Çətin və qarışıq beynəlxalq malliyədə bir insan tək başına nə edə bilər? Heç bir milyarderin o qədər sərvəti çatmaz ki, qlobal iqtisadi vəziyyətə təsir etsin. Hətta Bill Qeyts dəli olsa və fond birjasını çökdürməyə cəhd etsə,digər milyarderlər, banklar və hökumət təbii ki, onu dayandıracaqlar.
Lakin yenə də elə hallar olur ki, tək bir insan əsl iqtisadi fəlakət yaradır.
1. Stiv Perkins və onun yarım milyardlıq çılğınlığı
Stiv Perkins: adi, lakin çox sərxoş neft brokeri.
Nə etmiş: Sərxoş olduqda 2009-cu ildə benzinin qiymətinin ən yüksək həddə qalxmasına səbəb olmuşdu. 34 yaşlı neft brokeri Stiv Perkins həftə sonunu korporativ istirahət edərək keçirdir. Lakin Stiv bununla kifayətlənmir və bazar ertəsi də özünə əyləncə düzəldərək içməyə davam edir. Beləliklə, çərşənbə axşamı o, artıq tamamilə sərxoş idi. Buna baxmayaraq, Stiv işə çıxır.
Neft brokerləri öz müştərilərinin razılığı ilə saziş bağlaya bilərlər. Lakin Stiv hər şeyi öz öhdəsinə götürərək 520 milyon dəyəri olan Brent markalı neftinin 7,13 milyon barrelini alır.
Bunun hamısına o, cəmi 19 saat sərf edir.
Əgər bu məbləğ sizə az gəlirsə, belə başa salaq ki, sərxoş Perkins həmin vaxt ticari dövriyyədə olan Brent neftinin 69%-ni satmışdı.
Bu sazişdən sonra yaxşı iş gördüyünü düşünən Stiv yatmağa gedir.
Nəticədə, neftin bir barrelinin qiyməti yarım saat ərzində bir dollar yüksəlmişdi. Bu göstəriciyə yalnız qlobal fəlakətlər zamanı rast gəlmək mümkündir.
Perkinsi 72 000 funt cərimə ilə cəzalandırırlar və 5 il ərzində birjada ticarətdən uzaqlaşdırırlar.
2. Devid Li riyaziyyatın vasitəsi ilə iqtisadiyyata sarsıdıcı zərbə yetirir.
Devid Lİ: asan və qeyri-müəyyən sayda pullar almağın düsturunu çıxardan riyaziyyatçı.
Nə etmiş: Bizim hamımızın indiki gündə yaşayan qlobal tənəzzülə səbəb olub.
Hər kəs bilir ki, azart oyunlar oynamaq çox təhlükəlidir.
Lakin fikirləşin ki, bir insan azart oyunlarını təsadüflik elementindən azad edir. Siz xüsusi kalkulyatora məlumat daxil edirsiniz və o, sizə bütün riskləri təqdim edir.
Linin formulası o qədər yaxşı nəticə göstərir ki, qiymətli kağızların bütün bazarı ona sitayiş etməyə başlayır.
Linin düsturu ilə hansı vərəqlərə yatırım etməyi təxmin edirlər və bu düstur yanılır.
Bizim halda bu daşınmaz əmlak və milyardlarla dollardır. Onların sahibləri pulları ödəyə bilmirlər.
3. Corc Soros və yaxud «İngiltərənin bankını sındıran insan»
Corc Soros: Amerikalı valyuta spekulatöru və milyarder.
Nə baş vermişdi: bir saat ərzində Britaniya valyutası dörddə bir azalır.
Corc Sorosa bir gündə milyard dollar pul qazandıra bilən və Böyük Britaniyanın milli valyutasının dörddə bir dəfə dəyərini azaltmağa kömək edən sxem «qısa satış» adlanır.
Qısa satış-dəyəri azalan vərəqlər üzərində pul qazanmaq üsuludur. Siz səhmlər alırsınız, lakin onların pulunu daha sonra ödəyirsiniz. Əgər səhmlərin dəyəri düşürsə, siz ödənişi edərək az pul edirsiniz. Yox, əgər vərəqələrin dəyəri çoxalırsa, siz ödəniş edərkən çox pul edirsiniz. Və uduzmuş olursunuz.
Bu sizin riskinizdir.
Günlərin bir günü Corc Soros britaniya funtunun dəyərinin düşəcəyini təxmin edir.
Həmin vaxtda Britaniya hökuməti valyutanın məzənnəsini Avropanın digər məzənnələrə nisbətən olduqca yüksək səviyyədə saxlayırdı. Britaniya hökuməti bunu öz milyardlarla valyutasını alaraq nail olurdular.
Və bu anda Soros məzənnə bazarının tarixində ən böyük hiyləni edir. 1992-ci ilin 16 sentyabrında o, on milyard funtun qısa satışını edir. Bu gün tarixə Qara mühit kim düşür.
Britaniya hökuməti reaksiya verməmiş maliyyə gəmisi tez dolur. Valyuta məzənnəsi sürətli enir və Böyük Britaniya Avropa valyuta sistemindən çıxmalı olur.
Bu hiylə nəticəsində Soros 1,1 milyard qazanır. Həmin gündən sonra onu «İngiltərənin bankını sındıran şəxs» kimi adlandırırlar.
4. Bir tədqiqatçının sayəsində dünyanın bütün LSD ehtiyyatı tükənir.
Bir kimyaçı nüvə bunkerində dünyanın bütün LSD ehtiyatını istehsal edir.
LSD-nin 90%-i bir gecə nəticəsində məhv olunur.
LSD-ni istehsal etmək üçün bahalı laboratoriya avadanlığı, dərin kimya bilikləri və ximikatların olması gərəkdir.
1991-2000-ci illərdə dünyadakı bütün LSD-ni elmi mühitdə hörmətli Uilyam Pikard istehsal edirdi. O, dərman vəsaitlərini tədqiq edən Los-Anceles proqramına başçılıq edir və Berklidə Kaliforniya universitetinin elmi-tədqiqat işlərinə rəhbərlik edir.
Pikard LSD-yə dini nöqteyi nəzərdən yanaşırdı və hətta deyilənə görə narkotiklərin növbəti porsiyasını istehsal edəndə dua edirdi.
Tədricən Pikardın müəssisəsinə barko diller Qordon qoşulur. Skinnerin şəxsi köhnə nüvə bunkeri var idi.
Skinnerin məqsədi xippi cənnət yaratmaq idi.
Skinner Pikarda öz bunkerini narkotiki düzəltmək üçün təhlükəsiz laboratoriya kimi etmişdi.
Üstəlik ona Harvardda kliniki tədqiqatlar üçün yüz min dollar vəsait də verir.
Skinnerin kazinoda oynayaraq özünü İnterpolun agenti təqdim edənədək hər şey yaxşı gedir. Onu həbs edirlər.
Pikard başa düşür ki, qaçmaq vaxtıdır və narkotikləri bunkerdən çıxartmaq qərarına gəlir.
Skinner polisdə bəyanət verir və Pikard uzağa gedə bilmir. Pikkardı yolda bütün laborator avadanlıqlarla və ximikatlar ehtiyatlarla və 15 milyon dozada narkotik ilə birlikdə həbs edirlər. Uilyam Pikard ömürlük həbs cəzasına məhkum olur, hökumət isə qürur ilə 90% LSd-ni məhv etdiyi haqqında bəyan etdi.
Qordon Skinner isə sudan quru çıxır, lakin bunkeri satmalı olur.
