Yaponiya Bankı (BOJ) uçot faiz dərəcəsini erkən artırmalıdır və artıq geridə qaldığı riski ilə üzləşir. Banker.az Bloomberg-ə istinadən xəbər verir ki, bunu baş nazirin müşaviri olmuş tanınmış iqtisadiyyat professoru bildirir.
“BOJ vaxtında hərəkət etsə yaxşı olar,” – Tokio Universitetinin fəxri professoru Hiroşi Yoşikava bildirib. O, bazar ertəsi verdiyi müsahibəsində, “Bu sonra gec ola bilər,” – deyib.
Təxminən altmış ildir BOJ-un rəhbəri Kazuo Ueda ilə yaxın dost olan Yoşikava, növbəti həftə və ya gələn ay faiz artımı olub-olmayacağı ilə bağlı bazarın diqqət mərkəzində olduğu bir vaxtda danışıb.
Dekabrda faiz artımı gözləntiləri, mərkəzi bankın bazar ertəsi günorta qeyri-adi bir qərar qəbul etməsindən sonra azalıb. Lakin Yoşikavanın şərhləri, BOJ-un inkişaf etmiş ölkələr arasında ən aşağı olan faiz dərəcəsini gələn cümə axşamı artırmaq üçün hələ də istifadə edə biləcəyi səbəbləri göstərir.
“Yaponiya üçün 0.25% faiz dərəcəsi son dərəcə aşağıdır,” – Yoşikava bildirib. O, bunu BOJ-un yanvarda sədr müavini Ryozo Himinonun çıxışı ilə bağlı bir elan etməsindən əvvəl deyib. “Əgər iqtisadiyyatda ciddi bir dəyişiklik olmazsa, faizi artırmaq təbii bir addımdır. Bu, sərtlik deyil, ağlabatan bir addımdır”.
Yaponiya inflyasiyası bu il ABŞ və Avropadakı səviyyələrə təxminən eyni olub. Bu reallığı nəzərə alaraq, Yaponiya üçün borclanma xərcləri çox aşağıdır, Yoşikava bildirib. Lakin faiz dərəcəsinin həmin iqtisadiyyatlardakı səviyyədə olmasına ehtiyac olmadığını əlavə edib. Onun fikrincə, Yaponiya üçün nominal neytral faiz dərəcəsi təxminən 1% olmalıdır.
Eyni zamanda, Yaponiya iqtisadi tsiklinin müəyyən edilməsinə cavabdeh olan bir komitənin üzvü olan Yoşikava, faiz normalizasiyası zamanı BOJ-un iqtisadi tənəzzül və ya hətta böhranla üzləşə biləcəyini söyləyib. Yaponiya iqtisadiyyatının mövcud genişlənmə dövrü 2020-ci ilin mayında başlayıb və artıq müharibədən sonrakı dövrdəki əksər böyümə dövrlərindən daha uzundur.
“BOJ-un gələcəkdə faiz dərəcələrini azaltmaq məcburiyyətində qalacağı ciddi bir ehtimal var,” – Yoşikava bildirib. “Əgər faiz 0,25%-dədirsə, onu yalnız 0%-ə endirmək olar. Buna görə də, artırmaq imkanı varkən bunu etmək doğru addımdır.”
Ötən ay yerli mediaya verdiyi müsahibədə Ueda, eyni məqamı vurğulamışdı: Tənəzzüllə üzləşdikdə faizi endirə bilmək daha yaxşıdır, çünki qeyri-ənənəvi siyasət tədbirləri standart faiz siyasətinin tam əvəzi ola bilməz.
Treydlər bu ay BOJ-un faiz artımı üçün təxminən 28% şans görür, bu göstərici ötən ayın sonunda təxminən 66% idi. “Citigroup” bazar ertəsi faiz artımı proqnozunu dekabrdan yanvara dəyişərək BOJ-un tələsməsi üçün ciddi bir səbəb olmadığını bildirib.
Bazar ertəsi BOJ, həmçinin qərarından əvvəl yanvarda sədr müavini Himinonun çıxışı və mətbuat konfransını planlaşdırmaqla qeyri-adi bir addım atıb. Bu, nəzəri olaraq, faiz artırmazdan əvvəl bazarla daha çox ünsiyyət qurmaq imkanı verir. Bu elanla birlikdə yen dollar qarşısında zəiflədi.
İndiyə qədər olan məlumatlar Yaponiya iqtisadiyyatının BOJ-un proqnozlarına uyğun inkişaf etdiyini göstərib. Kabinetin bazar ertəsi açıqladığı hesabatda üçüncü rübdə iqtisadi artımın artdığı göstərilib, eyni zamanda BOJ-un əsas inflyasiya göstəricisi iki ildən çoxdur ki, 2%-lik qiymət hədəfində və ya ondan yuxarı qalır.
“BOJ hələ kifayət qədər inflyasiya olmamasını əsas gətirir,” – Yoşikava bildirib. “BOJ bir qədər həddindən artıq ehtiyatlı görünür… Pul siyasəti ilə bağlı ən vacib şey çeviklikdir. Əgər faiz artırıldıqdan sonra iqtisadi vəziyyət dəyişərsə, onu sadəcə azaltmaq olar. Bunu uğursuzluq kimi görmək lazım deyil.”
