SWOT-təhlil – şirkətin və ya fərdi məhsulun bazarda necə inkişaf edəcəyini müəyyən edən, xarici və daxili amilləri qiymətləndirmək üçün planlaşdırma üsulu olan bir vasitədir.

Daha sadə desək, SWOT-təhlil dörd vacib parametrə əsaslanan istənilən vəziyyəti obyektiv qiymətləndirmək üsulu adlandırmaq olar:

S (strengths) — güclü tərəflər;

W (weaknesses) — zəif tərəflər;

O (opportunities) — imkanlar;

T (threats) — təhlükələr.

Güclü və zəif tərəflər şirkətin özünə təsir edə bildiyi daxili amillərlə bağlıdır. Fürsətlər və təhdidlər – xarici mühit şəraitidir. Bu şərtlərə təsir etmək olmaz (yaxud ümumiyyətlə olmaya bilər), lakin onlar da nəzərə alınmalıdır.

Məsələn, deyək ki, siz qəhvəxana açmağa qərar verdiniz. Bu halda siz bütün daxili və xarici təhdidləri və imkanları başa düşməlisiniz – onun yeri, avadanlıqların keyfiyyəti, komanda, rəqabət, müştəri bazası, reklam, regiondakı iqtisadi vəziyyət və s. Bu amillər mücərrəd olmamalıdır, dəqiq və aydın şəkildə ifadə edilməlidir.

SWOT-təhlil həm yeni məhsul və ya xidmət təqdim edən böyük müəssisələr, həm də gənc startaplar üçün faydalıdır.

Tənqid

Ekspertlər arasında bu metodun əleyhdarları da var. Bir çox analitiklər belə bir təhlilin əsas riskinin əslində xarici mühitin və müəssisənin daxili vəziyyətinin bütün amillərini nəzərə almağın mümkün olmamasında deyil, həyata keçirilməsində olduğunu iddia edirlər.

Keyfiyyətli SWOT-təhlil aparmaq üçün bir çox dəqiq məlumatlara ehtiyac var – marketinq, maliyyə, kommersiya, statistika.

Fakt

SWOT-təhlil metodunu ilk dəfə 1963-cü ildə amerikalı alim Kennet Endrüs tətbiq edib. O, Harvard Universitetində biznes və siyasət mövzusunda keçirilən konfransda çıxış edib.