“ABŞ dollarının məzənnəsindəki dəyişiklik az qala bütün sahələrə təsir edir”. Bunu bu gün keçirilən mətbuat konfransında vergilər nazirinin müavini Sahib Ələkbərov deyib.
“Bu, təbii prosesdir. Təəssüflər olsun ki, dollar qlobal valyutadır və bu valyutaya bağlılıq olduqca yüksək səviyyədədir. Çox ölkələr dollardan asılılığa son qoymaq istəyir. Bununla bağlı müxtəlif təkliflər də səslənir”, – deyə nazir müavini qeyd edib.
Dolların bahalaşması büdcəyə nə qədər təsir edə bilib?
Beynəlxalq əməkdaşlıq və maliyyə institutlarında vergi monitorinqi baş idarəsinin rəisi Zaur Fətizadə isə dolların bahalaşmasının bu il büdcəyə təsirini 100 mln. manat səviyyəsində qiymətləndirib: “Əlbəttə ki, dolların məzənnəsinin yüksəlməsinin büdcəyə birbaşa təsiri var. Bu, təkcə gəlirə aid deyil
.Vergi ödəyicisinin satdığı malın dəyəri bahalaşıbsa, bunun xərcləri də artıb. Avtomatik qaydada, burada yaranmış mənfəət praktiki olaraq eyni səviyyədə qalıb. Ona görə də, məsələn, dolların məzənnəsinin iki dəfə qalxması o demək deyil ki, vergi daxilolmaları də artmalıdır.
Çünki, onun həm gəlir, həm də xərc hissəsi var. Burada müsbət məqam odur ki, dövlət büdcəsinə valyuta formasında toplanan vergilərdə məzənnənin yüksəlməsi ilə əlaqədar artım var. Bu il ərzində valyuta formasında vergi daxilolmalarında manat ifadəsində artım var. Amma digər vergi istiqamətləri üzrə artım yoxdur”.
“Manatın devalvasiyası zəncirvari bir prosesdir”
Vergilər Nazirliyinin Vergi risklərinin təhlili və nəzarəti baş idarəsinin rəisi Natiq Şirinov isə bildirib ki, valyuta ilə ödənişlər hasilatın pay bölgüsü və əsas ixrac boru kəməri ilə bağlı vergi ödəyiciləri tərəfindən ödənilir: “İqtisadi böhran baş verdiyi üçün ümumilikdə valyuta daxilolmalarında azalma var. Milli valyutanın devalvasiyası ilə bağlı valyuta daxilolmalarında manat ifadəsində artım var. Amma ümumilikdə valyutada vergi daxilolmalarında azalma qeydə alınıb. Manatın devalvasiyası zəncirvari bir prosesdir, devalvasiya iqtisadiyyatda inflyasiya yaradır. İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən növbəti il üçün təxminən 7,3% civarında inflyasiya gözlənilir. Növbəti il üçün hesablamalarda 1 dolların məzənnəsi 1,75 manatla götürülüb. Proqnoz müəyyən edilərkən inflyasiyanın vergi daxilolmalarına təsiri nəzərə alınıb. Valyutanın kursunun dəyişməsi inflyasiyanın ümumi dəyişməsi fonunda onun elementi olaraq nəzərə alınır”.
