8 C
Baku
Friday, March 29, 2024

Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı

Bank sisteminin bu gün ki nümayəndəsi öz təsirlilik bacarığına görə dünya bankları siyahısında üçüncü yeri tutur. Hazır ki struktur 1991-ci ildə yaradılmışdı və əsas məqsəd Mərkəzi və Şərqi Avropa ölkələrinə yardım etmək idi. Baş-qərargah isə Böyük-Britaniyada, London şəhərində yerləşir.

Mövcud strukturun tərkibinə 59 ölkə daxildir. Səhmlərin kapitalı on milyard avroya bərabərdir və həmçinin bu kapital nominal dəyəri on min avro olan səhmlərə bölünür. Əsas orqanlar isə İdarə Heyəti və direktorlar şurasıdır.

İdarə heyəti 59 rəhbər və 59 müavindən ibarət 118 üzvdən ibarətdir. Burada ildə bir dəfə İdarə Heyətinin sədri seçilir. İdarə Heyətinin funksionallığı idarə heyətlərinin material ilə təmin olunmasından və bankda yaranan siyasi məsələlərin müəyyən olunmasından ibarətdir.

Maliyyə strukturunun prezidenti dörd illik müddətə seçilir. Bütün iclaslarda iştirak etmək, bankın idarəsi, icraiyyə komitəsinə rəhbərlik onun səlahiyyətlərinə daxildir. Prezident səsvermə hüququndan məhrumdur və əgər səsvermə zamanı bərabərlik yaranarsa o halda prezidentin verdiyi səs həlledici hesab olunur.

Bank universal maliyyə strukturlarına aid edilir və özündə bir çox istiqamətlərdə fəaliyyətləri əks etdirir. Buraya 25 ölkəni kreditlə təmin etmək və özəl sahələr üçün tam maliyyə dəstəyi göstərmək daxildir.

Əsasən AYİB (Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı) aşağıdakı sahələrdə fəaliyyət göstərir: kiçik biznes və yeni özəl təşkilatlara, regional banklara dəstək olmaq və onların beynəlxalq arenaya çıxışını təmin etmək. Lakin xüsusi diqqəti AYİB özünün əsas tərəfdaşı olan Ümumdünya Yenidənqurma və İnkişaf bankı ilə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinə ayırır.

Bu iki maliyyə strukturu arasında bir çox sazişlər bağlanmışdır. Lakin bir faktı qeyd etmək lazımdır ki, XX əsr böhranı Avropa bankının sabitliyini sarsıtdı. Avropa İttifaqına daxil olan Yunanıstan müvafiq olaraq AYİB-in də üzvü idi və bu dövrdə o böhranın sərhəddində idi.

İqtisadi sistemin belə dəyişməsi ümumi valyutanın – avronun yoxa çıxmasına səbəb ola bilərdi. Çünki Avropa İttifaqına üzv olan ölkələr arasında ümumi Avropa valyutasına keçid barədə razılığa gəlinmişdi. Bir tərəfdən bu avronu daha da sabit etdi və Avropa ölkələrinin iqtisadi inkişaf səviyyəsini yüksəltdi. Digər tərəfdən isə bu dövlətlər biri digərindən asılı vəziyyətə düşdülər.

Nəticədə, bir ölkənin iqtisadiyyatının süqut etməsi digər Avropa dövlətlərinin də süqutuna səbəb olacaq. Beləliklə də Avropa bankı da maliyyə fiyaskosuna məruz qalacaq. Lakin vaxtilə Fransa və Almaniya Yunanıstanın köməyinə gəlmişdilər. Bununla yanaşı, Yunanıstan İspaniya və İtaliyanı öz ardı ilə aparmağı bacarmışdı. Həmçinin Böyük Britaniya və Fransa da bir sıra islahatlar aparılmışdı.

Bu Avropa küçələrində kütləvi narazılıqlara və iğtişaşlara gətirib çıxardı. Avropa bankının idarə heyətinə yaranmış maliyyə vəziyyətindən xilas olmaq lazım idi. Avronun kursu ensə də Avropa sistemi buna tab gətirdi. Mövcud maliyyə sistemi yaranmış məsələnin həllinə əhəmiyyətli dərəcədə köməklik göstərdi.

Son xəbərlər
Digər xəbərlər