ESG (ing. environmental, social, governance – “ətraf mühit”, “sosial sahə”, “korporativ idarəetmə”) – şirkətin davamlı inkişaf üçün bu sahələrin hər birində göstərdiyi səylər.

Bu meyarlar sərmayədarlar və maliyyə institutları tərəfindən investisiya və kredit qərarları qəbul edilərkən, habelə kommersiya fəaliyyəti çərçivəsində qarşı tərəflər və təchizatçılar tərəfindən nəzərə alınır.

Bundan əlavə, dövlət son zamanlar ESG prinsiplərinə ciddi diqqət yetirir.

Ekoloji meyarlar (E – environmental) – ətraf mühitə təsir. Məsələn, təbii sərvətlərdən istifadənin optimallaşdırılması, istixana qazının tullantılarının azaldılması, ekoloji tələblərin gözlənilməsi və s.

Sosial meyarlar (S – social) – işçilərə, müştərilərə, tərəfdaşlara, bütövlükdə cəmiyyətə münasibət. Məsələn, əməyin mühafizəsi, işçilərin peşəkarlığının artırılması, müştərilər qarşısında məsuliyyət, məhsulun təhlükəsizliyi, yoxsulluq, sosial bərabərsizliklə mübarizə və s.

İdarəetmə meyarları (G – idarəetmə) – korporativ idarəetmə sistemi, uzunmüddətli məqsədlər və ESG riskləri ilə birlikdə əsas fəaliyyət göstəriciləri əsasında menecerlərin fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi.

Nüanslar

ESG-hesabatları – ESG amillərinə uyğunluq haqqında məlumatları açıqlayan şirkətin qeyri-maliyyə hesabatlardır.

ESG-reytinqləri – ESG-meyarlarına uyğun olaraq şirkətin fəaliyyətinin analitik agentliklər tərəfindən qiymətləndirilməsidir. İnvestorlar və kontragentlər bu reytinqləri rəhbər tutsalar da, vahid metodologiyanın olmaması səbəbindən şirkətlərin müxtəlif reytinqlərdə qiymətləndirilməsi fərqli ola bilər.

ESG-investisiyaları – investorun təkcə gəlir əldə etmək deyil, həm də cəmiyyətin davamlı inkişafına töhfə vermək istədiyi zaman ESG prinsiplərinə əməl edən şirkətlərin qiymətli kağızlarını alınmasıdır.

Fikir

Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, ESG – XXI əsrin dinidir. Bu problemin əhəmiyyəti demokratiya, insan hüquqları, bazar iqtisadiyyatı kimi kateqoriyalarla eyni səviyyədədir. Onlara görə, ESG tətbiq etməyən ölkələr üçüncü dünyaya, biznes isə iflasa uğrayır.