Bank nəzarəti (kontrolling) nədir?

Bank nəzarəti (kontrolling) – bazarda uzunmüddətli mövcudluğu təmin etmək məqsədilə bankın effektiv şəkildə idarə edilməsi konsepsiyasıdır. İdarəetmə qərarlarının qəbulu prosesində bank rəhbərliyinə koordinasiya, metodiki və informativ dəstək verir. Bank sektorunda kontrolling funksiyasının tətbiq edilməsinin əsas məqsədi ibarətdir: planlaşdırma və büdcə metodlarının inkişaf etdirilməsindən tutmuş uzunmüddətli perspektivdə bankın daxili imkanlarının qiymətləndirməsinə qədər.

Rəhbərlik qarşısında duran vəzifələrin prioritetindən asılı olaraq əməliyyat (cari) və strateji (uzunmüddətli) kontrolling vardır. Əməliyyat kontrollingi həmçinin strateji kontrollingin məqsədlərinin həyata keçirilməsinə nəzarət etmə vasitəsidir.

Bankda kontrollingin tətbiqi prosesi, effektiv təşkilati strukturdan başlayır: müştərilərə xidmət göstərən biznes-mərkəzlər və köməkçi funksiyaları yerinə yetirən infrastruktur mərkəzləri. Bundan əlavə, bölmənin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq xərc, mənfəət və gəlir mərkəzlərini müəyyənləşdirmək lazımdır. Bu mərhələdə hər bir bölmənin gəlirliliyin və əsas iş mərkəzlərinin müəyyənləşdirilməsi baş verir. Bundan sonra hər bir bölmə daxilində transfer qiymətlərinə əsaslanan fəaliyyətin səmərəliliyi meyarları hazırlanır, planlar və büdcələr tərtib edilir, bunun əsasında sonrakı monitorinqlər aparılır və qarşıya qoyulan məqsədlərin faktiki icrası qiymətləndirilir.