Azərbaycan təbii qazını Avropaya nəql edən Trans-Adriatik Qaz Boru Kəmərinin (TAP) genişləndirilməsi ilə bağlı son qərar mart ayına qədər veriləcək.
Bildirilib ki, mart ayına qədər TAP Konsorsiumunun və onun beş üzvünün bununla bağlı qərarı məlum olacaq. Yəni konsorsiumun payçıları Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) , Böyük Britaniyanın BP, İtaliyanın “Snam”, Belçikanın “Fluxys” və İspaniyanın “Enagàs” şirkətləri son qərarı həmin vaxtda verəcəklər.
Qeyd edilir ki, əgər boru kəmərinin ötürmə gücünün ikiqat artım həyata keçiriləcəksə, daha doğrusu hazırkı 10 milyard kubmetrdən 20 milyard kubmetrə çatdırılacaqsa, bu zaman kompressor stansiyalarında struktur müdaxilələri ilə yanaşı, üç iştirakçı ölkədə – Yunanıstan, Albaniya və İtaliyada inzibati və tənzimləyici dəyişikliklərin həyata keçirilməsi, həmçinin icazələrin verilməsi zəruri olacaq.
Məlumata görə, artıq TAP-la müqavilə bağlamış əsas daşıyıcı operatorların və istehlakçıların Azərbaycan qazına olan real marağına aydınlıq gətirilib və mart ayında kəmərin gücünün iki dəfə artırıb-artırmamaq ilə bağlı qərar qəbul olunacaq. İndiyədək nəql olunan Azərbaycan qazının həcmi 30 milyard kubmetr təşkil edib. Bu həcmlərin 24 milyard kubmetri İtaliyaya, qalan 6 milyard kubmetri isə Yunanıstana nəql edilib. Bolqarıstanla bağlı əsas məsələ ondan ibarətdir ki, o, Rusiya qazından azad olmağa nail olub.
İtaliya ərazisində 400 milyon ABŞ dollarına başa gələn qaz kəmərinin strateji olduğunu və gücləndirilməsinə ehtiyac olduğunu təsdiq edən rəqəmlər mövcuddur. Əvvəldən tədarükün həcmini artırmaq üçün yaradılan borulara yeni sərmayələr tələb etməyən TAP-ın onu Trans-Anadolu Boru Kəmərindən (TANAP) qəbul etdiyi Yunanıstan-Türkiyə sərhədindəki mövcud qaz kompressor stansiyalarının modernləşdirilməsi ilə bağlı əməliyyat həyata keçiriləcək.
Boru kəmərinin ötürücülüyünün genişləndirilməsi ilə Azərbaycan qazının payını İtaliyanın tələbatının 15 %-nə qaldıracaq, Rusiya qazının payını isə 3 %-ə endirəcək. Həmçinin, kəmərin ötürücülük gücünün iki dəfə artırılması Balkanlardan Avropa İttifaqına uzanan Cənub Qaz Dəhlizi üçün də faydalıdır.
Qeyd edək ki, bu yaxınlarda Niş şəhərində Bolqarıstan və Serbiyanın qaz şəbəkələri arasında birləşdirici boru kəmərinin istifadəyə verilməsi Şimali Makedoniya və Serbiyadan başlayaraq, bu, TAP-a birbaşa təsir etməsə belə, qarşılıqlı əlaqə bu enerji dəhlizinin potensialını Cənubi Avropaya, o cümlədən Rusiya ilə ənənəvi əlaqələrə malik olduğu üçün Aİ-nin enerji siyasətinə ən davamlı olan Serbiya da daxil olmaqla artırır.
Xatırladaq ki, Trans-Adriatik Boru Kəmərinin tikintisi 2020-ci ilin oktyabrında başa çatıb. TAP-ın ümumi uzunluğu 878 km-dir ki, bunun da 550 km-i Yunanıstanın şimal hissəsindən, 215 km-i Albaniya ərazisindən, 105 km-i Adriatik dənizinin dibi ilə, 8 km-i isə İtaliya ərazisindən keçir. Azərbaycan qazının TAP vasitəsilə İtaliya, Yunanıstan və Bolqarıstandakı istehlakçılara tədarükünə 2020-ci il dekabrın 31-dən başlanılıb.
