Bloomberg-in məlumatına görə, noyabr ayında investorlar Bitcoin ETF-lərindən 3,5 milyard dollar çıxarıblar. Bu göstərici cari ilin fevralında qeydə alınmış rekord 3,6 milyard dollarlıq axına demək olar ki, bərabərdir. Kateqoriyanın ən böyük fondlarından biri olan və ümumi aktivlərin təxminən 60%-ni idarə edən BlackRock-un IBIT fondu 2,2 milyard dollar itirib. Əgər dinamika dəyişməsə, noyabr fond üçün tarixdə ən pis ay olacaq.
Bu vəsait axınları 2022-ci ildə FTX birjasının çökməsi ilə nəticələnmiş sənaye böhranından bəri Bitcoinin ən kəskin ucuzlaşması ilə eyni vaxta təsadüf edir. ABŞ-də və digər ölkələrdə bir sıra tənzimləmə uğurlarına baxmayaraq, kriptobazar son həftələrdə kəskin zəifləyib.
LVRG Research-in direktorunun sözlərinə görə, IBIT-dən vəsait çıxarılması “ilin əvvəlində müşahidə olunan eyforiyanın tamamilə yox olduğunu” göstərir. Cümə günü Bitcoinin məzənnəsi 80 553 dollara qədər düşsə də, sonradan qismən bərpa olunub: bazar ertəsi səhəri (Nyu-York vaxtı ilə) təxminən 85 951 dollar səviyyəsində ticarət edilib ki, bu da ilin əvvəlindən bəri təxminən 19% aşağıdır.
ETF-lər Bitcoinin volatilliyini necə artırır?
2024-cü ilin yanvarında spot fondların yaranmasından sonra onların dinamikası kriptobazarın sentimentinin əsas göstəricisinə çevrilib və eyni zamanda dalğalanmaları gücləndirən mexanizm rolunu oynayıb. Vəsaitin fondlara axını qiymət artımını sürətləndirir, çıxışı isə enişi dərinləşdirir. Citi Research bu əlaqəni kəmiyyətcə belə izah edir: ETF-dən çıxan hər 1 milyard dollar Bitcoinin qiymətini təxminən 3,4% aşağı salır. Əks istiqamətdə də eyni mexanizm işləyir.
Citi-nin nümayəndəsi Aleks Saunders bildirir ki, məhz bu formul son enişi izah etməyə kömək edir: o, il sonu üçün “ayı bazarı” səviyyəsini 82 000 dollar olaraq proqnozlaşdırır.
Bloomberg həmçinin xəbər verir ki, cümə günü Bitcoin ETF-ləri tarixdə rekord gündəlik dövriyyəyə — 11,5 milyard dollara çatıb. Bunun 8 milyard dolları IBIT-in payına düşüb, həmin gün fondun net çıxışı isə 122 milyon dollar təşkil edib. Mütəxəssislərə görə, belə həcm “tələbin müəyyən mövcudluğuna işarə edir”, lakin davam edən vəsait çıxarışları institusional investorların üstünlüklərindəki “dəyişikliyi” və inamsızlığı təsdiqləyir. BlackRock məsələ ilə bağlı şərh verməkdən imtina edib.
Kriptobazar riskli aktivlərlə birlikdə düşür
Bitcoin ETF-ləri risk iştahının azalmasını əks etdirir. Demək olar ki, bütün ən spekulyativ seqmentlər — süni intellekt şirkətlərinin səhmlərindən tutmuş mem-səhmlərə və yüksək riskli strategiyalara qədər — ucuzlaşır. S&P 500 indeksi martdan bəri ən pis ayını başa vurmağa hazırlaşır, Bitcoinlə texnologiya səhmləri arasındakı qısamüddətli korrelyasiya isə rekord həddə çatıb.
Tikehau Capital-ın nümayəndəsi Rafayel Tuin bazarlardakı gərginliyi texnologiyalar və süni intellekt ətrafında dəyişən narrativlə əlaqələndirir — burada yüksək qiymətləndirilmə ilə bağlı narahatlıq artır. Bu fonda daha spekulyativ sektorlar — robototexnika, kvant hesablamaları, rəqəmsal aktivlər xüsusilə həssas olur. Onun sözlərinə görə, Bitcoin fondlarına vəsaitin axını və ya çıxışı getdikcə risk iştahının praktiki göstəricisinə çevrilir.
Hazırda bazar konsolidasiya mərhələsindədir və bu mərhələ investorların mövqelərində rotasiya ilə müşayiət olunur. Bu isə onu istənilən əhval dəyişikliyinə qarşı həssas edir və trendlərin yanlış tərəfində qalan iştirakçılar üçün əlavə itkilərə gətirib çıxarır.
