Futures nədir?

Aktivlərin əvvəlcədən müəyyən edilmiş tarixdə və razılaşdırılmış qiymətə alınması üzrə müqavilə öhdəlikləridir. Fyuçers müqavilələrində əsas aktivlərin keyfiyyəti və miqdarı ətraflı şəkildə təsvir olunur; onlar fyuçers birjasında ticarətin asanlaşdırılması üçün standartlaşdırılırlar. Bəzi fyuçers müqavilələrində aktiv üçün fiziki çatdırılma tələbi ola bilər, digərləri isə nağd şəkildə ödənilir. Fyuçers bazarı, fond bazarları ilə müqayisədə çox geniş borc yükü istifadə etmək qabiliyyəti ilə xarakterizə olunur.

Fyuçers əsas aktivin qiymət hərəkətini “hedge” və ya spekulyasiya etmək üçün istifadə edilə bilər. Məsələn, taxıl istehsalçısı qiyməti təyin etmək və riskləri azaltmaq üçün fyuçerslərdən istifadə edə bilər. Digər tərəfdən, hər kəs qısa və ya uzun fyuçerslərdən istifadə edərək taxılın qiymətinin dəyişdirilməsi üzərində spekulyasiya edə bilər.

Futures termininin izahı

Opsionlar və fyuçerslər arasındakı əsas fərq ondadır ki, opsion sahibinə əsas aktivləri yalnız onların etibarlılıq müddəti bitdikdə almaq və ya satmaq hüququnu verir, fyuçers müqaviləsinin sahibindən isə müqavilənin şərtlərini yerinə yetirməsi tələb olunur. Əslində fyuçers müqavilələri üzrə əsas əmtəələrin faktiki çatdırılma sürəti olduqca yavaşdır. Bu vəziyyət, fiziki şərtləri yerinə yetirmədən fyuçers müqavilələrin müddəti boyunca gəlirlərin “hedge” və ya spekulyasiya edilməsi nəticəsidir. Məsələn, uzunmüddətli fyuçers müqaviləsinə sahibsinizsə, eyni müqavilədə mövqelərinizi kompensasiya etmək üçün qısamüddətli fyuçers mövqeyi aça bilərsiniz. Beləliklə, birjada səhmlərin satılması ilə əlaqəli olan vəziyyətdən çıxaraq sövdələşməni bağlaya bilərsiniz.