CAPEX (ing. Capital Expense, Capital Expenditure – “kapital xərcləri”, “kapital xərclər”) – şirkətin aktivlərin əldə edilməsi və modernləşdirilməsi, habelə onlara verilən kreditlərə xidmət göstərilməsi üçün xərclər.

Bu, məsələn, binaların, torpaqların, avadanlıqların, nəqliyyat vasitələrinin, eyni zamanda aktivlərin əldə edilməsi ola bilər.

CAPEX-in fərqləndirici xüsusiyyətləri:

– kapital, məqsədli kreditlər və ya investisiyalar hesabına maliyyələşdirilir;

– birdəfəlikdir;

– əldə edilən əşyaların (o cümlədən aktivlərin) istifadə müddəti bir ildən çoxdur;

– şirkətin inkişafına yönəlir.

CAPEX və OPEX

CAPEX və OPEX (əməliyyat xərcləri – şirkətin işini təmin etmək üçün gündəlik xərcləri) biznes xərclərinin əsas kateqoriyalarıdır.

Bir sıra şərtlərdən asılı olaraq, eyni xərclər ya CAPEX, ya da OPEX kimi tanınır.

Məsələn, ehtiyat hissələrinin alışı. Əgər onlardan bir neçəsini almısınızsa və onlar tez-tez dəyişdirilirsə, bu, çox güman ki, OPEX olacaq. Əgər söhbət, məsələn, mühərriklərdən gedirsə, bunu CAPEX-ə aid etmək olar.

Qərar qəbul edərkən hər bir işin öz istinad nöqtəsi olacaq: şirkəti kapitallaşdırmaq və ya gəlirliliyi artırmaq, vergiləri azaltmaq və s.

Nüanslar

CAPEX xərclərinin artması şirkətin dəyərinin artmasına səbəb olur. Bu, məsələn, bir şirkəti satarkən və ya IPO keçirərkən sərfəlidir. Lakin CAPEX-in artması gözlənilən dividendlərin həcmini də azaldır. Eyni zamanda, CAPEX şirkətin inkişafına və gələcəkdə mənfəətin artmasına töhfə verir.

Fakt

OPEX istənilən biznesdə var, CAPEX isə olmaya da bilər (hər şey icarəyə götürülübsə və s.).