Smeta – hər hansı bir fəaliyyətin həyata keçirilməsi üçün qarşıdakı xərclərin hesablanmasını nəzərdə tutan maliyyə sənədidir.

Daha sadə desək, bu, hər hansı bir işi başa çatdırmaq üçün nə qədər pul lazım olduğunu mümkün qədər tam və dəqiq göstərən plandır. Bacarıqlı şəkildə tərtib edilmiş smeta qarşıdan gələn işin nə qədər baha başa gələcəyini obyektiv qiymətləndirməyə və lazım olduqda ona müəyyən düzəlişlər etməyə imkan verir.

Məsələn, mənzilinizi təmir etməyi planlaşdırırsınız. Siz adi A4 vərəqində əl ilə hesablama apara bilərsiniz. Belə bir qiymətləndirmədə, çox güman ki, bir neçə xərc maddəsini vurğulaya biləcəksiniz: döşəmə, divarlar, tavan, santexnika, elektrik və s. Bu ən primitiv siyahıdır. Lakin peşəkarların tərtib etdiyi smeta sənədi də eyni prinsipə əsaslanacaq.

Nüanslar

Smeta müəyyən iş növlərini, onların qəbul edilmiş ölçü vahidi üçün qiymətlərini və yerinə yetiriləcək işlərin həcmi nəzər alınmaqla ümumi məbləği ehtiva edir. Smeta – ilkin mühasibat sənədlərinin, o cümlədən görülən işlərə görə müqavilə tərəfləri arasında hesablaşmaların aparılması üçün əsasdır.

Smetaların bir çox növləri var. Məsələn:

Lokal. Bu, böyük layihənin / ümumi iş həcminin bir hissəsi üçün hesablanmış xərclərdir. Smetanın bu növü materialların xərcini, cəlb olunan mütəxəssislərin əmək haqqını və avadanlıqların istismarını nəzərə alır.

Obyektiv. Böyük obyekt daxilindəki yerli hesablamaları birləşdirir. Məsələn, yeni yaşayış kompleksinin smetası özündə bir neçə yerli smeta ehtiva edəcəkdir (yeraltı dayanacaq, uşaq meydançası, istirahət zonaları, velosiped yolları və s.).

Konsolidasiya edilmiş smeta hesabı. Həyata keçirilən layihə çərçivəsində bütün obyektlər üzrə işlərin tamamlanması üçün ayrı-ayrı xərclər üzrə sənədlər paketidir.