Türkiyə çoxmillətli kreditorlar tərəfindən satılan yeni lirə istiqrazlarının yerli investorlar tərəfindən satın alınmasını məhdudlaşdırmağı planlaşdırır, bu, ofşor bazarda likvidlik təklifini məhdudlaşdırmaqla lirənin qısa satışını cilovlamaq üçün “son cəhd” olacaq.
Banker.az xəbər verir ki, bu barədə Bloomberg agentliyi yazır.
Agentlik yazır ki, müzakirələrlə tanış olan insanların sözlərinə görə, son aylarda TCMB yerli kreditorlara şifahi xəbərdarlıqlar edib ki, bu cür qiymətli kağızları, millətüstü (bir çox millət və dövlətlər üçün ümumi olan – konkret bir ölkədən aslı olmayan) istiqrazlar kimi tanınan müştərilərinə satmaqdan çəkinsinlər. Məlumat açıq olmadığı üçün anonimlik şərti ilə agentliyə bu məlumat verilib.
Türkiyə Mərkəzi Bankı şərh verməkdən imtina edib.
Məsələdən xəbəri olan yüksək rütbəli türk məmurunun sözlərinə görə, səlahiyyətlilər satınalmalara nəzarəti daha da gücləndirməyi planlaşdırır. Bununla da Türkiyədən kənarda daha az yerli valyuta çıxararaq, lirə qarşısında spekulyasiya xərclərini artırmaqdır.
İnformasiya agentliyi qeyd edir ki, lirə üzrə bir overnayt forvard nəzərdə tutulan gəlirlilik artıq 100% civarındadır. Son tədbir belə davam edərsə, ofşor bazarda borclanma dəyəri daha da arta bilər.
Mart ayında Türkiyənin bank tənzimləyicisi yerli kreditorlara ofşfşor bazarda spekulyasiya etmək istəyən firmalara lirə likvidliyi verməmələri barədə xəbərdarlıq etmişdi.
Bu cür məhdudiyyətlər bazarda pozulmalara səbəb olur və milli valyuta üçün müvəqqəti rahatlama ilə təmin edə bilər, lakin lirənin xroniki zəifləməsinin səbəblərini aradan qaldırmadan.
Agentlik əlavə edir ki, “həddindən artıq boş pul siyasətinin təzyiqi” və son 20 ilin ən sürətli inflyasiyası altında türk valyutası bu il dollara nisbətdə təxminən 20% dəyər itirib ki, bu da inkişaf etməkdə olan bazarlardakı oxşar rəqibləri arasında ən böyük enişdir.
Bakı vaxtı ilə 14:30 radələrində 1 dollar 16.51 lirəyə yaxınlaşıb. Bu da sessiya açılandan 0.26 faiz artımdır.
EBRD, IFC
Son addım Dünya Bankı Qrupunun özəl sektor üçün qolu olan Beynəlxalq Maliyyə Kororasiyası (IFC). və Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı kimi şirkətlərin lirə ilə ifadə etdiyi borcları hədəfə alacaq.
Nüfuzlu agentlik bildirir ki, bu il Londonda yerləşən EBRD təkcə lirə borcunun iyirmidən çox buraxılışını sataraq $500 milyondan çox ekvivalenti artırıb.
Millətlərüstü qiymətli kağızlar yerli investorlar arasında populyarlaşıb, çünki onlar müqayisə edilə bilən yerli notlardan daha yüksək kredit reytinqləri ilə daha yaxşı gəlirlər təklif edirlər.
Son həftələrdə lirənin ucuzlaşması sürətləndikdən sonra onu müdafiə etmək üçün daha çox tədbirlərin görülməsi aktuallığı artırmaqdadır. Əmanətçiləri valyutanın volotilliyindən qoruyan yeni depozit proqramı da daxil olmaqla əlavə tədbirlər 2022-ci ilin dekabr ayında baş verən “çöküşdən” sonra sabitlik müddətini təmin etməklə müəyyən vaxt qazandı.
Lakin Türkiyə Mərkəzi Bank və dövlətə məxsus kreditorlar tərəfindən valyuta bazarlarına elan edilməmiş müdaxilələrlə yanaşı, səylər lirənin son dəyişkənliyini dayandıra bilmir, çünki investorlar inflyasiya sürətini artırmağa diqqət yetirdilər.
May ayında istehlak qiymətləri illik 73.5% və həmçinin Mərkəzi Bankın rəsmi hədəfindən təxminən 15 dəfə artıb.
