Çinin ofşor valyutası renminbinin güclü artımı Pekinin valyuta idarəetmə siyasətlərini sınaqdan keçirir. Çinin stimullaşdırma planları və ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin daha aşağı faiz dərəcələrinə meylli siyasəti, Asiya valyutalarının ABŞ dollarına qarşı möhkəmlənməsinə səbəb olub.
Banker.az “Financial Times”ə istinadən xəbər verir ki, son həftələrdə renminbinin spot məzənnəsi mərkəzi bank tərəfindən müəyyən edilmiş rəsmi “fiks” ilə çox sinxron hərəkət edib, bu da Pekinin ABŞ prezident seçkiləri ərəfəsində valyutaya nəzarəti bərpa etdiyini göstərir.
Hətta spot renminbi rəsmi məzənnənin ətrafında 2 faiz ticarət aralığının aşağı hissəsində qalsa belə, Çin Xalq Bankı bu il ərzində rəsmi məzənnəni ABŞ dollarına qarşı 7.1-7.2 yuan arasında saxladı.
Lakin son ayda renminbi spot məzənnəsində dollar qarşısında 7 yuana qədər qalxması ilə rəsmi məzənnədə daha çox hərəkətə icazə verib. Bu, Pekinin Çin aktivlərinə xaricdən olan tələbatı yumşaltmaq üçün idarə olunan möhkəmlənmə təşkil etdiyini göstərir.
“Çin hakimiyyəti çox güman ki, 2023 və 2024-cü illərin əksəriyyətində mövcud olan davamlı renminbinin devalvasiya təzyiqindən uzaqlaşmanı dəstəkləyir, lakin onların valyutanın daha da möhkəmlənməsinin sürətini də diqqətdə saxladıqları ehtimal olunur”, – deyə “Citi”nin Asiya-Sakit okean regionu üzrə forex ticarət rəhbəri Nathan Svami bildirib.
Svami əlavə edib ki, valyutanın daha da artması ABŞ dollarında əhəmiyyətli məbləğlərə malik olan Çin ixracatçılarının rəqabət qabiliyyətini zəiflədə bilər.
Bu il mərkəzi bank bazara müdaxilələrini gizlədərək dövlət banklarını avqust ayında valyuta bazarlarında baş verən artımlar zamanı dollar almağa məcbur etdi. Dövlət banklarının xalis xarici aktivləri həmin ayda artdı ki, bu da belə müdaxilələrin ehtimal olunduğunu göstərir.
Çinin daxili analoqundan daha sərbəst ticarət olunan ofşor renminbi keçən ayın sonunda may 2023-dən bəri ilk dəfə olaraq dollara qarşı 7-dən aşağı düşdü, çünki hakimiyyət iqtisadiyyatı dirçəltmək və ölkənin kapital bazarlarında əhval-ruhiyyəni canlandırmaq məqsədilə stimullaşdırıcı tədbirlərə başladı.
Ofşor valyutanın güclü artımı qısa mövqelər (short position) tutan bir çox xarici investorları çaşdırdı. “Goldman Sachs” analitikləri ötən həftə valyutaya dair qısa tövsiyələrini bağlayaraq qeyd etdilər ki, stimul qısa mövqelərin sıxılmasına səbəb olur.
Qərbin böyük bir investisiya bankının bir treyderi bildirib ki, onun sözlərinə görə, valyutanın rallisi investorların öz qısa mövqelərini bağlaması ilə daha da güclənib.
“Hakimiyyət artımı dəstəkləmək üçün daha çox iş gördükcə renminbi bu fon qarşısında möhkəmlənib”, — deyə “UBS”də inkişaf etməkdə olan bazarlar strategiyasının rəhbəri Manik Narain bildirib və əlavə edib ki, məzənnə bir qədər 7-dən çox olmasına baxmayaraq, renminbi “hələ də 10 illik minimuma nisbətən daha yaxın, nəinki 10 illik maksimuma.”
Analitiklər deyirlər ki, Pekin ABŞ-da seçkilər zamanı valyutaya ciddi nəzarət edəcək, çünki seçicilər Çin ixracat iqtisadiyyatını zəiflədə biləcək və dolları möhkəmləndirəcək yüksək rüsumlar siyasətini dəstəkləsə, dolların kursunu kökündən dəyişə bilər.
“ABŞ prezident seçkiləri yaxınlaşdıqca, ABŞ-ın Çinlə bağlı daha yüksək tariflər tətbiq etmə ehtimalı valyutaya daxil edilməlidir”, — deyə, “Macquarie”nin valyuta strategiyaları bildirib. “Hətta bu tariflər nəticədə baş tutmasa belə, Çinin daxili problemləri stimullaşdırıcı siyasət nəticə verməyə başlamayana qədər davam edən zəifliyə işarə edir.”
“ABŞ-da seçkilər ərəfəsində biz gözləyirik ki, ofşor məzənnə təxminən 7.10 ətrafında qeyri-sabit olacaq və 2025-ci ilin əvvəlində Donald Trampın potensial qələbəsi halında 7.30-a qədər yüksələcək və ya Kamala Harrisin qələbəsi halında 6.95-ə qədər düşəcək.”
Lakin Çinin dollar ehtiyatları kifayət qədər böyükdür.
Çinin valyuta ehtiyatları sentyabr ayında təxminən 3.3 trilyon dollar təşkil edib və onun ixracatçılarının çoxu xaricdəki biznesdən dollar yığıb. Ötən həftə Çin dövlət bankları, məlumatlara görə, yuanın artımını yavaşlatmaq üçün daxili bazarda dollar alırdılar.
Malayziya ringiti, Tayland bahti və İndoneziya rupisi də son həftələrdə ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin sentyabr ayı faiz dərəcəsi endirimindən sonra Asiyada yüksək gəlirli aktivlər axtaran investorlar sayəsində yüksəlib. Orta Şərqdə davam edən münaqişənin fonunda dolların yenidən güclənməsinə baxmayaraq, bir çox analitiklər Asiya valyutalarının davamlı möhkəmlənməsini gözləyirlər.
“Zəif Asiya valyutaları üçün vəziyyət dəyişir və ABŞ-ın təzyiqi artıq orada olmadığını nəzərə alsaq, biz dolların enişində görəcəyik,” deyə, “Natixis”in Asiya üzrə baş iqtisadçısı Trinh Nguyen bildirib.
Nguyen əlavə edib ki, daha güclü Çin iqtisadiyyatı digər Asiya valyutalarına da fayda verə bilər — xüsusən də Çini əsas ticarət tərəfdaşı hesab edən İndoneziya kimi ölkələrin və ya turizm iqtisadiyyatı Çin ziyarətçilərindən asılı olan Taylandın valyutaları üçün.
“Çin istehlakçıları daha çox inam hiss etdikdə öz pullarını xərcləməyə başlayacaqlar. Bu amillər inkişaf etməkdə olan Asiya üçün kifayət qədər dəstək verici amillərdir.”
