9 C
Baku
Friday, December 13, 2024

Maliyyə köpükləri: inkişaf və çökmə [qrafik]

Maliyyə sistemindəki istənilən yeniliklər ziddiyyətlərlə müşayiət olunur. Böyük miqyaslı yeniliklər böyük miqyaslı risklər daşıyır.

Kağız  pulların yaradılması zamanı da skandallar baş verirdi. Belə hekayələrdən biri-John Lou-nun çökmüş piramidasıdır, Fransanın ilk mərkəzi bankını yaradan və ölkənin maliyyə sistemini xaosa aparan, Mississippi köpüyünü yaradan pul nəzəriyyəsinə böyük töhfə verən bir Şotlandiya iqtisadçısı.

Lo qızıl və gümüş pulların dövriyyəsini kağız pullar-xüsusi bankın banknotları ilə əvəz edilməsi ideyasını tətbiq etməyə qərar verib. O, 1716-cı ildə belə bir bank açdı. Bu, metal sikkələrlə sərbəst şəkildə mübadilə edilən və vergi kimi ödənişlərdə qəbul edilmiş banknotların buraxılması hüququnu alan ilk özəl səhmdar bank idi. Onun banknotları qızıl sikkələrdən daha yüksək dəyərləndirilirdi. Əlavə olaraq, J. Lou, səhmlərinin hər kəsə satılması üçün nəzərdə tutulmuş və tez bir zamanda dəyərini artan  Mississippi şirkətini qurmuşdur. Bank, ölkə daxilində bir çox filial  açdı və adını Royal Bank of France-a dəyişdi və müəyyən bir müddətdən etibarən kreditlər yalnız Mississippi şirkətinin səhmlərinin satın alınması üçün istifadə edildi. Nəzarətsiz emissiya və kreditlərin verilməsi  bankın qızıl və gümüş ehtiyatları ilə mübadilə etmək üçün bütün gələn banknot tələblərini təmin edə bilməməsinə gətirib çıxardı. Bu, əhalinin hökumətə  olan inamını pozdu, bank iflas elan edildi və Mississippi şirkətinin səhmləri tamamilə amortizasiya edildi.

Lo-nin piramidasına bənzər  «köpük» az şişirdilib partlamayıblar.  Qrafikdə  iqtisadiyyatdakı ən məşhur «köpüklərin» inkişafı və dağılması əks edilib: müvafiq aktivlərin dəyərdə sürətli artımı və pikdən sonra onların azalması.

485634857
İqtisadiyyat tarixində ən məşhur «sabunlu köpüyün» inkişafı və dağılması
Son xəbərlər
Digər xəbərlər