəcək və daha geniş kontekstdə Cənubi Qafqaz və Cənubi-Şərqi Avropanın elektrik enerjisi sistemlərini əlaqələndirəcək ən böyük infrastruktur layihəsidir. Sualtı kabelin uzunluğu 1 155 km-dən çox olacaq (1 115 km su altı, 40 km isə quru üzərində), gərginlik 525 kV, gücü isə 1 300 MW olacaq. Layihə, həmçinin sualtı elektrik kabeli üçün seçilmiş dəhlizdə quraşdırılacaq optik lifli rabitə kabelini də əhatə edir. Qara dəniz altı elektrik kabelinin tikintisinin başa çatma tarixi 2030-cu il olaraq müəyyən edilib.
Layihənin texniki-iqtisadi araşdırması, İtaliyanın “CESI” konsaltinq şirkəti tərəfindən aparılıb və müəyyən edilib ki, layihə həm texniki, həm də iqtisadi cəhətdən həyata keçirilməyə uyğundur.
Qara dəniz sualtı kabeli layihəsi, milli və regional enerji təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinə, Qara dəniz bölgəsinin əlaqələndirilməsinə, enerji resurslarının təchizat mənbələrinin şaxələndirilməsinə, bərpa olunan enerjinin istehsal potensialının artırılmasına və bərpa olunan enerjinin energetik qarışdakı payının artmasına kömək edəcək. Bu layihə, eyni zamanda, regional enerji imkanlarını birləşdirərək, bərpa olunan mənbələrdən elektrik enerjisi istehsalını rəqabətli qiymətlə təmin etməyə imkan verəcək.
Qeyd edək ki, layihə ENTSO-E şəbəkəsinin 2024-2034-cü illər üçün 10 illik inkişaf planına daxil edilib və 2024-cü ilin noyabrında bu layihə Avropa Komissiyasına ümumi maraq layihəsi statusu almaq üçün təqdim edilib. Çünki bu, Avropa İttifaqı ilə qeyri-Aİ ölkələr arasında enerji infrastrukturu layihəsidir və enerji və iqlim siyasəti məqsədlərinin həyata keçirilməsinə kömək edir.
Xatırladaq ki, (“GECO Power Company”nin təsisçi şirkətləri Azərbaycan tərəfindən “Azərenerji”, Gürcüstan tərəfindən “Gürcüstan Dövlət Elektrik Şəbəkəsi”, Macarıstan tərəfindən “MVM Energy Private Limited Company” və Rumıniya tərəfindən “National Power Grid Company Transelectrica S.A.” şirkətləri olub. Birgə müəssisə bərabər paylarla qurulub və buna görə də bütün tərəflər şirkətin idarə edilməsində bərabər şəkildə iştirak edəcəklər.
