Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh prosesi əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşıb.
Bu barədə “S&P Global Ratings” beynəlxalq reytinq agentliyindən bildirilib.
Qeyd edilib ki, 2025-ci il bəyannaməsi qısa müddətli münaqişə risklərini azaldıb, 2026-cı il büdcələrində müdafiə xərclərinin azaldılması planları isə hər iki tərəfin siyasi kursa inamını göstərir.
Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh prosesi onilliklər ərzində ən konstruktiv mərhələyə daxil olub, lakin yüksək səviyyəli siyasi bəyannamədən əhatəli, hüquqi cəhətdən möhkəm sülh sazişinə keçid hələ tamamlanmayıb.
Avqust 2025-ci il ABŞ vasitəçiliyi ilə əldə olunan bəyannamə, qarşılıqlı tanınma, sərhədlərin sürətlə delimitasiyası və regional nəqliyyat marşrutlarının açılması öhdəliyini təsbit etməklə əhəmiyyətli irəliləyiş yaradıb.
Bununla belə, razılaşma hüquqi cəhətdən icbari deyil. Təhlükəsizlik zəmanətləri, monitorinq mexanizmləri və keçmiş Qarabağ ermənilərinə dair müddəalar kimi əsas institusional elementlər hələ tam kodlaşdırılmayıb ki, bu da dayanıqlılığı məhdudlaşdırır.
Bəyannamədən sonrakı icra ləng irəliləyir. Tam sülh müqaviləsi üçün ən həssas siyasi maneə Ermənistan konstitusiyasından Qarabağa iddiaları ehtiva edə biləcək müddəaların çıxarılması ilə bağlı Azərbaycanın gözləntisidir. Bu, İrəvanda daxili siyasi müqavimətlə üzləşir.
Naxçıvana nəqliyyat dəhlizi ilə bağlı əvvəlki mübahisə isə siyasi olaraq həll edilib. Tərəflər bütün yeni marşrutların tam şəkildə yerləşdiyi ölkənin suverenliyi altında işləməsinə razılaşıblar. Lakin təhlükəsizlik protokollarının detalları, gömrük prosedurları və infrastrukturun mərhələliliyi kimi texniki məsələlər hələ razılaşdırılmalıdır.
Genişmiqyaslı münaqişəyə qayıdış riski xeyli azalıb, amma formal sülh müqaviləsinin olmaması səbəbindən proses siyasi iradədən və texniki danışıqlarda irəliləyişdən güclü şəkildə asılıdır. Təhlükəsizlik və əməliyyat məsələlərində qarşılıqlı məqbul razılaşmalar olmadan hazırkı sabitlik mərhələsi daxili və ya regional şoklara qarşı həssas qala bilər.
