MÜASİR DÜNYADA İNSANLAR daima maliyyə problemləri ilə qarşılaşır. Bir çoxları öz xərclərini düzgün hesablaya bilir, bəzilərində bu heç də yaxşı alınmır. İkinci qrupa aid olan insanlar çoxluq təşkil edir. Hətta onlar həmişə maaş alana qədər tanışlardan borc pul götürməyə məcbur olurlar. Bu, ona görə baş verir ki, bir çoxları “mikrokredit” və ya başqa adla “overdraft”dan xəbərsiz olurlar.

Overdraft elə bir kredit vermə prosesidir ki, bu zaman insan müəyyən məbləğdə vəsait alır, lakin bu məbləğdən bir qədər artıq xərcləyə bilir.

Belə bir sistemin bir sıra xüsusiyyətləri var:

• Qısamüddətli kreditləşmə prosesidir (12 ay)
• Gəlirdən asılı olan müəyyən limit həddi təyin olunur
• Müəyyən olunmuş limitdən artıq xərclənmiş pullara faizlər gündəlik hesablanır

Ona görə də ‘overdraft’ın banklar rəsmiləşdirilməsi zamanı gəlirlərdən, eləcə də işə götürəndən əmin olmağa çalışırlar. 

Bundan əlavə, son vaxtlarda qısamüddətli kredit verilməsi fiziki şəxslər – plastik kart istifadəçiləri üçün də tələb olunur.

İlk növbədə, əlbəttə ki, pul vəsaitinin operativ əldə olunmasıdır. Borc götürənə kreditin verilməsi məsələsinin həlli üçün bir dəfə sənədləri təqdim etmək kifayət edir. Müsbət nəticədə o avtomatik olaraq kredit müqaviləsi müddətində heç bir sənəd təqdim etmədən qeyri-məhdud sayda kredit almaq imkanını qazanır.

İkinci vacib məsələ, kreditin məqsədsiz istifadəsidir. ‘Overdraft’ın sayəsində borc götürənə bank və müştərinin bağladığı kredit müqaviləsi əsasında borcların ödənişindən savayı müxtəlif ödəmələr aparıla bilər.

Nöqsan kimi qısamüddətli kreditlər verən bankların, eləcə də bank komissiyalarının qoyduğu faiz dərəcəsinin yüksəkliyini göstərmək olar. Bu onunla əlaqədardır ki, banklar vasitələrin ehtiyatda saxlaması ilə itkiləri kompensasiya etmək istəyir. Azərbaycan reallığında bank ‘overdraft’ krediti ilə klassik istehlak krediti arasında 5-10%-ə qədər fərqlə təklif edir. Və ya, bank da var ki, öz debet kartları ilə fiziki şəxslərə faizsiz overdraftlar təqdim edir. Lakin etiraf etməliyik ki, hazırda bu növ kreditlər öncəki illərlə müqayisədə Azərbaycanda bir xeylim azalıb.

İstehlak üzrə – “PAŞA Bank”, “Azər Türk Bank”, “Ata Bank”, biznes üzrə isə yalnız “Access Bank”da bu növ kredilər vardır.

Banker.az olaraq bu bankların “overdraft” kreditini hansı şərtlərlə verilməsini oxuculara təqdim edəcəyik. Biz daha çox 30 iyul 2019-cu il tarixinə olan istehlak kreditləri üzrə “overdraft” krediti təklif edən banklar barədə məlumat verəcəyik:

‘Ata Bank’ – Overdraft krediti

Əmək haqqını “Ata Bank”dan alan şəxslər (plastik kartları ilə alan müştərilər) 30 günlük overdraft kredit xəttindən yararlana bilərlər.

“PAŞA Bank” –  Avans Kredit

“PAŞA Bank” da özünün bütün əməkhaqqı kart sahibləri 0% ilə avans kredit xətti imkanından faydalana bilərlər.

Qeyd edək ki, overdraft kreditini həmçinin bankın mobil əlavəsindən də birbaşa sifariş etmək mümkündür.

“Azər Türk Bank” – Əmək haqqı üzrə kredit xətti 

“Azər Türk Bank”ın əməkhaqqı kartı sahibləri əməkhaqqı kartı üzrə avans kredit xətti aça bilərlər. Məbləğ xərcləndikdə, gələn əməkhaqqından xidmət haqqı ilə birlikdə tutulur və ödəniş həyata keçdikdən sonra bərpa olur. Xidmət haqqı yalnız kredit xətti üzrə əlavə edilən məbləğ xərcləndikdə tutulur.

“Access Bank” – Overdraft

“Access Bank” “overdraft” kreditləri təklif etdiyi müştərilər yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi biznesi – fərdi sahibkarları və hüquqi şəxsləri əhatə edir. Bankın təklif etdiyi overdaft limit müştərinin əmək haqqına kartına deyil, onun hesabı əsasında təyin olunur.

Pul vəsaitinə müvəqqəti ehtiyacı yaranan müştərilər üçün kredit məhsuludur və hesabdakı vəsaitdən daha artıq ödəniş etmək imkanı yaradır.

Overdraft limiti müştərinin hesabları üzrə dövriyyəsindən asılı olaraq razılaşdırılır və 6-12 ay müddətinə təqdim olunur. Overdraft müştəri tərəfindən bir neçə dəfə, tam və ya qismən, təyin olunmuş müddət və məbləğ çərçivəsində istifadə oluna bilməsi mümkündür.

Sabir Mirzəyev