Əlavə dəyər nədir?

Əlavə dəyər – satılan məhsulun / xidmətin dəyəri ilə onun istehsalına xərclənən materialların dəyəri arasındakı fərqdir. Yəni bu, birbaşa müəssisənin özü tərəfindən artırılan istehsal xərclərinin bir hissəsidir.

Daha sadə desək, bir manata daş alırsınız, vaxt xərcləyib səy göstərirsiniz və bordür daş düzəldirsiniz. Nəticədə, daha əvvəl bir manata aldığınız bir şeyi üç manata satırsınız.

İstifadə səhvləri

Bəzən “əlavə” dəyər əvəzinə “artırılmış” dəyər də deyirlər. Bu, Karl Marksın iqtisadi nəzəriyyəyə dair “Kapital” əsərində istifadə olunan termindir. O, məhsulun ona qoyulan əmək miqdarının və materialların qiymətindən daha bahalı olduğunu ifadə edir. Lakin bu terminləri sinonim kimi istifadə etmək düzgün deyil.

Əgər əlavə dəyər – ƏDV-nin dəyərini təyin etmək üçün istifadə olunan göstəricidirsə, artıq dəyər – muzdlu əməyin istismar miqyasını kəmiyyətə xarakterizə edən ideoloji kateqoriyadır.

Əlavə dəyər – işçinin əməyi ilə etdiyi şeydir, lakin onu sahibkar alır. Məsələn, sahibkar bir manata odun alır və emal üçün işçiyə verir. O odundan düzəldilən taxtaları sahibkar üç manata satır, işçiyə isə əməyinə görə 50 qəpik ödəyir. Bu halda 1.5 manat – kapitalistin mənimsədiyi artıq dəyərdir.